اهمیت کالای مکمل در اقتصاد

• درک رفتار مصرف‌کننده: مطالعه رابطه میان کالاهای مکمل به اقتصاددانان این امکان را می‌دهد تا الگوهای خرید و تقاضای مصرف‌کنندگان را با دقت بیشتری تحلیل کنند. این تحلیل‌ها می‌تواند به ایجاد مدل‌های پیش‌بینی تقاضا کمک کند که نه تنها برای تحلیل بازار، بلکه برای برنامه‌ریزی تولید و توسعه کالاهای جدید نیز بسیار مفید است.
• تصمیم‌گیری تولیدکنندگان: تولیدکنندگان با شناسایی کالاهای مکمل می‌توانند استراتژی‌های بهتری برای طراحی محصولات، تنظیم قیمت‌ها و بازاریابی اتخاذ کنند. به عنوان مثال، شناخت این که پرینترها به‌طور معمول با کارتریج‌های خاصی مصرف می‌شوند، می‌تواند به تولیدکنندگان کمک کند که استراتژی‌های قیمت‌گذاری و تبلیغات مؤثری طراحی کنند که به افزایش فروش هر دو کالا منجر شود.
• طراحی سیاست‌های اقتصادی: برای دولت‌ها، درک ارتباط میان کالاهای مکمل می‌تواند به تدوین سیاست‌های اقتصادی و مالیاتی دقیق‌تر کمک کند. اگر دولت‌ها بدانند که افزایش قیمت یکی از کالاهای مکمل می‌تواند تقاضای کالاهای دیگر را کاهش دهد، ممکن است سیاست‌های تعرفه‌ای یا یارانه‌ای خاصی را برای تعدیل اثرات این تغییرات بر مصرف‌کنندگان وضع کنند. این سیاست‌ها می‌توانند در جهت ایجاد تعادل در بازار و حمایت از مصرف‌کنندگان طراحی شوند.

فناوری

در صنعت فناوری، محصولات مکمل زیادی وجود دارند. به عنوان مثال، گوشی‌های همراه و شارژرهای آن‌ها مکمل‌های قوی هستند، زیرا شارژر تنها محصولی است که می‌تواند نیاز گوشی را برطرف کند. به همین ترتیب، سیستم‌های بازی و کنترلرها نیز مکمل‌های قوی به شمار می‌روند. لپ‌تاپ‌های تجاری و نرم‌افزارهای حسابداری ممکن است محصولات مکمل ضعیف باشند، زیرا تقاضا برای نرم‌افزار ممکن است افزایش یابد، اما راه‌حل‌های دیگری هم وجود دارند که می‌توانند بر تقاضا تاثیر بگذارند.

غذا

کالاهای مکمل در صنعت غذا رایج هستند. یک مثال رایج قهوه و خامه است. اینها مکمل های ضعیفی هستند زیرا اگرچه بسیاری از مردم ممکن است برای قهوه خود خامه خریداری کنند، اما چندین جایگزین برای خامه وجود دارد. به طور مشابه، نان و کره مکمل های ضعیفی هستند زیرا نان کاربردهای زیادی دارد که نیازی به کره ندارد و نان مکمل های دیگری نیز دارد. محصولات مکمل قوی ممکن است شامل همبرگر و نان همبرگر باشد، زیرا این دو ممکن است رابطه نامحدودی داشته باشند.

فراغت

شما ممکن است کالاهای مکمل را در چندین سرگرمی و ورزش ببینید. به عنوان مثال، در صنعت باغبانی، خاک و بذر گیاهان مکمل های ضعیفی هستند زیرا بذر گیاهان یکی از بسیاری از کالاهایی است که خاک را تکمیل می کند، مانند گیاهان قبلی کشت شده. رنگ و قلم مو ممکن است مکمل های قوی باشند زیرا قلم مو تنها ابزار نقاشی است. تجهیزات ورزشی مانند توپ فوتبال و کفش فوتبال ممکن است ضعیف باشند زیرا علاوه بر فوتبال، نیازهای دیگری نیز برای کفش فوتبال وجود دارد.

اگر کشش قیمتی متقابل منفی باشد، این نشان‌دهنده آن است که دو کالا مکمل یکدیگر هستند و افزایش قیمت یکی باعث کاهش تقاضا برای دیگری می‌شود.

اگر کشش قیمتی متقابل مثبت باشد، این نشان‌دهنده آن است که دو کالا جانشین یکدیگر هستند و افزایش قیمت یکی منجر به افزایش تقاضا برای دیگری می‌شود.

برای مثال:

فرض کنید قیمت راکت‌های تنیس 10% افزایش یابد و در نتیجه، تقاضا برای توپ‌های تنیس 5% کاهش پیدا کند.

کشش قیمتی متقابل تقاضا = -5% / 10% = -0.5

کشش قیمتی متقابل توپ‌های تنیس نسبت به راکت‌های تنیس برابر با -0.5 خواهد بود، که نشان‌دهنده این است که توپ‌های تنیس کالای مکمل راکت‌های تنیس هستند. زمانی که قیمت راکت‌های تنیس افزایش می‌یابد، مصرف‌کنندگان کمتر تمایل به خرید توپ‌های تنیس خواهند داشت که منجر به کاهش تقاضا برای توپ‌ها می‌شود.

نحوه استفاده شرکت‌ها از کالاهای مکمل

• افزایش فروش مرتبط: سوپرمارکت‌ها اقلام غذایی مرتبط را نزدیک به هم قرار می‌دهند. به عنوان مثال، سس‌های گران‌قیمت پاستا را در کنار پاستا قرار می‌دهند. شرکت امیدوار است با پیشنهاد کالاهای مکمل مرتبط، فروش کلی را افزایش دهد.
• جذب مشتریان وفادار برای افزایش فروش مرتبط: استراتژی دیگری که یک شرکت می‌تواند اجرا کند، ارائه محصول پایه با قیمت پایین است، زیرا می‌داند که اگر مشتریان محصول پایه را خریداری کنند، می‌توانند فروش اقلام افزودنی مرتبط (و سودآور) را افزایش دهند. به عنوان مثال، مالکان پلی‌استیشن انگیزه‌ای برای کاهش قیمت خود پلی‌استیشن دارند. اگر این کار را انجام دهند، می‌دانند که فروش بازی‌های دارای مجوز را افزایش خواهند داد و این افزایش درآمد، کاهش درآمد ناشی از کاهش قیمت را جبران خواهد کرد.

استراتژی‌های قیمت‌گذاری برای کالای مکمل

رای شرکت‌ها و تولیدکنندگان، آگاهی از کالاهای مکمل و تأثیرات متقابل آن‌ها می‌تواند به طراحی استراتژی‌های قیمت‌گذاری مؤثر کمک کند. این استراتژی‌ها به آن‌ها این امکان را می‌دهند که سودآوری را افزایش دهند و تجربه خرید بهتری برای مصرف‌کنندگان ایجاد کنند.

برخی از استراتژی‌های متداول شامل موارد زیر است:

استراتژی قیمت‌گذاری بر اساس حاشیه سود

در این استراتژی، شرکت‌ها ممکن است یکی از کالاهای مکمل خود را با قیمت کمتری به بازار عرضه کنند تا بدین طریق تقاضا برای کالای مکمل دیگر را افزایش دهند و در نتیجه سود کلی شرکت را بهبود بخشند. این روش به‌ویژه در صنایعی که کالاهای مکمل معمولاً به‌طور هم‌زمان استفاده می‌شوند، مانند صنعت تکنولوژی، بسیار کاربرد دارد.

برای مثال، یک شرکت تولیدکننده تلفن همراه ممکن است شارژرهای خود را با قیمت پایین‌تری عرضه کند تا مصرف‌کنندگان تمایل بیشتری به خرید تلفن‌های همراه آن داشته باشند، در حالی که سود حاصل از فروش تلفن‌ها می‌تواند این کاهش قیمت را جبران کند. این استراتژی کمک می‌کند تا تقاضا برای کالاهای مکمل به شکل موثری افزایش یابد و در عین حال شرکت از فروش کالای اصلی خود بهره بیشتری ببرد.

پیشنهادهای بسته‌ای (Bundle Pricing)

در این استراتژی، بسیاری از شرکت‌ها بسته‌های خاصی از کالاهای مکمل را با قیمت ویژه‌ای به بازار عرضه می‌کنند تا مصرف‌کنندگان را ترغیب کنند هر دو کالا را به‌طور هم‌زمان خریداری کنند. این رویکرد معمولاً برای ایجاد انگیزه در خرید بیشتر و بهبود فروش مفید است.

به‌عنوان مثال، فروش بسته‌ای شامل پرینتر و کارتریج چاپ به قیمتی ارزان‌تر از خرید جداگانه این دو محصول، می‌تواند باعث افزایش تمایل مصرف‌کنندگان به خرید هر دو کالا شود. این روش برای شرکت‌ها فرصتی ایجاد می‌کند تا علاوه بر فروش محصولات مکمل، از مزایای فروش بیشتر نیز بهره‌مند شوند. در صنایع مختلف، به‌ویژه در حوزه‌های فناوری و لوازم خانگی، این استراتژی برای افزایش فروش و جذب مشتریان جدید به‌طور چشمگیری مؤثر است.

تفاوت کالای جایگزین و کالای مکمل

کالاهای مکمل و کالاهای جایگزین تفاوت اصلی در نحوه مصرف دارند. کالاهای مکمل به‌طور هم‌زمان مصرف می‌شوند، در حالی که کالاهای جایگزین به جای یکدیگر مصرف می‌شوند. برای درک بهتر این تفاوت‌ها، بیایید آن‌ها را بررسی کنیم.

کالاهای مکمل کالاهایی هستند که معمولاً به‌طور هم‌زمان مصرف می‌شوند. به‌عنوان مثال، هات‌داگ و نان هات‌داگ یا تلفن‌های هوشمند و کیس‌های محافظ. این کالاها به یکدیگر وابسته‌اند و افزایش مصرف یکی از آن‌ها معمولاً موجب افزایش تقاضا برای دیگری می‌شود.

در مقابل، کالاهای جایگزین کالاهایی هستند که مصرف یکی می‌تواند جایگزین دیگری شود. به‌عنوان مثال، کره و مارگارین یا قهوه و چای. هنگامی که قیمت یکی از این کالاها افزایش یابد، مصرف‌کنندگان ممکن است به سمت دیگری تغییر جهت دهند.

نکات کلیدی

• کالاهای مکمل محصولاتی هستند که معمولاً با هم استفاده می‌شوند و تقاضای یکدیگر را تحت تاثیر قرار می‌دهند.
• منحنی تقاضا برای کالاهای مکمل شیب نزولی دارد، که نشان می‌دهد افزایش قیمت یکی از کالاها باعث کاهش مقدار تقاضا برای کالای دیگر می‌شود.
• برای اندازه‌گیری تأثیر تغییرات قیمت بر کالاهای مکمل، از کشش قیمتی متقابل تقاضا استفاده می‌شود.
• اگر کشش قیمتی متقابل منفی باشد، این بدان معناست که کالاها مکمل یکدیگرند، در حالی که اگر کشش قیمتی متقابل مثبت باشد، کالاها جایگزین یکدیگرند.
• مثال‌هایی از کالاهای مکمل عبارتند از: هات‌داگ و نان هات‌داگ، گوشی‌های هوشمند و قاب‌های محافظ، پرینتر و کارتریج‌های جوهر، غلات و شیر، و لپ‌تاپ‌ها و کیف‌های لپ‌تاپ.
• تفاوت اصلی بین کالاهای مکمل و جایگزین این است که کالاهای مکمل با هم مصرف می‌شوند، در حالی که کالاهای جایگزین به جای یکدیگر مصرف می‌شوند.

نتیجه‌گیری

کالاهای مکـمل نقش مهمی در افزایش ارزش کلی محصولات اصلی دارند. این موضوع به مدیران و تصمیم‌گیرندگان این امکان را می‌دهد که با آگاهی از قیمت‌ها و تغییرات تقاضای کالاهای مکمل، استراتژی‌های بهتری برای سرمایه‌گذاری در تولید محصولات جدید داشته باشند.

رابطه‌ی میان کالاهای مکـمل نشان می‌دهد که تولید کالاهای مکـمل به راحتی می‌تواند در کنار محصولات پرتقاضا قرار گیرد، چرا که این کالاها تقاضای بیشتری دارند و بازده بیشتری را ایجاد می‌کنند. همچنین، اگر یک سازمان پیش از این یک کالای خاص را تولید می‌کند، درک و تولید کالاهای مکمل آن به مراتب آسان‌تر خواهد بود، چرا که این کالاها به‌طور طبیعی با محصول اصلی هم‌راستا و مرتبط هستند.

سوالات متداول

کالای مستقل چیست؟

کالاهای مستقل محصولاتی هستند که کشش متقاطع تقاضای صفر دارند. این بدان معناست که قیمت کالاهای دیگر تأثیر کمی بر تقاضای این محصولات دارد. به عنوان مثال، قیمت یک لپ‌تاپ ممکن است بر تقاضای یک شانه‌ی مو تأثیری نداشته باشد، بنابراین این دو کالا مستقل هستند.

چگونه کسب و کارها از کالاهای مکمل سود میبرند؟

درک این مدل کالاها چندین مزیت کلیدی دارد. سازمان ها ممکن است با ارائه هر دو محصول، فروش خود را افزایش دهند. به عنوان مثال، با کاهش فروش پخش کننده های دی وی دی، یک شرکت ممکن است فروش دی وی دی را افزایش دهد که می تواند سود آن را افزایش دهد. درک محصولات مکمل همچنین می تواند به کسب و کارها کمک کند تا پیش بینی های فروش خود را دقیق تر برنامه ریزی کنند، به ویژه با مکمل های قوی که انتظار دارند رابطه آنها ثابت بماند.

خدمات مکمل چگونه کار می کنند؟

مشابه کالای مکـمل، سازمان‌ها ممکن است به جای کالاهای فیزیکی، خدمات مکمل ارائه دهند. به عنوان مثال، اگر قیمت خودروها کاهش یابد، تقاضا برای خدماتی مانند تعویض روغن یا شستشوی خودرو می‌تواند افزایش یابد. به طور مشابه، خدمات آژانس‌های مسافرتی ممکن است مکمل کاهش نرخ هواپیما باشد زیرا تقاضا برای این خدمات ممکن است افزایش یابد.

آیا کالاها می‌توانند تغییر کنند؟

بسیاری از کالاهای مکـمل، جایگزین یا مستقل در طول زمان ثابت می‌مانند. به عنوان مثال، به طور معمول انتظار می‌رود که دو زنجیره فست فود که محصولات غذایی مشابهی را می‌فروشند، کالاهای جایگزین باقی بمانند، زیرا بعید است که این دو بتوانند مکمل یکدیگر باشند. کالاها همچنین می‌توانند از قوی به ضعیف تغییر کنند.

به عنوان مثال، اگر بازار خودرو به شدت تغییر کند و گزینه‌های قدرت متعددی وجود داشته باشد، بنزین و خودرو ممکن است به مکمل‌های ضعیف تبدیل شوند، زیرا گزینه‌های رایج دیگری نیز وجود خواهد داشت.