.

درک زنجیره ارزش

زنجیره ارزش مجموعه ای از فعالیت هایی است که یک شرکت برای ایجاد ارزش برای مشتریان خود انجام می دهد. این به شرکت کمک می کند تا خود را تغییر دهدمواد خامبه یک محصول نهایی ارزشمند تبدیل شود. این شرکت در هر مرحله ارزش می افزاید – تصور محصول، تهیه مواد خام، تولید، بسته بندی، بازاریابی و تحویل. در نتیجه ارزش محصول نهایی بیشتر از هزینه ایجاد آن است.

به این تفاوت بین ارزش تولید شده و هزینه تولید آن ارزش گفته می شودحاشیه سود. هر چه این ارزش بیشتر باشد، حاشیه سود بیشتری برای کسب و کار خواهد داشت. همچنین، یک محصول با ارزش، کاربرد بیشتری را به مشتریان ارائه می دهد و مطلوب تر است. این یک مزیت رقابتی به شرکت ارائه دهنده محصول می دهد.

بنابراین، تجزیه و تحلیل VC به درک فعالیت هایی که ارزش بیشتری ایجاد می کنند کمک می کند. در نتیجه، کسب‌وکارها بیشتر روی چنین فعالیت‌هایی سرمایه‌گذاری می‌کنند و فعالیت‌های غیرضروری را کنار می‌گذارند تا مزیت رقابتی کسب کنند و حاشیه سود خود را افزایش دهند.

زمینه

مایکل ای. پورتر، از دانشکده بازرگانی هاروارد، مفهوم زنجیره ارزش را در کتاب خود، مزیت رقابتی: ایجاد و پایداری عملکرد برتر معرفی کرد. او نوشت: “مزیت رقابتی را نمی توان با نگاه کردن به یک شرکت به عنوان یک کل درک کرد. این مزیت از بسیاری از فعالیت های گسسته ای است که یک شرکت در طراحی، تولید، بازاریابی، ارائه و حمایت از محصول خود انجام می دهد. به عبارت دیگر، به حداکثر رساندن ارزش در هر نقطه خاص در فرآیندهای یک شرکت مهم است

عناصر زنجیره ارزش

مفهوم زنجیره ارزش مایکل پورتر در کتاب مزیت رقابتی او: ایجاد و حفظ عملکرد برتر ظاهر شد . این کتاب روش های شرکت را برای ایجاد یا افزودن ارزش به محصولاتش توضیح می دهد. همچنین عناصر حیاتی مختلف مورد نیاز برای توسعه استراتژی رقابتی خود را نشان می دهد.

مدل یا چارچوب VC شامل پنج فعالیت اصلی است که مستقیماً با ایجاد یک محصول ارزشمند مرتبط است:

1.  عملیات لجستیک ورودی: این شامل کلیه فعالیت های مربوط به حمل و نقل، دریافت، ذخیره سازی و نظارت بر مواد خام و قطعات می باشد.
2.  عملیات: اینها اقداماتی هستند که برای تبدیل ورودی یا مواد اولیه و اجزاء به کالاهای نهایی انجام می شود.
3. تدارکات خروجی: این شامل فعالیت های مرتبط با بسته بندی، بارگیری، حمل و نقل یا حمل و نقل، مرتب سازی و توزیع محصولات نهایی به مشتریان است.
4. بازاریابی و فروش: ابن شامل تمام اقدامات مرتبط با قیمت گذاری، تبلیغات و کالاهای نهایی استآگاهی از برندمانند تبلیغات در رسانه های چاپی، الکترونیکی و رسانه های اجتماعی.
5. خدمات پس از فروش: این اقدامات، مانند بررسی کیفیت، تعمیر و نگهداری و خدمات مشتری، زمانی که کالا یا خدمات به مشتری فروخته می شود، وارد عمل می شوند.

فعالیت های فرعی برای بهبود کارایی

علاوه بر این، VC همچنین شامل چهار فعالیت فرعی است که کارایی آنها را بهبود می بخشد. آنها همچنین بخشی جدایی ناپذیر از VC هستند.

• تدارکات: کلیه فعالیتهای تهیه مواد اولیه، ماشین آلات، قطعات و خدمات زیر مجموعه آن است.
• مدیریت منابع انسانی: این شامل استخدام نیروی کار از طریق استخدام، القاء و آموزش است. همچنین شامل فعالیت های مربوط به حفظ و مدیریت کارکنان است.
• نوآوری تکنولوژیکی: این شامل فعالیت های مرتبط با تحقیقات بازار، طراحی و نوآوری است،تحقیق و توسعه، و توسعه فرآیند محصولات.
• زیرساخت های تجاری: این شامل مدیریت و رهبری شرکت به همراه بخش برنامه ریزی و حسابداری است.

انواع زنجیره ارزش  

فعالیت های VC می تواند محدود به یک شرکت یا صنعت باشد یا ممکن است در چندین مکان در سطح جهانی توزیع شود. بر این اساس، سه نوع VC وجود دارد.

1. زنجیره ارزش در سطح شرکت: تحت این نوع VC، تمرکز بر واحدهای تجاری است. این شامل تمام فعالیت های تجاری است که یک شرکت برای افزایش ارزش محصول خود و بهبود آن انجام می دهدمزیت رقابتیو در نتیجه آنسودآوری.
2.  زنجیره ارزش در سطح صنعت: این شامل طیف گسترده ای از فعالیت های مربوط به مراحل مختلف تولید یک محصول، از تهیه تا تحویل نهایی است. تجزیه و تحلیل زنجیره ارزش در سطح صنعت به ارزیابی احتمال ادغام و اکتساب بالقوه و ورود به بازار جدید کمک می کند.
3. زنجیره ارزش جهانی: تحت این دسته از VC، کسب‌وکارهایی که بر روی یک پلتفرم جهانی فعالیت می‌کنند، فعالیت‌های مرتبط با طراحی، توسعه، مونتاژ یا بازاریابی را در مکان‌های مختلف در سراسر جهان انجام می‌دهند. مناسب ترین نمونه در این زمینه شرکت اپل است که به دلیل وجود نیروی کار ارزان و فراوان در شرق و جنوب شرق آسیا اقدام به تولید آیفون می کند.

مثال ها

برای درک بهتر مفهوم VC، اجازه دهید از طریق مثال های زنجیره ارزش در زیر بگذریم.

مثال 1

یک مثال ساده از VC محصولات فروخته شده در فروشگاه مواد غذایی محلی است. فرض کنید یک شرکت DEF Inc. چیپس سیب زمینی تولید می کند. این شرکت مواد خام مانند سیب زمینی، پیاز، طعم مصنوعی، بکینگ پودر و خمیر زنجبیل و سیر را از تامین کنندگان مربوطه تهیه می کند.

سپس در هر مرحله ارزش تولید محصول را برای تولید یک میان وعده سیب زمینی خوشمزه و سالم می افزاید. پس از تکمیل زنجیره فعالیت های مرتبط با ارزش افزوده، محصول نهایی به خوبی بسته بندی می شود. ارزش بسته چیپس سیب زمینی بیشتر از مواد اولیه آن خواهد بود.

سپس چیپس ها با قیمت های بالا و در بسته بندی های جذاب به خواربار فروشی ها و خرده فروش های متعدد تحویل داده می شوند. بنابراین بسته نهایی تراشه های ارزش افزوده سود خوبی نصیب شرکت کرده است. علاوه بر این، ارزش محصولات باکیفیت و بهداشتی را به مشتریان بخشیده است.

با استفاده از فناوری نوآورانه نظارت بر کل فرآیند تولید، از برش سیب زمینی گرفته تا بسته بندی چیپس سیب زمینی، امکان پذیر شد. از این رو VC سود و ارزش خوبی به شرکت و برند آن داد.

مثال 2

معروف ترین خرده فروش قهوه استارباکس دارای یک VC بی عیب و نقص است که به نفع شرکت، سرمایه گذاران، مشتریان و تولیدکنندگان قهوه است. VC آن شامل فعالیت های مختلفی است که به قهوه آن ارزش می بخشد. فعالیت های اولیه در VC آن عبارتند از:

• تدارکات ورودی : استارباکس میلیون‌ها دلار روی واردات دانه‌های قهوه با دقت پرورش و انتخاب شده از سراسر جهان سرمایه‌گذاری کرده است.
• عملیات : بو دادن و بسته بندی اختصاصی آن به ارزش افزوده می شود و قهوه آن را منحصر به فرد و خوشمزه می کند. در نتیجه، مزیت رقابتی به شرکت ارائه می دهد.
• تدارکات خروجی : لوبیا برشته شده به مراکز توزیع ارسال می شود. استارباکس برخی از مراکز توزیع را اداره می کند و همچنین از خدمات سایر شرکت های لجستیکی برای همین کار استفاده می کند.
• بازاریابی و فروش: استارباکس از حداقل بازاریابی استفاده می کند و بر تبلیغات دهان به دهان و سبک منحصر به فرد خود در ارائه قهوه و بالاترین کیفیت خدمات برای تبلیغ محصولات قهوه خود متکی است.
• خدمات به مشتریان : از خدمات مشتری در فروشگاه خود برای تعامل با مشتریان، درک نیازهای آنها، رسیدگی به نگرانی های آنها و ارائه بهترین خدمات به آنها استفاده می کند.

علاوه بر این فعالیت‌های اولیه، استارباکس فعالیت‌های پشتیبانی را انجام می‌دهد که قهوه‌اش را نسبت به رقبای خود برتری می‌دهد. به عنوان مثال، به طور مستقل تمام خرید حبوبات خود را انجام می دهد، از فناوری برای توسعه روابط با مشتریان خود استفاده می کند، مزایایی را برای کارمندان خود فراهم می کند و فروشگاه های عالی را در سطح جهانی حفظ می کند.

بنابراین، افزودن ارزش مستمر استارباکس به محصول خود در هر مرحله، نام، شهرت، سود و مشتریان، سرمایه گذاران و تامین کنندگان وفادار را برای آن به ارمغان آورده است.

مزایای زنجیره ارزش

زنجیره‌های ارزش به شکستن تمام فعالیت‌هایی که برای تولید کالا یا خدمات انجام می‌شوند و درک زمینه‌های صرفه‌جویی در هزینه و تمایز کمک می‌کنند. با یک زنجیره ارزش، می توانید تلاش ها را بهینه کنید، ضایعات را حذف کنید و سودآوری را بهبود بخشید. زنجیره های ارزش به ارائه بینش های مفیدی کمک می کند که می تواند ارزش بیشتری را برای مشتری نهایی به ارمغان بیاورد.

به عنوان مثال، ممکن است متوجه شوید که یک محصول می تواند با هزینه کمتر توسط یک شرکت تابعه تولید شود . در چنین شرایطی، شرکت باید تولید محصول را به شرکت فرعی برون سپاری کند. سپس هزینه کمتر می تواند به عنوان قیمت های پایین تر به مصرف کننده منتقل شود که می تواند به متمایز شدن محصول در بازار و دستیابی به مزیت رقابتی کمک کند

سوالات متداول