پرسشنامه کیفیت زندگی

پرسشنامه کیفیت زندگی ابزاری است برای اندازیه گیری کیفیت زندگی که امروزه هم در زندگی روزمره و هم در مطالعات علمی به‌کار برده می‌شود. این اصطلاح که اغلب تصور می‌شود برای همه قابل درک است، می‌تواند برای افراد با سنین و پیشینه‌های مختلف معانی متفاوتی داشته باشد. در علوم اجتماعی، کیفیت زندگی به‌عنوان یک معیار مهم، شرایط محیطی، اجتماعی و اقتصادی افراد را به همراه تجربه‌های شخصی و معنای زندگی آنها ارزیابی می‌کند.

مطالعات نشان می‌دهند که عوامل کلیدی مانند رضایت فردی، استانداردهای محیطی و اجتماعی، وضعیت اقتصادی-اجتماعی، سطح سلامت، فرهنگ، شخصیت و استقلال فردی بر کیفیت زندگی تأثیرگذار هستند. از این میان، رضایت از زندگی به‌عنوان مهم‌ترین عامل شناخته شده است.

تعریف کیفیت زندگی از دیدگاه سازمان جهانی بهداشت

طبق تعریف سازمان جهانی بهداشت، کیفیت زندگی، ادراک افراد از وضعیت زندگی، زمینه فرهنگی و سیستم‌های ارزشی که در آن زندگی می‌کنند، در مقایسه با اهداف، انتظارات، استانداردها و اولویت‌هایشان است. رایج‌ترین تفسیر از کیفیت زندگی به عنوان یک مفهوم چندبعدی در تعریف سازمان جهانی بهداشت از سلامت، شامل رفاه کامل جسمی، روانی و اجتماعی است. بنابراین، موضوعات متعددی در اندازه‌گیری بررسی می‌شوند.

کیفیت زندگی بر اساس رویکرد سازمان بهداشت جهانی با چهار مؤلفه مشخص و سنجیده می‌شود:

1. سلامت جسمانی
2. سلامت روانی
3. سلامت محیطی
4. روابط اجتماعی

پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی 26 سوالی (WHOQOL-BREF)

سازمان بهداشت جهانی برای ایجاد انسجام در پژوهش‌ها و سنجش کیفیت زندگی، پرسشنامه‌ای 100 سوالی به نام WHOQOL-100 طراحی کرد. سپس، برای سهولت استفاده، فرم کوتاه‌تری از آن با نام پرسشنامه 26 سوالی (WHOQOL-BREF) تهیه شد که در سال 1996 توسط کارشناسان سازمان بهداشت جهانی ساخته شد.

این مقیاس به 19 زبان مختلف ترجمه شده است که در کشورهای مختلف برای اندازه‌گیری کیفیت زندگی افراد از آن استفاده می‌شود. گروه مطالعاتی سازمان جهانی بهداشت، این مقیاس را یک مقیاس بین‌فرهنگی می‌داند و به همین دلیل از آن در فرهنگ‌های مختلف استفاده می‌شود.

نحوه پاسخ به پرسشنامه کیفیت زندگی 26 سوالی

در پرسشنامه کیفیت زندگی از احساس شما نسبت به کیفیت زندگی، سلامت و سایر جنبه‌های زندگی‌تان سوال می‌شود.

لطفاً به تمام سوالات پاسخ دهید. در صورت عدم اطمینان در انتخاب یکی از گزینه‌ها، پاسخی را که صحیح‌تر می‌دانید، انتخاب کنید. این مورد معمولاً اولین انتخاب شماست. به هنگام پاسخ، ایده‌آل‌ها، لذت‌ها و دغدغه‌های خود را به یاد داشته باشید. کلیه سوالات در مورد دو هفته اخیر از زندگی شماست.

نمره گذاری پرسشنامه 26 سوالی (WHOQOL-BREF)

نمره‌گذاری پرسشنامه سازمان بهداشت جهانی 26 سوالی (WHOQOL-BREF) به این صورت انجام می‌شود که ابتدا به هر سوال از 1 تا 5 نمره داده می‌شود. سوالات 3، 4 و 26 به‌صورت وارونه نمره‌گذاری می‌شوند. سپس، نمرات خام هر زیرمقیاس محاسبه می‌شوند:

• زیرمقیاس سلامت جسمی: نمرات سوالات 3، 4، 10، 15، 16، 17 و 18 با هم جمع می‌شوند و دامنه نمرات آن بین 7 تا 35 است.
• زیرمقیاس سلامت روان: نمرات سوالات 5، 6، 7، 11، 19 و 26 جمع می‌شوند و دامنه آن بین 6 تا 30 است.
• زیرمقیاس روابط اجتماعی: نمرات سوالات 20، 21 و 22 با هم جمع می‌شوند و دامنه آن بین 3 تا 15 است.
• زیرمقیاس سلامت محیط: نمرات سوالات 8، 9، 12، 13، 14، 23، 24 و 25 جمع می‌شوند و دامنه نمرات بین 8 تا 40 است.
• کیفیت زندگی و سلامت عمومی کلی: نمرات سوالات 1 و 2 جمع می‌شوند و دامنه آن بین 2 تا 10 است.

بعد از به دست آوردن نمرات خام، باید آن‌ها را به نمره‌ای استاندارد بین 0 تا 100 تبدیل کرد. این کار با استفاده از یک فرمول استاندارد انجام می‌شود که برای هر زیرمقیاس به کار می‌رود تا نمرات قابل مقایسه و تحلیل شوند.

نمره زیرمقیاس =  ((تفاضل بین بیشترین و کمترین نمره ممکن زیرمقیاس) / (کمترین نمره ممکن زیرمقیاس − نمره بدست آمده در زیرمقیاس)) × 100