فروشنده آپشن چیست؟
فروشنده آپشن Option Writer
در بازار آپشن، دو طرف اصلی در یک قرارداد آپشن وجود دارند: خریدار آپشن (Option Buyer) و فروشنده آپشن (Option Seller یا Option Writer).
فروشنده آپشن به معنای فروش یک قرارداد اختیار معامله است که طی آن، فروشنده (نویسندهی آپشن) در ازای دریافت مبلغی به نام پریمیوم (premium)، تعهد میدهد که در آینده، سهام را با قیمت و تاریخ مشخصی بخرد یا بفروشد.
فروشنده آپشن نقش مهمی در بازار ایفا میکند، زیرا نقدینگی لازم برای معاملات آپشن را فراهم میکند و امکان اجرای استراتژیهای متنوعی را برای معاملهگران ایجاد میکند. با این حال، این نقش با ریسکهای قابلتوجهی همراه است که نیازمند مدیریت دقیق و دانش کافی است. در این مقاله، به بررسی نقش فروشنده آپشن، انواع فروش آپشن، استراتژیها، ریسکها، پاداشها، و نکات کلیدی برای موفقیت در این حوزه میپردازیم.
نکات کلیدی
- معاملهگری که یک آپشن مینویسد، در ازای دریافت پریمیوم، حق خرید یا فروش سهام را در یک قیمت و زمان معین به خریدار واگذار میکند.
- اختیار خرید (Call) و اختیار فروش (Put) معمولاً در قالب بستههایی از ۱۰۰ سهم نوشته میشوند.
- میزان پریمیوم دریافتی به عواملی مانند قیمت فعلی سهام، زمان سررسید آپشن، و نوسان سهم بستگی دارد.
- مزایای نوشتن آپشن شامل دریافت فوری پریمیوم، حفظ آن در صورت بیارزش شدن آپشن، بهرهبرداری از پوسیدگی زمانی، و انعطافپذیری در خروج از معامله است.
- با این حال، نوشتن آپشن میتواند باعث زیانی بیش از پریمیوم دریافتی شود.
دوره جامع معاملات آپشن، راهی ساده برای درآمد دلاری در اوقات فراغت | همین حالا کلیک کن.
نقش فروشنده آپشن: به عهده گرفتن تعهد
همانطور که خریدار آپشن با پرداخت پرمیوم حق انتخاب به دست میآورد، فروشنده آپشن با دریافت این پرمیوم، تعهد را بر عهده میگیرد. این تعهد بسته به نوع آپشن (خرید یا فروش) متفاوت است:
فروشنده آپشن خرید (Call Option Writer):
-
- اگر یک آپشن خرید را بفروشید، تعهد میکنید که در صورت اعمال آپشن توسط خریدار، دارایی پایه را با قیمت اعمال (Strike Price) به خریدار بفروشید. این اتفاق زمانی میافتد که قیمت بازار دارایی پایه بالاتر از قیمت اعمال باشد.
- مثال: فرض کنید شما آپشن خرید سهام شرکت X با قیمت اعمال $100 و تاریخ انقضا سه ماه دیگر را میفروشید و پرمیوم $3 دریافت میکنید. اگر در تاریخ انقضا، قیمت سهام X به $110 برسد و خریدار آپشن خود را اعمال کند، شما موظفید سهام X را با قیمت $100 (که اکنون $110 ارزش دارد) به او بفروشید.
فروشنده آپشن فروش (Put Option Writer):
-
- اگر یک آپشن فروش را بفروشید، تعهد میکنید که در صورت اعمال آپشن توسط خریدار، دارایی پایه را با قیمت اعمال از خریدار خریداری کنید. این اتفاق زمانی میافتد که قیمت بازار دارایی پایه پایینتر از قیمت اعمال باشد.
- مثال: فرض کنید شما آپشن فروش سهام شرکت Y با قیمت اعمال $50 و تاریخ انقضا سه ماه دیگر را میفروشید و پرمیوم $2 دریافت میکنید. اگر در تاریخ انقضا، قیمت سهام Y به $40 برسد و خریدار آپشن خود را اعمال کند، شما موظفید سهام Y را با قیمت $50 (که اکنون $40 ارزش دارد) از او خریداری کنید.
عوامل کلیدی در فروش آپشن
فروشنده آپشن باید به عوامل زیر توجه کند:
- نوسانپذیری ضمنی (Implied Volatility): نوسانپذیری بالا پرمیومهای بیشتری ایجاد میکند، اما ریسک را نیز افزایش میدهد.
- زمان باقیمانده تا انقضا: آپشنهای کوتاهمدت پوسیدگی زمانی سریعتری دارند، اما ممکن است پرمیوم کمتری ارائه دهند.
- قیمت اجرایی (Strike Price): انتخاب قیمت اجرایی مناسب (At-the-Money، In-the-Money، یا Out-of-the-Money) بر ریسک و پاداش تأثیر میگذارد.
- تحلیل بازار: استفاده از تحلیل تکنیکال و بنیادی برای پیشبینی حرکت قیمت دارایی پایه.
- مدیریت ریسک: استفاده از استراتژیهایی مانند بستن زودهنگام موقعیت یا رول کردن آپشن (Rolling) برای کاهش زیان.
انواع فروشنده آپشن
1. فروش آپشن پوشیده (Covered Option Selling)
- فروش آپشن خرید پوشیده (Covered Call): فروشنده سهام دارایی پایه را در اختیار دارد و آپشن خرید را میفروشد. اگر آپشن اعمال شود، فروشنده سهام خود را در قیمت اجرایی میفروشد.
- مزایا: ریسک محدود است، زیرا فروشنده دارایی پایه را از قبل مالک است. پرمیوم دریافتی درآمد اضافی ایجاد میکند.
- کاربرد: برای کسب درآمد اضافی از سهام موجود یا در بازارهای کمنوسان.
- فروش آپشن فروش پوشیده (Covered Put): فروشنده پول نقد کافی برای خرید دارایی پایه در صورت اعمال آپشن دارد. این روش کمتر رایج است.
- مزایا: ریسک محدود به میزان پول نقد موجود.
- کاربرد: برای کسب پرمیوم در بازارهای نزولی.
2. فروش آپشن بدون پوشش (Naked Option Selling)
- فروش آپشن خرید بدون پوشش (Naked Call): فروشنده سهام دارایی پایه را مالک نیست. اگر آپشن اعمال شود، باید سهام را از بازار خریداری کرده و به خریدار بفروشد.
- ریسک: نامحدود است، زیرا قیمت سهام میتواند بهطور تئوریک بینهایت افزایش یابد.
- کاربرد: در بازارهایی که فروشنده انتظار کاهش یا ثبات قیمت را دارد.
- فروش آپشن فروش بدون پوشش (Naked Put): فروشنده پول نقد کافی برای خرید دارایی پایه ندارد. اگر آپشن اعمال شود، باید سهام را در قیمت اجرایی خریداری کند.
- ریسک: محدود به قیمت اجرایی منهای پرمیوم، اما همچنان قابلتوجه است.
- کاربرد: در بازارهایی که فروشنده انتظار افزایش یا ثبات قیمت را دارد.
وظایف و تعهدات فروشنده آپشن
فروشنده آپشن در قبال دریافت پرمیوم، تعهدات زیر را بر عهده میگیرد:
- اجرای قرارداد: اگر خریدار آپشن تصمیم به اعمال آن بگیرد، فروشنده باید دارایی پایه را در قیمت اجرایی خریداری یا بفروشد.
- پرداخت حاشیه (Margin): در فروش آپشن بدون پوشش، فروشنده باید حاشیهای (Margin) را بهعنوان وثیقه نزد کارگزار نگه دارد تا ریسک عدم اجرای تعهد را پوشش دهد.
- مدیریت ریسک: فروشنده باید بازار را بهدقت رصد کند تا در صورت حرکت نامطلوب قیمت، اقدامات لازم (مانند خرید آپشن معکوس یا بستن موقعیت) را انجام دهد.
ریسکهای فروشنده آپشن
فروش آپشن با ریسکهای قابلتوجهی همراه است که باید بهدقت مدیریت شوند:
- ریسک نامحدود در فروش آپشن خرید بدون پوشش: اگر قیمت دارایی پایه به شدت افزایش یابد، فروشنده باید سهام را با قیمت بالا از بازار خریداری کرده و با قیمت پایینتر (قیمت اجرایی) به خریدار بفروشد.
- ریسک قابلتوجه در فروش آپشن فروش بدون پوشش: اگر قیمت دارایی پایه به شدت کاهش یابد، فروشنده باید سهام را با قیمت اجرایی بالا خریداری کند.
- پوسیدگی زمانی (Time Decay): این عامل به نفع فروشنده است، اما اگر بازار برخلاف پیشبینی حرکت کند، پرمیوم دریافتی ممکن است زیان را جبران نکند.
- نوسانپذیری (Volatility): افزایش غیرمنتظره در نوسانپذیری ضمنی میتواند قیمت آپشن را بالا برده و زیان فروشنده را افزایش دهد.
- نیاز به حاشیه (Margin Calls): در فروش بدون پوشش، اگر بازار حرکت نامطلوبی داشته باشد، کارگزار ممکن است از فروشنده بخواهد حاشیه بیشتری واریز کند.
پاداشهای فروشنده آپشن
- دریافت پرمیوم: فروشنده در ابتدای معامله پرمیوم را دریافت میکند که حتی در صورت عدم اعمال آپشن، سود اوست.
- انعطافپذیری استراتژیک: فروشنده میتواند از استراتژیهای مختلفی مانند Covered Call، Cash-Secured Put، یا Spreadها برای کسب سود استفاده کند.
- سود در بازارهای خنثی: برخلاف خرید سهام، فروشنده آپشن میتواند در بازارهای کمنوسان یا خنثی نیز سود کسب کند.
- بهرهمندی از پوسیدگی زمانی: ارزش زمانی آپشن با نزدیک شدن به تاریخ انقضا کاهش مییابد، که به نفع فروشنده است.
محدودیتها و چالشهای فروش آپشن
- ریسک بالا: بهویژه در فروش بدون پوشش، زیانهای بالقوه میتوانند بسیار بزرگ باشند.
- نیاز به سرمایه: فروش بدون پوشش نیازمند حاشیه قابلتوجهی است.
- پیچیدگی: فروش آپشن نیاز به درک عمیق از مفاهیمی مانند یونانیها (Delta، Theta، Vega) و نوسانپذیری دارد.
- تأثیر رویدادهای غیرمنتظره: اخبار ناگهانی یا تغییرات بازار میتوانند زیانهای غیرمنتظره ایجاد کنند.
دوره جامع معاملات آپشن، راهی ساده برای درآمد دلاری در اوقات فراغت | همین حالا کلیک کن.
مثال واقعی از فروشنده آپشن
فرض کنید قیمت سهام Boeing برابر با ۳۷۵ دلار است و «سارا» ۱۰۰ سهم از آن را دارد. او پیشبینی میکند که قیمت سهم تا چند ماه آینده تقریباً ثابت میماند.
از طرفی، «تام» فکر میکند که بهزودی شرکتهای هواپیمایی سفارش بزرگی به بوئینگ خواهند داد و قیمت سهام بالا میرود.
سارا یک اختیار خرید (Call) با قیمت توافقی ۳۷۵ دلار برای ماه نوامبر مینویسد و ۱۷ دلار به ازای هر سهم پریمیوم دریافت میکند (مجموعاً ۱,۷۰۰ دلار برای ۱۰۰ سهم). تام همان آپشن را به همین قیمت میخرد. سارا ۱,۷۰۰ دلار دریافت میکند و تام این حق را پیدا میکند که تا تاریخ انقضا سهام را به قیمت ۳۷۵ دلار بخرد.
سناریوی ۱: سهم بالا نرفته است
قیمت سهم تغییر نمیکند و در نزدیکی ۳۷۵ باقی میماند. در نتیجه، آپشن بیارزش منقضی میشود و سارا کل ۱,۷۰۰ دلار پریمیوم را نگه میدارد.
سناریوی ۲: سهم بالا رفته است
قیمت سهام به ۴۵۰ دلار میرسد. تام از حق خود استفاده میکند و ۱۰۰ سهم را از سارا به ۳۷۵ دلار میخرد.
سارا با اینکه ۱,۷۰۰ دلار پریمیوم گرفته، اما ۷۵۰۰ دلار زیان کرده است (زیرا سهامی را که ۴۵۰ دلار میارزد به قیمت ۳۷۵ دلار فروخته است).
استراتژیهای رایج فروش آپشن
فروشنده آپشن میتواند از استراتژیهای مختلفی برای کسب سود یا مدیریت ریسک استفاده کند:
Covered Call
هدف: کسب درآمد اضافی از سهام موجود.
مثال: فرض کنید سهام شرکت X را به قیمت 100 دلار دارید. آپشن خرید با قیمت اجرایی 110 دلار و پرمیوم 5 دلار میفروشید. اگر قیمت سهام زیر 110 دلار بماند، پرمیوم سود شماست. اگر قیمت به بالای 110 دلار برسد، سهام را با 110 دلار میفروشید و همچنان پرمیوم را نگه میدارید.
Cash-Secured Put
هدف: خرید سهام با تخفیف یا کسب پرمیوم.
مثال: آپشن فروش با قیمت اجرایی 90 دلار و پرمیوم 4 دلار میفروشید. اگر قیمت سهام بالای 90 دلار بماند، پرمیوم سود شماست. اگر قیمت کاهش یابد، سهام را با 90 دلار (منهای 4 دلار پرمیوم = 86 دلار) خریداری میکنید.
Credit Spread
هدف: کاهش ریسک فروش بدون پوشش با خرید آپشن دیگری.
مثال: در Bull Put Spread، آپشن فروش با قیمت اجرایی 100 دلار میفروشید و آپشن فروش با قیمت اجرایی 95 دلار میخرید. حداکثر زیان محدود به تفاوت قیمتهای اجرایی منهای پرمیوم خالص است.
Iron Condor
هدف: کسب سود در بازار خنثی با فروش آپشن خرید و فروش بهصورت همزمان.
مثال: فروش آپشن خرید با قیمت اجرایی 120 دلار و آپشن فروش با قیمت اجرایی 80 دلار، و خرید آپشنهای محافظتی با قیمتهای اجرایی بالاتر و پایینتر.
چه کسانی فروشنده آپشن میشوند؟
فروشندگان آپشن معمولاً معاملهگران باتجربهای هستند که:
- به دنبال کسب درآمد ثابت هستند: با فروش آپشنهایی که انتظار دارند منقضی شوند یا فقط کمی در سود بروند، میتوانند به طور منظم پرمیوم کسب کنند.
- دارای دیدگاه خنثی تا کمی صعودی/نزولی به بازار هستند: آنها انتظار حرکتهای بزرگ و ناگهانی در قیمت دارایی پایه را ندارند.
- میخواهند از فرسایش زمانی و کاهش نوسانات سود ببرند.
- توانایی درک و مدیریت ریسکهای بالا را دارند.
- از آپشنها برای استراتژیهای پوشش ریسک استفاده میکنند.
چرا افراد فروشنده آپشن میشوند؟
- دریافت درآمد ثابت (پریمیوم): فروشنده در همان ابتدای قرارداد، پریمیوم را دریافت میکند که در صورت منقضی شدن بیارزش قرارداد، بهعنوان سود خالص باقی میماند.
- استفاده در استراتژیهای هجینگ: برخی فروشندگان با هدف پوشش ریسک معاملات دیگر، اقدام به فروش آپشن میکنند.
- کسب سود در بازار خنثی یا نزولی: اگر بازار نوسان کمی داشته باشد، احتمال اعمال نشدن آپشن افزایش مییابد و پریمیوم به سود فروشنده تبدیل میشود.
آینده فروش آپشن در بازارهای مالی
با رشد بازارهای مشتقه و توسعه محصولات جدید، نقش فروشندگان آپشن نیز در حال تحول است:
- افزایش استفاده از الگوریتمها و معاملات الگوریتمی
- توسعه ابزارهای مدیریت ریسک پیشرفته
- ادغام روشهای کمی و یادگیری ماشین در قیمتگذاری
- مقررات جدید برای افزایش شفافیت و کاهش ریسک سیستماتیک
فروش آپشن در صورت انجام صحیح و با مدیریت ریسک حرفهای، میتواند ابزاری قدرتمند برای تولید درآمد و پوشش ریسک در سبد سرمایهگذاری باشد. با این حال، نیازمند دانش تخصصی، نظم معاملاتی و پیگیری مستمر است.
نکات کلیدی برای موفقیت فروشنده آپشن
- آموزش و تجربه: فروش آپشن پیچیده است و نیاز به درک عمیق از بازار و استراتژیها دارد. معاملهگران باید ابتدا در حسابهای دمو تمرین کنند.
- مدیریت ریسک: استفاده از استراتژیهای پوشیده، Spreadها، یا بستن زودهنگام موقعیت برای کاهش ریسک.
- تحلیل دقیق: ترکیب تحلیل تکنیکال (مانند سطوح حمایت و مقاومت) و بنیادی برای پیشبینی حرکت قیمت.
- انتخاب آپشن مناسب: فروش آپشنهای Out-of-the-Money با پرمیوم مناسب و احتمال اعمال پایین.
- رصد مداوم بازار: فروشنده باید آماده واکنش به تغییرات ناگهانی بازار باشد.
- مدیریت حاشیه: اطمینان از داشتن حاشیه کافی برای جلوگیری از Margin Calls.
دوره جامع معاملات آپشن، راهی ساده برای درآمد دلاری در اوقات فراغت | همین حالا کلیک کن.
مقایسه سود و زیان فروشنده و خریدار آپشن
| مشخصه | خریدار آپشن | فروشنده آپشن |
|---|---|---|
| سود بالقوه | نامحدود (در Call) | محدود به پریمیوم |
| زیان بالقوه | محدود به پریمیوم | نامحدود (در Call) / بسیار بالا (در Put) |
| هزینه اولیه | پرداخت پریمیوم | دریافت پریمیوم |
| احتمال موفقیت | پایینتر | بالاتر (در بازار بدون نوسان) |
تفاوت فروشنده آپشن با خریدار آپشن
| موضوع | خریدار آپشن | فروشنده آپشن |
|---|---|---|
| ریسک | زیان محدود به پریمیوم | زیان نامحدود در فروش Call بدون پوشش / قابلتوجه در فروش Put |
| پاداش | پتانسیل سود نامحدود (در Call) | سود محدود به پریمیوم دریافتی |
| تعهد | فقط «حق» اجرای قرارداد دارد | «تعهد قانونی» برای اجرای قرارداد دارد |
| پوسیدگی زمانی | به ضرر خریدار (کاهش ارزش آپشن با گذر زمان) | به نفع فروشنده (کاهش ارزش زمان به نفع اوست) |
جمعبندی
فروشنده آپشن نقش بسیار حیاتی در بازار مشتقه دارد. برخلاف خریدار که بهدنبال فرصتهای سود در نوسانات است، فروشنده معمولاً با هدف دریافت درآمد ثابت یا پوشش ریسک، اقدام به صدور آپشن میکند. اگرچه فروش آپشن میتواند منبع درآمد قابلتوجهی باشد، اما با ریسکهای سنگینی نیز همراه است، بهویژه در شرایط بازار پرنوسان یا در قراردادهای بدون پوشش. درک کامل از مفاهیم دلتا، گاما، تتا، وگا و ساختار قراردادهای آپشن برای هر فروشندهای ضروری است.
سوالات متداول
۱. فروشنده آپشن دقیقاً چه کاری انجام میدهد؟
فروشنده آپشن فردی است که در ازای دریافت «پریمیوم»، قرارداد اختیار معاملهای (Call یا Put) را صادر میکند. او متعهد میشود در صورت اعمال قرارداد از سوی خریدار، دارایی پایه را بفروشد یا بخرد.
۲. آیا فروشنده آپشن باید حتماً دارایی پایه را داشته باشد؟
خیر. اگر فروشنده دارایی پایه را داشته باشد، به آن فروش پوششدادهشده میگویند. اما اگر دارایی را نداشته باشد، به آن فروش بدون پوشش (Naked Writing) میگویند که ریسک بیشتری دارد.
۳. فروشنده آپشن چگونه سود میکند؟
از طریق دریافت پریمیوم. اگر قرارداد آپشن تا سررسید اعمال نشود، فروشنده تمام مبلغ پریمیوم را بهعنوان سود حفظ میکند.
۴. اگر قرارداد اعمال شود، فروشنده چه کاری باید انجام دهد؟
اگر Call فروخته شده باشد و قرارداد اعمال شود، باید دارایی را با قیمت توافقی به خریدار تحویل دهد. اگر Put فروخته شده باشد، باید دارایی را با قیمت توافقی از خریدار بخرد.
۵. آیا فروشنده آپشن میتواند در زیان سنگین قرار بگیرد؟
بله. بهویژه در فروش Call بدون پوشش، اگر قیمت دارایی بهشدت افزایش یابد، فروشنده ممکن است دچار زیان نامحدود شود.
۶. آیا فروشنده آپشن هم نیاز به تحلیل بازار دارد؟
بله، و حتی بیشتر از خریدار. چون ریسک فروشنده بیشتر است، باید تحلیل دقیقی از روند قیمت، نوسانات بازار، زمان باقیمانده تا سررسید و گریکها داشته باشد.
۷. برای فروش آپشن چه شرایطی لازم است؟
بسته به بازار مورد نظر، معمولاً نیاز به داشتن حساب مارجین نزد کارگزاری، سپردهگذاری وجه تضمین، و آشنایی با ساختار آپشن وجود دارد. همچنین برخی بازارها آزمون دانش و تجربه از کاربران میگیرند.
۸. آیا فروشنده میتواند قبل از سررسید موقعیت خود را ببندد؟
بله. فروشنده میتواند با خرید همان قرارداد آپشن در بازار، موقعیت خود را ببندد و از تعهد خارج شود.
۹. آیا میتوان همزمان خریدار و فروشنده آپشن بود؟
بله. بسیاری از استراتژیهای ترکیبی آپشن مانند Straddle، Strangle، Iron Condor و غیره نیاز به باز کردن موقعیتهای خرید و فروش همزمان دارند.
۱۰. بهترین زمان برای فروش آپشن چه زمانی است؟
بسته به استراتژی، زمانی که انتظار دارید نوسانات کم باشد، قیمت دارایی در محدوده مشخص باقی بماند، یا زمانی که آپشنها ارزش زمانی بالایی دارند، میتواند زمان مناسبی برای فروش باشد.



دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.