چالش های دولت رئیسی از نظر اقتصادی

در دولت آقای روحانی پیامدهایی همچون خروج آمریکا از برجام و وضع دوباره تحریم ها و همچنین بیماری کرونا و مشکلات پیامد آنها موجب شد که دولت بعدی به ناچار میراثی پر از مشکلات دریافت کند.چالش های دولت رئیسی از نظر اقتصادی

حال که قرار است آقای رئیسی رئیس جمهور بعدی باشد با چالش های مهمی روبروست که از جمله آن می توان این موارد را بر شمرد:

تورم

تورم بیش از دوسال پیاپی است که رقم های بالاتر از ٪۴۰ را تجربه می کند و این برای اقتصاد مسئله انباشت تورم را دارد به این مفهوم که تورم بالای دو ساله تاثیر خود را روی سال های بعد هم خواهد گذاشت به طوری که می توان انتظار داشت که سال ۱۴۰۱ اگر همه چیز عالی باشد باز هم ۱۵ درصد تورم از سال های پیش به ارث میرد.

علت این مسئله را با یک مثال باز می کنم:

فرض کنید شما تولید کننده لبنیات هستید و قیمت همه اقلام از جمله علوفه بالا می رود پس شما هم ناچارید قیمت لبنیات را بالا ببرید کشاورزی که از لبنیات شما استفاده می کند باید پول بیشتری بدهد پس ناگزیر است برای حفظ سطح زندگی خود قیمت علوفه را بالاتر ببرد و حال دوباره شرکت لبنی باید پول بیشتری بدهد پس قیمت را بالاتر می برد اما از آنجایی که کشاورز کالاهای دیگری به جز لبنیات هم مصرف میکند قیمت علوفه را خیلی بالا نمی برد چرا که لبنیات تاثیر کمی در زندگی اش دارد.

حال این مثال را به کل اقتصاد تعمیم دهید می بینید که به ناچار بخشی از تورم‌ کنونی به عنوان اثر ثانویه تورم به سال بعد منتقل می شود.

پس دولت رئیسی برای کنترل این بلای بزرگ اقتصادی باید چاره اندیشی کند مهمترین کار در این خصوص انضباط مالی دولت است باید بودجه دخل و خرجش به هم بیاید و نباید خرج دولت از درآمدش کمتر باشد به بیان دیگر باید جلوی کسری بودجه را بگیرد و در شرایط کنونی حل کسری بودجه در سال ۱۴۰۰ بسیار دشوار است مگر برجام دوباره احیا شود.

رکود چالش های دولت رئیسی از نظر اقتصادی

رکود شدید اقتصادی ناشی از درآمد پایین مردم و بیکاری دارد به بیکاری و مشکلات بیشتر دامن می زند و رکورد از بین نمی رود مگر با تحریک طرف تقاضا یعنی دولت رئیسی باید تقاضا ایجاد کند.  

برای ایجاد تقاضا دولت چند راه دارد:

1. خرید کالا اتومات توسط خود دولت است که با این کسری کمبود بودجه‌ به تورم دامن میزند.
2. پرداخت یارانه به مردم به ویژه دهک های پایین برای ایجاد قدرت خرید که این هم با کسری بودجه شدنی نیست مگر منابع دیگری برای آن یافته شود.
3. افزایش حقوق پایه: دولت بعدی باید جسارت کافی برای افزایش حداقل حقوق و دستمزد را داشته باشد و اجازه دهد دست کم ‌ ۵۰% به حقوق  ها اضافه شود اگرچه افزایش ۵۰ درصد حقوق باعث افزایش تورم در حدود %۱۵ می شود اما طرف تقاضا بسیار نیرومندتر شده و میتواند رکود را از میان بردارد.
4. ایجاد اشتغال: ایجاد اشتغال خود یکی از موضوعات مهمی است که حل آن مطالعه و برنامه ریزی بنیادی و بلند مدت  می طلبد و بهتر است از صحبت های دیگر به آن پرداخته شود.
   

برجام چالش های دولت رئیسی از نظر اقتصادی

اگر برجام دوباره احیا شود اثر مشکلات کشور نصف می شود، اشتغال افزایش می یابد،  رکود تا حد زیادی از بین می رود و بخاطر کاهش قیمت ارز تورم هم تا حد خوبی کم می شود پس باید هم و غم دولت رئیسی احیای برجام باشد برجام برای کشور برکات خیلی زیادی دارد.

چند نرخی بودن ارز و قیمت گذاری دستوری

چند نرخی بودن هر چیزی فساد می آورد پس اگر دولت رئیسی به راستی قصد دارد با فساد هم مبارزه کند باید همه کالاهای چند نرخی را تک نرخی و به قیمت بازار کند. قیمت گذاری دستوری هم بد است شاید در کوتاه مدت تورم را مهار کند اما در بلند مدت باعث رشد انفجاری تورم می شود قیمت گذاری دستوری ۵۰ سال است که در ایران جواب نداده و وقت آن رسیده که درباره آن تجدید نظر شود

خشکسالی خطرناک

این مورد از موردهای پیشین هم مهمتر است چرا که هم تاثیر اقتصادی دارد و هم تاثیر  امنیتی.
خشکسالی در درجه نخست باعث بیکاری کشاورزان می شود  بعد باعث کمبود محصولات کشاورزی و در نتیجه آن افزایش شدید قیمت ها و مشکل روی مشکلات می اورد علاوه بر این ها مشکلات امنیتی هم می تواند برای کشور داشته باشد از این رو باید درباره اش چاره اندیشید.

خب برای رفع خشکسالی چکار کنیم؟ چالش های دولت رئیسی از نظر اقتصادی

• شیرین سازی آب دریا و انتقال آن به مناطق مرکزی برای شرب و بعد از مرحله شرب برای کشاورزی
• بهبود الگوی مصرف از طریق آموزش و اعطای تسهیلات برای تجهیزات کم مصرف از جمله تجهیزات کشاورزی برای مصرف بهینه یا حتی کاهش مصرف آب توسط کولرهای آبی توزیع شیرهای کم مصرف و …
• استفاده از آب های گسلی رودخانه هایی که در عمق بیش از ۲۰۰۰ متری زمین و زیر صفحه های زمین جاری است می تواند منبع خوبی برای استفاده در بخش کشاورزی با صنعتی و حتی شرب باشد.
  باید دقت کنیم که آبهای گسلی سوای آب های زیر زمینی است و در ژرفای بسیار پایین تر جریان دارد در نتیجه زیان زیست محیطی بسیار کمی دارد.

رد شدن از مشکلات بالا نیاز به همت ملی دارد و تک تک شهروندان این سرزمین باید در آن سهیم باشند و خیلی بعید است که یک دولت اگر اجماع نظرات را نداشته باشد بتواند همه آن هارا حل کند به هر حال امیدواریم این مشکلات از اقتصاد ایران  رخت بر بندند.