نظام اقتصادی کمونیسم چیست؟
کمونیسم communism
کمونیسم یک ایدئولوژی اقتصادی است که باور دارد ابزار تولید در جامعه باید به دولت تعلق داشته باشد. هدف این ایدئولوژی ایجاد جامعهای بدون طبقات و با برابری اقتصادی است. کمونیسم از نیمه دوم قرن نوزدهم در اروپا شروع شد.
برای ایجاد یک جامعه بدون طبقه، ساختار اجتماعی باید برابر و بدون تفاوتهای عمده بین طبقات اجتماعی باشد. در این جوامع، اختلاف زیادی بین طبقه کارگر و طبقه ثروتمند وجود نخواهد داشت. به عقیده کمونیسم، بهترین راه برای رسیدن به این هدف، کنترل تولید توسط دولت است.
به طور خلاصه:
- کمونیسم یک ایدئولوژی اقتصادی است که از جامعهای بدون طبقه حمایت میکند. در این جامعه، همه داراییها و ثروتها بهجای اینکه به افراد خاصی تعلق داشته باشد، بهطور جمعی در اختیار همه مردم است.
- کمونیسم توسط کارل مارکس و فردریش انگلس پایهگذاری شد و در مقابل ایدئولوژی سرمایهداری قرار دارد که بر دموکراسی و تولید سرمایه تأکید میکند.
- نمونههای شناختهشده کمونیسم، اتحاد جماهیر شوروی و چین هستند. شوروی در سال ۱۹۹۱ فروپاشید، اما چین سیستم اقتصادی خود را تغییر داد و عناصر سرمایهداری را نیز پذیرفت.
مطالعه بیشتر: تفاوت کمونیسم و سوسیالیسم
مطالعه بیشتر: تفاوت سرمایه داری در مقابل کمونیسم
مطالعه بیشتر: تفاوت کمونیسم و فاشیسم
خاستگاه کمونیسم
کمونیسم توسط کارل مارکس، فیلسوف آلمانی، توسعه داده شد. او جمله معروفی دارد که میگوید: «از هرکس به اندازه توانش، به هرکس به اندازه نیازش». به عقیده مارکس، دیگر سرمایهداران همه سود را نمیبردند و به جای آن، این سودها به دست کارگران میرسید. به این ترتیب، مردم کاری را که دوست دارند و به خوبی انجام میدهند، انجام میدهند و از مهارتهایشان برای منفعت همه استفاده میکنند. اقتصاد نیز رونق خواهد یافت زیرا افراد با انگیزه بیشتری نسبت به سرمایهداری کار خواهند کرد.
مفهوم «به هرکس بر حسب نیازش»
این عبارت به این معناست که جامعه از افرادی که نمیتوانند کار کنند مراقبت میکند و کالاها و خدمات را به هر کس که نیاز دارد، توزیع میکند. افرادی که قادر به کار هستند، با انگیزهای روشنگرانه کار میکنند.
مثال نظام اقتصادی کمونیسم
در مجارستان کمونیستی، دولت توانست زندگی خوبی را برای مردم فراهم کند. شغل، آموزش خوب و مراقبتهای بهداشتی رایگان تضمین شده بود و جنایات خشونتآمیز کاهش یافت. مردم بخشی از یک جامعه بودند که به یکدیگر اعتماد داشتند و حس رفاقت داشتند. دولت حتی فرصتهای فراغت و تعطیلات را برای همه فراهم کرد و شرکتها و کارخانههای دولتی امکانات تعطیلات داشتند.
فرصتهای آموزشی برای جوانان و مدارس شبانه برای بزرگسالان نیز وجود داشت. با این حال، برخی چیزها مانند سفر به غرب و آزادی انتقاد از دولت به شدت محدود بود.
مشخصات نظام اقتصادی کمونیسم
کمونیسم به عنوان یک فلسفه حکومت یا جامعه عمدتاً بر اساس ایدههای کارل مارکس است و آرمانهای خود را با مارکسیسم یا سوسیالیسم به اشتراک میگذارد. در زیر به چند ویژگی این ایدئولوژی اشاره میشود:
جامعه بی طبقه
جامعهای که در آن تفاوتی بین فقیر و غنی وجود ندارد. در غیر این صورت، جامعه به دو طبقه مالک (بورژوازی) و کارگر (پرولتاریا) تقسیم میشود.
مالکیت مشترک همه منابع
برای ایجاد جامعه بدون طبقه، مردم باید سیستم کنترل و تقسیم موجود را از بین ببرند. مالکیت مشترک بهترین راه برای رسیدن به این هدف است.
ملک شخصی
وقتی افراد خصوصی وارد تولید میشوند، بیشتر روی سود تمرکز میکنند که منجر به تفاوتهای زیادی در سبک زندگی میشود. بنابراین، لغو مالکیت خصوصی یکی از ویژگیهای اساسی کمونیسم است.
برابری اجتماعی
اساس ایدئولوژی کمونیستی دستیابی به برابری اجتماعی است، به این معنا که تفاوت یا تبعیض بین فقیر و غنی وجود نداشته باشد.
ضدیت با دموکراسی
دموکراسی شامل آزادی ورود سازمانها یا بازیگران خصوصی به بازار است، اما ایدئولوژی کمونیستی خصوصیسازی را نمیپذیرد زیرا این امر بازدارندهای در مسیر جامعه بدون طبقه است. نمونهای از این ضدیت با دموکراسی در کمونیسم چین دیده میشود.
فهرست کشورهای کمونیستی
در حال حاضر تنها پنج کشور کمونیستی وجود دارد. این کشورها کمونیسم را به عنوان نظام حکومتی خود پذیرفتهاند: چین، کره شمالی، لائوس، کوبا و ویتنام. با این حال، هیچ یک از این کشورها به تعریف کامل کمونیسم عمل نمیکنند و در حال گذار بین سرمایهداری و کمونیسم هستند.
مزایا و معایب نظام اقتصادی کمونیسم
مزایا:
- اقتصاد برنامهریزی شده متمرکز باعث افزایش کارایی میشود.
- برابری را در سطح فلسفی ترویج میکند.
معایب:
- اهداف اجتماعی بر منافع شخصی ارجحیت دارد.
- بازار آزاد حذف میشود.
تفاوت بین کمونیسم، سوسیالیسم، سرمایه داری و فاشیسم
کمونیسم شبیه سوسیالیسم است زیرا در هر دو سیستم، مردم مالک عوامل تولید هستند. تفاوت اصلی این است که در کمونیسم تولید بر اساس نیاز توزیع میشود. کمونیسم با سرمایهداری که در آن افراد خصوصی مالک تولید هستند، تفاوت زیادی دارد. همچنین، کمونیسم به فاشیسم شباهت دارد زیرا هر دو از طرحهای مرکزی استفاده میکنند، اگرچه فاشیسم به افراد اجازه میدهد مالکیت عوامل تولید را حفظ کنند.
مطالعه بیشتر: تفاوت کمونیسم و سوسیالیسم
مطالعه بیشتر: تفاوت سرمایه داری در مقابل کمونیسم
مطالعه بیشتر: تفاوت کمونیسم و فاشیسم
معرفی ۳ کتاب برتر برای آشنایی با نظام اقتصادی کمونیسم به زبان ساده
کتاب کاپیتالیسم، سوسیالیسم و دموکراسی اثر جوزف شومپیتر
این کتاب توسط یکی از بزرگترین اقتصاددانان قرن بیستم نوشته شده است. شومپیتر در این کتاب مفاهیم کاپیتالیسم و سوسیالیسم را بررسی میکند و نشان میدهد که چگونه نظامهای کاپیتالیستی ممکن است فروپاشی کنند و اگر یک نظام سوسیالیستی جایگزین شود، چگونه دموکراسی میتواند برقرار شود.
کتاب اول پدرم را کشتند اثر لونگ آنگ
این کتاب یک زندگینامه است که به شیوهای زیبا و تاثیرگذار، روی کار آمدن رژیم کمونیستی خمرهای سرخ در کامبوج را به تصویر میکشد. لونگ آنگ در این کتاب از نسلکشی و جنایات این رژیم سخن میگوید.
کتاب توتالیتاریسم اثر هانا آرنت
هانا آرنت، فیلسوف سیاسی مشهور آلمانی، در این کتاب مهم دو حکومت دیکتاتوری معروف یعنی آلمان نازی و اتحاد جماهیر شوروی در زمان استالین را بررسی میکند. آرنت ویژگیهای یک حکومت توتالیتر و راههای رهایی از آن را نشان میدهد.
مطالعه بیشتر: تفاوت کمونیسم و سوسیالیسم
مطالعه بیشتر: تفاوت سرمایه داری در مقابل کمونیسم
مطالعه بیشتر: تفاوت کمونیسم و فاشیسم
نتیجه گیری
کمونیسم به زبان ساده، یک ایدئولوژی سیاسی و اقتصادی است که توسط کارل مارکس و فریدریش انگلس معرفی شد. این ایدئولوژی خواهان حذف مالکیت خصوصی، داشتن یک اقتصاد دولتی، و بینیازی به پول و دولت است. کمونیسم در اتحاد جماهیر شوروی اجرا شد، اما در سال ۱۹۹۱ با فروپاشی این کشور، تقریباً شکست خورد.
سوالات متداول
آیا کمونیسم خوب است؟
مانند هر ایدئولوژی دیگری، کمونیسم نیز مزایای خود را دارد. هدف کمونیسم ایجاد جامعهای بیطبقه و برابر است که در آن امنیت شغلی، آموزش و مراقبتهای بهداشتی برای همه تضمین میشود. کشورهایی مانند چین و ویتنام نمونههایی از این سیستم هستند.
آیا کمونیسم سوسیالیسم است؟
در سوسیالیسم، افراد میتوانند دارایی شخصی داشته باشند، اما دولت دموکراتیک منتخب مالک و مدیر ظرفیتهای صنعتی و تولیدی است. در کمونیسم، افراد هیچ دارایی شخصی ندارند. بنابراین، این دو مفهوم متفاوت هستند.
چه کسی کمونیسم را شروع کرد؟
کارل مارکس و فردریش انگلس در اواخر قرن نوزدهم ایدئولوژی کمونیسم را توسعه دادند. آنها معتقد بودند که شکافهای اجتماعی میتواند منجر به درگیری شود و به همین دلیل نظامی را پیشنهاد کردند که در آن دولت مالک ابزار تولید باشد.
چرا کمونیسم بهتر از سرمایه داری است؟
سرمایهداری بر کسب سود تمرکز دارد و هدف نهایی آن تحقق بالاترین آرزوهای مردم از طریق کسب درآمد است. این سیستم باعث بهبود کیفیت زندگی افراد میشود و به آنها شانس دستیابی به بالاترین پتانسیل خود را میدهد. از سوی دیگر، کمونیسم بر ایجاد جامعهای بیطبقه تمرکز دارد.
دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.
1 دیدگاه
اولین کسی باشید که در مورد این مطلب اظهار نظر می کند.