نظریه تقاضا Demand Theory

نظریه تقاضا یک اصل اقتصادی است که رابطه بین تقاضای مصرف کننده و قیمت کالاها و خدمات موجود در بازار را مطالعه می کند. مبنایی را برای منحنی تقاضا فراهم می کند که بین قیمت محصول یا منبع و تقاضا ارتباط برقرار می کند.

این مفهوم یکی از نظریه های اصلی اقتصاد خرد است. این اطلاعات در مورد تمایل افراد به چیزها و چگونگی تأثیر سطوح مختلف درآمد و رضایت بر تقاضا ارائه می دهد. علاوه بر این، این نظریه دیدگاه مصرف کننده و نقش تقاضا در شکل گیری قیمت را برجسته می کند. سازمان ها قیمت را تعیین می کنند و عرضه را بر اساس مطلوبیت کالاها و خدمات مصرف کنندگان تنظیم می کنند.

به طور خلاصه:

• تئوری تقاضا روشی را توصیف می کند که تغییر در مقدار کالا یا خدمات مورد تقاضا توسط مصرف کنندگان بر قیمت آن در بازار تأثیر می گذارد.
• این تئوری بیان می‌کند که هر چه قیمت یک محصول بالاتر باشد، بقیه مساوی هستند، تقاضای آن کمتر خواهد شد و منحنی تقاضای شیبدار رو به پایین را استنباط می‌کند.
• به همین ترتیب، هر چه تقاضا بیشتر باشد، قیمت برای یک عرضه معین بیشتر خواهد بود.
• نظریه تقاضا اولویت را در سمت تقاضای رابطه عرضه و تقاضا قرار می دهد.

درک نظریه تقاضا

تقاضا صرفاً مقداری از کالا یا خدماتی است که مصرف کنندگان مایل و قادر به خرید با قیمت معین در یک دوره زمانی معین هستند. مردم برای ارضای خواسته های خود در یک اقتصاد کالاها و خدماتی را طلب می کنند، مانند غذا، مراقبت های بهداشتی، پوشاک، سرگرمی، سرپناه و غیره. تقاضا برای یک محصول با قیمت معین نشان دهنده رضایتی است که فرد از مصرف آن محصول انتظار دارد. این سطح از رضایت، مطلوبیت نامیده می شود  و از مصرف کننده ای به مصرف کننده دیگر متفاوت است.

تقاضا برای یک کالا یا خدمت به دو عامل بستگی دارد: (1) سودمندی آن برای ارضای یک خواسته یا نیاز، و (2) توانایی مصرف کننده برای پرداخت برای کالا یا خدمات. در واقع، تقاضای واقعی زمانی است که آمادگی برای ارضای یک خواسته با توانایی و تمایل فرد برای پرداخت پشتیبانی شود.

نظریه تقاضا یکی از نظریه های اصلی اقتصاد خرد است . هدف آن پاسخگویی به سؤالات اساسی در مورد اینکه مردم چقدر چیزها را می خواهند و چگونه تقاضا تحت تأثیر سطوح درآمد و رضایت (مطلوب بودن) قرار می گیرد. بر اساس سودمندی درک شده از کالاها و خدمات توسط مصرف کنندگان، شرکت ها عرضه موجود و قیمت های تعیین شده را تنظیم می کنند.

در تقاضا عواملی مانند ترجیحات مصرف کننده، سلایق، انتخاب ها و غیره وجود دارد. بنابراین ارزیابی تقاضا در یک اقتصاد یکی از مهم ترین متغیرهای تصمیم گیری است که یک کسب و کار برای بقا و رشد در بازار رقابتی باید آن را تحلیل کند.

سیستم بازار توسط قوانین عرضه و تقاضا اداره می شود که قیمت کالاها و خدمات را تعیین می کند. وقتی عرضه برابر با تقاضا باشد، گفته می شود که قیمت ها در حالت تعادل هستند. وقتی تقاضا بیشتر از عرضه باشد، قیمت ها افزایش می یابد تا کمبود را منعکس کند. برعکس، زمانی که تقاضا کمتر از عرضه باشد، قیمت ها به دلیل مازاد کاهش می یابد.

عوامل موثر بر تقاضا

عوامل مختلفی بر تقاضا تأثیر می گذارد، از جمله:

• ترجیحات مصرف کننده
• طعم
• انتخاب ها
• درآمد
• کالاهای مرتبط

از آنجایی که عوامل مختلفی ممکن است بر تقاضا تأثیر بگذارند، کسب‌وکارها باید تقاضا را ارزیابی کنند، زیرا این یکی از مهم‌ترین محرک‌های تصمیم‌گیری است که باید برای رشد کسب‌وکار و ادامه رقابت در بازار مورد توجه قرار گیرد

مثال

اجازه دهید برای درک بهتر مفهوم به این مثال نظریه تقاضا نگاه کنیم.

فرض کنید قیمت بلیط جابجایی از 9 دلار به 5 دلار کاهش یابد. تقاضا برای بلیط سینما افزایش خواهد یافت. اگر سود حاصل از رفتن به سالن‌ها بیشتر از این قیمت باشد، تقاضا همچنان افزایش می‌یابد. هنگامی که مصرف کنندگان راضی باشند و تصمیم بگیرند که به اندازه کافی فیلم تماشا کرده اند، تقاضا برای بلیط سینما کاهش می یابد.

قانون نظریه تقاضا

قانون تقاضا رابطه معکوس بین قیمت و تقاضا برای یک کالا یا خدمت در بازار را نشان می دهد. با افزایش قیمت کالا، تقاضا کاهش می یابد. با این حال، اگر قیمت کالا کاهش یابد، با فرض ثابت ماندن سایر عوامل، تقاضا افزایش می‌یابد.

گاهی اوقات، مصرف کنندگان ممکن است کالاها یا خدمات را فراتر از فاکتورهای قیمت خریداری کنند. همچنین به عنوان تغییر در تقاضا شناخته می شود. تغییر تقاضا عبارت است از تغییر منحنی از راست به چپ یا چپ به راست بر اساس عوامل ذکر شده در بالا.

به عنوان مثال، اگر فردی درآمد قابل تصرف بیشتری داشته باشد، ممکن است حاضر باشد کالاهای بیشتری را در بازار خرج کند، صرف نظر از اینکه قیمت کاهش یابد یا خیر. در چنین حالتی، منحنی تقاضا به سمت راست تغییر می کند.

گسترش و کاهش تقاضا نظریه تقاضا 

انبساط یا انقباض تقاضا ممکن است به دلیل اثر جایگزینی یا اثر درآمد اتفاق بیفتد. وقتی قیمت یک محصول کاهش می‌یابد، با فرض اینکه کالا یک کالای معمولی است، فرد می‌تواند با صرف هزینه کمتر همان رضایت را کسب کند. از آنجایی که قیمت کالا در این مورد کاهش می یابد، مصرف کنندگان می توانند مقدار بیشتری از کالا را در حد بودجه خود خریداری کنند. این اثر درآمد است.

می توان اثر جایگزینی را زمانی مشاهده کرد که مصرف کنندگان از خرید کالاهای گران قیمت به کالاهای جایگزین ارزان تر تبدیل می شوند. وقتی افراد به سمت کالاهای ارزان‌تر روی می‌آورند، تقاضا برای کالاهای جایگزین افزایش می‌یابد.

سوالات متداول