کد سهامداری یا کد بورسی

کد سهامداری که به آن کد بورسی نیز گفته می‌شود، شناسه‌ای یکتاست که برای هر فرد یا نهاد در بازار سرمایه ایران صادر می‌شود. این کد برای انجام معاملات در بورس اوراق بهادار، فرابورس، بورس کالا و دیگر بازارهای مالی ایران ضروری است. بدون داشتن کد بورسی، امکان خرید و فروش سهام یا دیگر ابزارهای مالی در بورس ایران وجود ندارد.

اهمیت کد سهامداری

• شناسایی منحصر به فرد: کد سهامداری هویت شما را در بازار سرمایه به طور کامل مشخص می‌کند و از اشتباه در انجام معاملات جلوگیری می‌کند.
• ثبت معاملات: تمامی خرید و فروش سهام، خرید و فروش واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری و سایر معاملات شما در بورس، با استفاده از کد بورسی ثبت می‌شود.
• امنیت معاملات: کد سهامداری به عنوان یک لایه امنیتی برای حفاظت از اطلاعات و دارایی‌های شما در بازار سرمایه عمل می‌کند.

کاربرد کد سهامداری

کد سهامداری مشابه کد ملی است که اطلاعات هویتی ما را در سازمان ثبت احوال ثبت می‌کند. این کد در سازمان بورس برای تأیید هویت سهامدار استفاده می‌شود. هر شخص تنها یکبار می‌تواند کد بورسی دریافت کند و تمامی معاملات و دارایی‌های او تحت این کد ثبت و نگهداری می‌شود.
همچنین، این کد تاریخ انقضا ندارد و اگر فراموش یا مفقود شود، می‌توان به راحتی از طریق سامانه معاملات به آن دسترسی پیدا کرد.

چرا کد بورسی لازم است؟

کد بورسی شبیه به یک شماره شناسایی در بازار سرمایه است. از طریق این کد، سامانه‌های معاملاتی اطلاعات شخصی و مالی سرمایه‌گذاران را ثبت و مدیریت می‌کنند. داشتن کد بورسی از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا:

• امکان شناسایی هر فرد یا نهاد در معاملات بورس را فراهم می‌کند.
• شفافیت و امنیت معاملات در بازار سرمایه را تضمین می‌کند.
• دسترسی سرمایه‌گذاران به بازارهای مالی را ممکن می‌سازد.

انواع کد سهامداری 

1. سهامدار حقیقی یا خرد : هر یک از ما که به طور مجزا سهام یک شرکت را خریداری می کنیم یک سهامدار حقیقی هستیم و بنابر تعریف پایین کد سهامداری ما متشکل از سه حرف اول نام خانوادگی مان بعلاوه یک کد ۵ رقمی است.
2. سهامدار حقوقی : وقتی افراد یک موسسه یا شرکت و یا… یک مجموعه ای مستقل تشکیل دهند و در بازار معامله کنند سهامدار عمده هستند.

فرمت کد بورسی

کد سهامداری معمولاً از سه حرف اول نام خانوادگی فرد متقاضی و پنج عدد تصادفی تشکیل شده است. برای مثال، اگر نام خانوادگی شما “محمدی” باشد، کد بورسی شما ممکن است به این شکل باشد: “محمد12345”. این کد در سامانه‌های معاملاتی برای شناسایی افراد به‌کار می‌رود.

سامانه سجام بورس چیست؟

سجام مخفف عبارت سامانه جامع ثبت اطلاعات مشتریان است، که جهت تسریع عملیات احراز هویت مشتریان، مبارزه با پول شویی و… راه اندازی شده است. افراد حقیقی و حقوقی با ثبت نام در سجام می توانند از کلیه خدمات بازار سرمایه استفاده کنند.

 طبق دستورالعمل سازمان بورس و سپرده‌گذاری مرکزی، تمامی افراد فعال در بازار سرمایه که شامل فعالان بازار بورس و بازار بدهی، سرمایه‌گذاران صندوق‌های سرمایه‌گذاری و سبد گردانی و به‌طورکلی تمام افرادی که هر نوع دارایی مالی دارند باید در سامانه سجام احراز هویت شوند. 

سجام به لحاظ گستردگی ارائه خدمات سامانه ای ملی محسوب می شود.  سامانه جامع ثبت اطلاعات مشتریان سجام، مسئولیت خودکار فرآیند جمع‌آوری و مدیریت اطلاعات مشتریان بازار سرمایه را بر عهده دارد.

مراحل دریافت کد سهامداری

برای دریافت کد سهامداری لازم است مراحل زیر را طی کنید:

1. ثبت‌نام در سامانه سجام (سامانه جامع اطلاعات مشتریان)

سامانه سجام که تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت می‌کند، برای جمع‌آوری اطلاعات هویتی، بانکی و تماس سرمایه‌گذاران طراحی شده است. برای ثبت‌نام:

1. به وب‌سایت سجام (https://sejam.ir) مراجعه کنید.
2. اطلاعات شخصی، شماره حساب بانکی و شماره تماس خود را وارد کنید.
3. هزینه ثبت‌نام را پرداخت کنید.
4. کد پیگیری سجام دریافت کنید.

2. احراز هویت

پس از ثبت‌نام در سجام، باید احراز هویت کنید. احراز هویت می‌تواند به صورت حضوری یا غیرحضوری (آنلاین) انجام شود.

• در روش حضوری، به یکی از شعب کارگزاری‌ها یا دفاتر پیشخوان دولت مراجعه کنید.
• در روش غیرحضوری، از اپلیکیشن‌ها یا سامانه‌های معرفی‌شده استفاده کنید.

3. انتخاب کارگزاری

پس از تکمیل احراز هویت، باید یک کارگزاری معتبر انتخاب کنید. کارگزاری‌ها واسطه بین شما و بازار سرمایه هستند و امکان معامله سهام و سایر اوراق بهادار را فراهم می‌کنند.

4. دریافت کد بورسی

پس از انجام مراحل فوق و تأیید اطلاعات شما، کد بورسی از سوی شرکت سپرده‌گذاری مرکزی به شما تخصیص داده شده و از طریق پیامک ارسال می‌شود.

شرایط و مدارک موردنیاز برای دریافت کد سهامداری

برای افراد حقیقی:

1. اصل و تصویر صفحه اول و صفحه توضیحات شناسنامه
2. اصل و تصویر رو و پشت کارت ملی
3. مشخصات حساب بانکی (نام بانک، شماره حساب، شماره شبا، کد و نام شعبه، نوع حساب)
4. تکمیل فرم مشخصات مشتریان حقیقی
5. تکمیل فرم درخواست کد معاملات آنلاین (قرارداد معاملات برخط)
6. تکمیل فرم قرارداد انجام معاملات اینترنتی

برای اشخاص حقوقی:

1. اصل و تصویر روزنامه رسمی آگهی تأسیس
2. اصل و تصویر روزنامه رسمی آگهی کلیه تغییرات
3. اصل و تصویر اساسنامه
4. اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی اعضای هیئت مدیره
5. تکمیل فرم تعهدنامه
6. تکمیل فرم مشخصات مشتریان حقوقی
7. تکمیل فرم درخواست کد معاملات آنلاین (قرارداد معاملات برخط)
8. نامه درخواست دریافت کد بورسی خطاب به کارگزاری
9. معرفی نماینده جهت دریافت کد بورسی و انجام معاملات آنلاین

مزایای داشتن کد سهامداری

• دسترسی به ابزارهای مالی متنوع
• امکان سرمایه‌گذاری در شرکت‌های بزرگ و سودآور
• شفافیت در معاملات
• مشارکت در رشد اقتصادی کشو

فعالیت در بازار سرمایه با کد سهامداری

پس از دریافت کد سهامداری می‌توانید فعالیت‌های زیر را انجام دهید:

• خرید و فروش سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس و فرابورس
• سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک
• معامله اوراق بدهی و اوراق مشارکت
• خرید و فروش کالاها و قراردادهای آتی در بورس کالا

مشکلات رایج در دریافت کد سهامداری

• عدم تطابق اطلاعات هویتی با سامانه ثبت احوال
• شماره تلفن همراه به نام فرد متقاضی نیست
• نقص مدارک شناسایی یا اطلاعات بانکی

چگونه کد بورسی خود را بازیابی کنیم؟

اگر کد سهامداری خود را فراموش کرده‌اید، می‌توانید از طریق سامانه سجام، کارگزاری یا شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اقدام به بازیابی آن کنید.

نکات مهم درباره کد سهامداری

1. کد بورسی ثابت است: کد سهامداری شما برای همیشه ثابت باقی می‌ماند و نیازی به تغییر آن نیست.
2. محرمانگی کد بورسی: کد سهامداری شما باید محرمانه بماند و نباید در اختیار دیگران قرار گیرد.
3. امکان دریافت چند کد بورسی وجود ندارد: هر فرد یا نهاد فقط یک کد بورسی یکتا دریافت می‌کند.

تفاوت کد سهامداری با کد معاملاتی کارگزاری

گاهی اوقات افراد کد بورسی را با کد معاملاتی کارگزاری اشتباه می‌گیرند. کد بورسی یک کد منحصر به فرد است که در تمام طول عمر شما ثابت است و در همه کارگزاری‌ها یکسان است. اما کد معاملاتی، کدی است که توسط هر کارگزاری به مشتریان خود اختصاص داده می‌شود و ممکن است در کارگزاری‌های مختلف متفاوت باشد.

تفاوت کد بورسی و کد سجام

برای ورود به بازار بورس و سرمایه‌گذاری، اولین قدم ثبت‌نام در سامانه سجام است. این سامانه به شما امکان می‌دهد تا خدمات مختلف بورس را دریافت کنید. ثبت‌نام در سجام ساده و سریع است و در چند مرحله انجام می‌شود.

برای شروع، شما باید اطلاعات هویتی و بانکی خود را وارد کنید و پس از تکمیل این مراحل، به مرحله احراز هویت می‌رسید. برای احراز هویت در سامانه سجام، ابتدا باید کد رهگیری برای شما صادر شود؛ در غیر این صورت نمی‌توانید احراز هویت را انجام دهید. بعد از اتمام فرایند احراز هویت، شما یک کد ۸ کاراکتری دریافت می‌کنید که همان کد بورسی یا معاملاتی شما است و برای شروع فعالیت در بازار بورس ضروری است.

در واقع، تفاوت اصلی بین کد سجام و کد بورسی در این است که کد سجام مربوط به ثبت‌نام و احراز هویت شما در سامانه سجام است، در حالی که کد بورسی پس از احراز هویت به شما اختصاص می‌یابد و برای انجام معاملات در بازار بورس استفاده می‌شود. از آنجا که کد سجام برای صدور کد بورسی الزامی است، می‌توان گفت که این دو کد در نهایت به یک هدف مشترک منتهی می‌شوند و در عمل تفاوت چندانی با هم ندارند.

نتیجه گیری

کد بورسی اولین قدم برای ورود به بازار سرمایه ایران است و نقش کلیدی در شفافیت و امنیت معاملات مالی دارد. هر فرد حقیقی یا حقوقی می‌تواند با طی مراحل ساده‌ای، کد بورسی دریافت کرده و فعالیت خود را در بازار بورس آغاز کند. با این حال، آگاهی از اصول و قوانین بازار سرمایه برای موفقیت در سرمایه‌گذاری ضروری است.