تراز تجاری (BOT) به عنوان صادرات، به استثنای واردات تعریف می شود. این یکی از اجزای مهم دارایی جاری هر اقتصاد است زیرا درآمد خالص یک کشور را که از سرمایه گذاری های جهانی به دست می آید اندازه گیری می کند. حساب موجود همچنین تمام پرداخت‌های بین مرزهای کشور را در نظر می‌گیرد. اساساً اندازه‌گیری تراز تجاری آسان است زیرا همه کالاها و خدمات باید از گمرک عبور کرده و در نتیجه ثبت شوند.

فرمول

فرمول تراز تجاری = صادرات کشور – واردات کشور.

به عنوان مثال، فرض کنید آمریکا در سال ۲۰۱۶ ۱٫۸ تریلیون دلار واردات داشته است اما ۱٫۲ تریلیون دلار به کشورهای دیگر صادر کرده است. پس از آن، ایالات متحده تراز تجاری ۶۰۰ میلیارد دلار یا ۶۰۰ میلیارد دلار کسری تجاری داشت.

۱٫۸ تریلیون دلار واردات – ۱٫۲ تریلیون دلار صادرات = ۶۰۰ میلیارد دلار کسری تجاری

برای هر اقتصاد دارایی فعلی تراز تجاری یکی از مؤلفه های مهم است زیرا درآمد خالص یک کشور را که از سرمایه گذاری های جهانی به دست می آورد اندازه گیری می کند. حساب موجود همچنین تمام پرداخت‌های بین مرزهای کشور را در نظر می‌گیرد. اساساً اندازه‌گیری تراز تجاری آسان است زیرا همه کالاها و خدمات باید از گمرک عبور کرده و در نتیجه ثبت شوند.

• یک اقتصاد با مازاد تجاری به کشورهای دارای کسری وام وام می دهد، در حالی که اقتصادی با کسری تجاری بزرگ برای پرداخت هزینه کالاها و خدمات خود پول قرض می کند. علاوه بر این، در برخی موارد، تراز تجاری ممکن است با ثبات سیاسی و اقتصادی یک کشور مرتبط باشد که نشان دهنده میزان سرمایه گذاری خارجی است. بنابراین، اکثر کشورها این را به عنوان یک تراز تجاری مطلوب می دانند.
• زمانی که صادرات کمتر از واردات باشد به آن کسری تجاری می گویند. کشورها معمولاً این را یک تراز تجاری نامطلوب می دانند. با این حال، مواردی وجود دارد که مازاد یا تراز تجاری مطلوب به نفع کشور نیست. برای مثال های تراز تجاری، یک بازار نوظهور، به طور کلی، باید وارد کند تا در آن سرمایه گذاری کند.

مثال ها

ایالات متحده از سال ۱۹۷۶ کسری تجاری داشته است، در حالی که چین از سال ۱۹۹۵ مازاد تجاری داشته است. مازاد یا کسری تجاری همیشه شاخص نهایی سلامت اقتصاد نیست. باید همراه با چرخه تجاری و سایر موارد در نظر گرفته شود.

به عنوان مثال، برای تراز تجاری، نمونه هایی دررشد اقتصادی، کشورها ترجیح می دهند برای ترویج رقابت قیمتی بیشتر وارد کنند و تورم را محدود کنند. برعکس، در شرایط رکود، دولت ها صادرات بیشتری برای ایجاد شغل و تقاضای اقتصادی دارند.

چه زمانی تراز تجاری مثبت است؟

بیشتر کشورها برای ایجاد سیاست هایی تلاش می کنند که مازاد تجاری را در بلندمدت تشویق کند. آنها مازاد را یک تراز تجاری مطلوب می دانند زیرا باعث سود برای کشور می شود. علاوه بر این، کشورها ترجیح می دهند محصولات بیشتری را در مقایسه با خرید محصولاتی که سرمایه بیشتری برای ساکنان خود دریافت می کنند بفروشند، که به معنای استاندارد زندگی بالاتر است. همچنین برای شرکت های آنها سودمند است که یک مزیت رقابتی در تخصص با تولید صادرات. این منجر به اشتغال بیشتر می شود زیرا شرکت ها کارگران بیشتری را استخدام می کنند و درآمد بیشتری ایجاد می کنند.

اما در شرایط خاص، کسری تجاری بسته به مرحله، تراز تجاری مطلوب تری است.

• اجازه دهید مثال دیگری از تراز تجاری را در نظر بگیریم. هنگ کنگ به طور کلی همیشه کسری تجاری دارد. اما از آنجایی که بسیاری از واردات آن مثبت است، مثبت تلقی می شودمواد خامکه تبدیل به کالای نهایی و در نهایت صادرات می شود. این به آن مزیت رقابتی در تولید و مالی می دهد و استاندارد زندگی بالاتری را برای مردمش ایجاد می کند.

• یکی دیگر از نمونه های تراز تجاری، کانادا است که کسری تجاری کوچک آن ناشی از رشد اقتصادی است. در نتیجه، ساکنان آن از سبک زندگی بهتری لذت می برند که تنها با واردات متنوع فراهم می شود.

چه زمانی تراز تجاری، منفی است؟

کسری های تجاری در اکثر مواقع تراز تجاری نامطلوبی برای یک کشور است. به عنوان یک معیار، مناطق جغرافیایی با کسری تجاری فقط مواد خام صادر می کنند و بسیاری از محصولات مصرفی را وارد می کنند. کسب‌وکارهای داخلی چنین کشورهایی با توجه به زمان مورد نیاز برای تولید محصولات با ارزش افزوده در بلندمدت، تجربه کسب نمی‌کنند زیرا صادرکننده اصلی مواد خام هستند. بنابراین، اقتصاد چنین کشورهایی به قیمت جهانی کالاها وابسته می شود.

برخی از کشورها به قدری با کسری تجاری مخالف هستند که آن را اتخاذ می کنند. مرکانتیلیسم برای کنترل آنها این یک شکل افراطی از ناسیونالیسم اقتصادی در نظر گرفته می شود که کسری تجاری را در هر شرایطی برطرف می کند.

از اقدامات حمایت گرایانه مانند سهمیه های واردات وتعرفه ها. اگرچه این اقدامات ممکن است کسری را کاهش دهد و در کوتاه مدت قیمت مصرف کننده را افزایش می دهند. در کنار این، چنین اقداماتی باعث ایجاد حمایت ارتجاعی از سایر شرکای تجاری می شود.

نمونه هایی از تراز تجاری

ایالات متحده در آگوست ۲۰۲۰ ۲۳۹ میلیارد دلار کالا و خدمات وارد کرد اما تنها ۱۷۱٫۹ میلیارد دلار کالا و خدمات به سایر کشورها صادر کرد. بنابراین، در ماه اوت، ایالات متحده تراز تجاری – ۶۷٫۱ میلیارد دلار یا ۶۷٫۱ میلیارد دلار کسری تجاری داشت.

کسری تجاری یک اتفاق اخیر در ایالات متحده نیست. در واقع، این کشور از دهه ۱۹۷۰ دارای کسری تجاری مداوم بوده است. در طول بیشتر قرن نوزدهم، این کشور کسری تجاری نیز داشت (بین سال‌های ۱۸۰۰ و ۱۸۷۰، ایالات متحده به جز سه سال، کسری تجاری داشت).

برعکس، مازاد تجاری چین حتی با کاهش تجارت جهانی توسط این بیماری همه گیر افزایش یافته است. در آگوست ۲۰۲۲، چین کالاهایی به ارزش ۳۱۴٫۹ میلیارد دلار صادر کرد و کالاهایی به ارزش ۲۳۱٫۷ میلیارد دلار وارد کرد. این مازاد تجاری ۷۹٫۴ میلیارد دلاری را برای آن ماه ایجاد کرد که از ۱۰۱ میلیارد دلار در ماه قبل کاهش یافته است.

تراز تجاری مطلوب در مقابل نامطلوب

BOT مطلوب که به عنوان مازاد تجاری نیز شناخته می شود، زمانی اتفاق می افتد که یک کشور بیشتر از واردات کالا صادر کند. این بدان معناست که درآمد کشور از صادرات خود بیشتر از هزینه واردات خود است و به طور کلی به عنوان نشانه قدرت اقتصادی تلقی می شود. مازاد تجاری می تواند ناشی از مزیت رقابتی یک کشور در تولید و صادرات برخی کالاها باشد یا می تواند نتیجه ارزش گذاری نسبی پول یک کشور باشد که صادرات آن را برای خریداران خارجی ارزان تر می کند.

از سوی دیگر، تراز تجاری نامطلوب که به عنوان کسری تجاری نیز شناخته می شود، زمانی رخ می دهد که یک کشور بیشتر از صادرات خود کالا وارد می کند. این بدان معناست که کشور بیش از درآمدی که از صادرات به دست می‌آورد برای واردات هزینه می‌کند و در صورت تداوم در مدت طولانی می‌تواند باعث نگرانی شود. کسری تجاری می تواند نتیجه این باشد که یک کشور در تولید برخی کالاها دارای یک نقطه ضعف نسبی است، یا می تواند ناشی از ارزش نسبی ارزش پول یک کشور باشد که واردات آن را ارزان تر و صادرات آن را گران تر کند.

به طور کلی، تراز تجاری مطلوب به عنوان یک علامت مثبت برای اقتصاد یک کشور تلقی می شود، در حالی که تراز تجاری نامطلوب به عنوان علامت منفی تلقی می شود. با این حال، توجه به این نکته ضروری است که کسری یا مازاد تجاری همیشه نشانه قدرت یا ضعف اقتصادی نیست و عوامل دیگری مانند رشد کلی اقتصادی، نرخ اشتغال و نرخ تورم نیز باید در نظر گرفته شود.

چگونه یک کشور می تواند تراز تجاری مطلوبی به دست آورد؟

تراز تجاری در مقابل تراز پرداخت ها

BOT تفاوت بین صادرات و واردات کالاهای یک کشور است، در حالی که تراز پرداخت ها رکوردی است از تمام معاملات اقتصادی بین المللی انجام شده توسط ساکنان یک کشور، از جمله تجارت کالا و خدمات، همچنین سرمایه مالی و نقل و انتقالات مالی. تراز تجاری بخشی از تراز پرداخت ها است و در حساب جاری نشان داده می شود که شامل درآمد حاصل از سرمایه گذاری ها و نقل و انتقالات مانند کمک های خارجی و هدایا نیز می شود. حساب سرمایه که بخشی دیگر از تراز پرداخت ها است، شامل سرمایه مالی و نقل و انتقالات مالی است.

توجه به این نکته مهم است که تراز تجاری و تراز پرداخت ها یکسان نیستند، اگرچه به هم مرتبط هستند. تراز تجاری جریان کالاها به داخل و خارج از یک کشور را اندازه گیری می کند، در حالی که تراز پرداخت ها تمام مبادلات اقتصادی بین المللی از جمله تجارت کالا و خدمات، سرمایه مالی و نقل و انتقالات مالی را اندازه گیری می کند. اگر کشوری بیشتر از صادرات خود کالا وارد کند، می تواند تراز تجاری مثبت (مازاد تجاری) و تراز پرداخت ها (کسری) منفی داشته باشد، اما همچنین سرمایه مالی زیادی دریافت می کند یا نقل و انتقالات مالی انجام می دهد. برعکس، یک کشور می تواند تراز تجاری منفی (کسری تجاری) و تراز پرداخت های مثبت (مازاد) داشته باشد اگر بیشتر از واردات کالا صادر کند.

در نتیجه

BOT تفاوت بین صادرات و واردات کالاهای یک کشور است. تراز تجاری مثبت که به عنوان مازاد تجاری نیز شناخته می شود، زمانی اتفاق می افتد که یک کشور کالاهای بیشتری نسبت به واردات خود صادر می کند. این بدان معناست که درآمد کشور از صادرات خود بیشتر از هزینه واردات خود است و به طور کلی به عنوان نشانه قدرت اقتصادی تلقی می شود.

از سوی دیگر، تراز تجاری منفی که به عنوان کسری تجاری نیز شناخته می شود، زمانی رخ می دهد که یک کشور بیشتر از صادرات خود کالا وارد می کند. این بدان معناست که کشور بیش از درآمدی که از صادرات به دست می‌آورد برای واردات هزینه می‌کند و در صورت تداوم در مدت طولانی می‌تواند باعث نگرانی شود. تراز تجاری یکی از اجزای مهم تر از پرداخت های یک کشور است که رکورد تمام معاملات اقتصادی بین المللی آن کشور است.