نسبت شارپ و کاربردهای آن در سرمایه‌گذاری

نسبت شارپ (sharpe ratio) یکی از محبوب‌ترین معیارهای اندازه‌گیری عملکرد سرمایه‌گذاری است که توسط ویلیام شارپ، برنده جایزه نوبل اقتصاد، معرفی شد. این نسبت برای ارزیابی بازده یک سرمایه‌گذاری نسبت به میزان ریسک آن استفاده می‌شود. در این مقاله به تعریف نسبت شارپ، کاربردهای آن در سرمایه‌گذاری، نحوه محاسبه و چند مثال کاربردی خواهیم پرداخت.

 فرمول نسبت شارپ

sharpe ratio معیاری است که نشان می‌دهد چقدر بازدهی یک سرمایه‌گذاری نسبت به ریسک آن مناسب است. این نسبت به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا میزان سودآوری تعدیل‌شده بر اساس ریسک یک پرتفوی را ارزیابی کنند. فرمول نسبت شارپ به شکل زیر است:

sharpe ratio = (بازده پرتفوی – نرخ بدون ریسک) / انحراف معیار بازده پرتفوی

• بازده پرتفوی: میزان سود یا زیان کسب شده از سرمایه‌گذاری.
• نرخ بدون ریسک: نرخ بازدهی سرمایه‌گذاری‌های امن مانند اوراق قرضه دولتی.
• انحراف معیار: معیاری از پراکندگی بازده‌ها که به عنوان نشانه‌ای از میزان ریسک مورد استفاده قرار می‌گیرد.

کاربردهای نسبت شارپ در سرمایه‌گذاری

sharpe ratio در ارزیابی و مقایسه عملکرد دارایی‌ها و پرتفوی‌های مختلف نقش کلیدی ایفا می‌کند. برخی از مهم‌ترین کاربردهای این نسبت در حوزه سرمایه‌گذاری عبارت‌اند از:

1. مقایسه بین دارایی‌های مختلف: سرمایه‌گذاران می‌توانند با استفاده از sharpe ratio عملکرد دارایی‌های مختلف را که ممکن است ریسک‌های متفاوتی داشته باشند، مقایسه کنند. به عنوان مثال، اگر دو صندوق سرمایه‌گذاری بازده مشابهی داشته باشند، صندوقی که دارای نسبت شارپ بالاتری است، ریسک کمتری نسبت به بازده خود تحمل می‌کند.
2. مدیریت ریسک: نسبت شارپ به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا به درستی ریسک پرتفوی خود را مدیریت کنند. با استفاده از این نسبت، می‌توان فهمید که آیا افزایش بازده در یک سرمایه‌گذاری با ریسک اضافی همراه است یا خیر.
3. انتخاب پرتفوی بهینه: یکی از کاربردهای کلیدی نسبت شارپ در بهینه‌سازی پرتفوی است. سرمایه‌گذاران می‌توانند با انتخاب پرتفویی که بالاترین sharpe ratio را دارد، ترکیبی از دارایی‌ها را انتخاب کنند که بازده بیشتری را با کمترین میزان ریسک ارائه می‌دهد.

نحوه محاسبه

برای درک بهتر نحوه کارکرد sharpe ratio به مثال زیر توجه کنید:

فرض کنید دو پرتفوی A و B داریم که هر دو در یک دوره یک‌ساله بازدهی معینی ارائه کرده‌اند:

• بازده پرتفوی A: 10٪
• بازده پرتفوی B: 15٪
• نرخ بازده بدون ریسک: 2٪
• انحراف معیار بازده پرتفوی A: 8٪
• انحراف معیار بازده پرتفوی B: 12٪

با استفاده از فرمول نسبت شارپ، نسبت‌های هر دو پرتفوی را محاسبه می‌کنیم:

نسبت شارپ A = (10٪ – 2٪) / 8٪ = 1

نسبت شارپ B = (15٪ – 2٪) / 12٪ = 1.08

در این مثال، اگرچه پرتفوی B بازدهی بیشتری دارد، اما نسبت شارپ نشان می‌دهد که این پرتفوی در مقایسه با پرتفوی A نسبت به ریسک خود بازدهی بهتری ارائه نمی‌دهد. سرمایه‌گذاران ممکن است در این حالت پرتفوی A را انتخاب کنند زیرا ریسک کمتری نسبت به بازدهی آن دارد.

محدودیت‌های sharpe ratio

اگرچه sharpe ratio ابزار بسیار مفیدی است، اما محدودیت‌هایی نیز دارد که باید در نظر گرفته شوند:

1. فرض نرمال بودن توزیع بازده‌ها: نسبت شارپ فرض می‌کند که بازده‌ها به‌صورت نرمال توزیع شده‌اند. در واقعیت، بسیاری از دارایی‌ها توزیع غیر نرمالی دارند که ممکن است نتایج اشتباهی به دست دهد.
2. عدم توجه به تغییرات زمانی: نسبت شارپ بازده و ریسک را در طول یک دوره زمانی مشخص ارزیابی می‌کند و به تغییرات زمانی ریسک یا بازده توجه نمی‌کند.
3. محدودیت در مقایسه دارایی‌های با ریسک بالا: این نسبت ممکن است برای دارایی‌های بسیار پرریسک دقیق نباشد، زیرا انحراف معیار به عنوان معیار اصلی ریسک ممکن است به درستی تمامی جنبه‌های ریسک را پوشش ندهد.

نتیجه‌گیری

sharpe ratio یکی از ابزارهای مهم در ارزیابی عملکرد سرمایه‌گذاری‌ها است که به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا بازدهی یک پرتفوی را با توجه به ریسک آن تحلیل کنند. با این حال، مانند هر ابزار دیگری، باید به محدودیت‌های آن توجه کرد و از آن در کنار سایر معیارهای ارزیابی استفاده نمود. انتخاب پرتفویی با نسبت شارپ بالاتر می‌تواند به معنای بهره‌وری بهتر در مقابل ریسک باشد.