اتمیک سواپ (atomic swap) یا مبادله اتمی در ارز دیجیتال

اتمیک سواپ (atomic swap) یا مبادله اتمی

مخترع اتمیک سواپ نولان است که این ایده را به کمک هوش مالی برای تبدیل رمزارزها به یکدیگر بدون نیاز به واسطه های متمرکز مطرح کرد.

کاربران بازار رمزارزها می‌توانند با کمک مبادلات اتمی‌ به‌ صورت مستقیم و بی‌نیاز از هرگونه واسطه تنها از طریق کیف پول‌های خود به خرید و فروش رمزارزهای گوناگون بپردازند.

واژه اتمیک از واژه ی اتم به معنای تقسیم ناپذیر گرفته شده است. اولین بار دانشمندان یونانی برای اشاره به کوچک‌ترین جزء ماده از واژه اتم استفاده کردند.

امروزه در علم برنامه نونیسی و پایگاه داده از واژه اتمیک برای اشاره به مجموعه عملیات تجزیه ناپذیر استفاده می شود.

اتمیک سواپ (Atomic Swap) از تکنولوژی قرارداد Hash timelock یا (HTCL) استفاده می‌کند. که دو ویژگی دارد:

• قفل شدن اطلاعات تراکنش (HashLock)

تکنولوژی هش لاک به گونه‌ای عمل می‌کند که قراردادها با استفاده از کلیدهای مخصوصی فریز و قفل می‌شوند و تنها تأمین‌کنندۀ موجودی می‌تواند به آن دسترسی داشته باشد. بازگشایی رمزارزهای منتقل‌شده فقط از طریق استفاده از کلیدهای مخصوصی که متعلق به آن تراکنش و قرارداد است، امکان‌پذیر است.

• قفل شدن اطلاعات زمانی (TimeLock)

مکانیسم قفل شدن اطلاعات زمانی باعث می‌شود که تراکنش‌ها در بازۀ زمانی مشخصی صورت بگیرند. در صورتی که تراکنش مورد نظر در زمان مشخص‌شده انجام نشود، رمزارزهای موجود در آن تراکنش به حساب کاربری فرد منتقل‌کننده بازگشت داده می‌شود.
امنیت این مبادلات از طریق محدودیت‌های زمانی اعمال‌شده تأمین می‌شود. در این مکانیسم حتی اگر رمزارزهای فردی طی تراکنشی از حساب وی برداشت شده باشد، اما در مدت‌زمان مشخص‌شده تراکنش تکمیل نشود، بازگشت موجودی منتقل‌شده به حساب فرد منتقل‌کننده تضمین شده است و فرد این اطمینان را دارد که در صورتی که تراکنش در مدت‌زمانی که تعیین شده صورت نگیرد، وجه به حساب او باز خواهد گشت.

بنیانگذاران اتمیک سواپ (atomic swap)

این ایده توسط Tier Nolan در سال ۲۰۱۳، زمانی که به دنبال ایجاد صرافی رمزارزی با امکان استفاده از چندین تکنولوژی بلاکچین  بودند، مطرح شد.

اتمیک سواپ در سال ۲۰۱۷ و به دست Charlie Lee، بنیان‌گذار لایت کوین، روی کار آمد. سپس این فرد از طریق حساب توییتر خود به کاربران اعلام کرد که توانسته برای اولین بار یک تبادل میان بلاکچینی را با استفاده از اتمیک سواپ، میان بیت کوین و لایت کوین انجام دهد.

او اظهار داشت که توانسته است از این طریق ۱۰LTC را به ۰٫۱۱۶۷BTC تبدیل کند. از آن زمان به بعد، بسیاری از صرافی‌های غیر متمرکز (DEX) و تریدرها از این تکنولوژی در ترید ارزهای دیجیتال استفاده می‌کنند.

چگونگی کار کردن مبادلات اتمی

برای آنکه دو نفر بتوانند در یک اتمیک سواپ شرکت کنند هر دو باید از یک کلید خصوصی مشترک استفاده کنند. تنها در صورتی که کلید ارائه‌شده از سوی هر دو نفر با یکدیگر مطابقت داشته باشد، مبادله ارزهای دیجیتال مورد نظر انجام خواهد شد.

در این صورت اگر شخص دیگری به این مبادله نفوذ کند، نمی تواند کوین های مورد معامله را تصاحب کند زیرا از کلید خصوصی مشترک میان دو طرف معامله اطلاعی ندارد.

 اتمیک سوآپ ‌این قابلیت را دارد که میان بلاکچین های جداگانه به صورت مستقیم ‌اجرا شود. این ویژگی را می‌توان به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مزیت‌های اتمیک سوآپ نسبت به صرافی های غیرمتمرکز دانست؛ چرا که در بیشتر صرافی های غیرمتمرکز، کاربران تنها این امکان را دارند که توکن‌های مبتنی بر یک بلاکچین خاص را مبادله کنند. این در حالی است که از طریق سوآپ می‌توان میان بلاکچین های مختلف تبادل ایجاد کرد. از همین‌رو به مبادلات اتمی، مبادلات زنجیره‌ای نیز گفته می‌شود.

مشکلات صرافی های ارز دیجیتال

• آسیب‌پذیری و هک

اگر واقع بین باشیم صرافی های متمرکز همیشه در معرض هک قرار دارند. شاید معروف‌ترین نمونه در میان صرافی‌هایی که حملات هک را تجربه کرده‌اند، صرافی ژاپنی کوین چک (Coincheck) باشد.

این حمله هک در ژانویه ۲۰۱۸ اتفاق افتاد و در نتیجه آن، معادل ۵۵۰ میلیون دلار از کوین‌های NEM به سرقت رفت.

پس از این حمله، علاقه عمومی ژاپنی‌ها به ارزهای دیجیتال به‌طرز چشمگیری کاهش یافت و این درحالی بود که پیشتر این کشور به پذیرش گسترده ارزهای دیجیتال شهرت داشت.

تمام صرافی‌های بزرگ دیگر از جمله بایننس و بیتفینکس هم تاکنون یک یا چند مورد هک را تجربه کرده‌اند.

• سوء‌ مدیریت

صرافی Mt. Gox به دلیل سو مدیریت مکس کارپلز مدیر عامل این صرافی، به وقوع پیوست. تا سال ۲۰۲۰ عده زیادی از کاربران این صرافی پول خود را پس نگرفته اند.

در یک صرافی متمرکز مشخص نیست که با پول شما چه می‌کنند و در چه اهدافی از آن استفاده می‌شود.

• تغییرات تقاضا

صرافی‌های ارز دیجیتال قادر نیستند خود را با تغییرات تقاضا از سوی کاربران وفق دهند؛ مخصوصاً زمانی که تقاضا به‌طور ناگهانی افزایش می‌یابد.

در چنین مواقعی غالباً بخشی از معاملات به‌دلیل کافی‌نبودن نقدینگی صرافی به طول خواهد انجامید و صرافی برای مدتی از دسترس خارج خواهد شد.

 اگر در یک صرافی کوچک معامله انجام داده باشید، احتمالاً طعم تلخ وجودنداشتن خریدار یا فروشنده برای یک ارز دیجیتال را چشیده‌اید.

• تحریم و مشکلات قانونی

صرافی‌های متمرکز غالباً در کشور مشخصی به ثبت رسیده‌اند، همواره در معرض قانون‌گذاری‌های دولتی و اعمال نفوذ قدرت‌ها هستند.

به‌ عنوان نمونه، اغلب صرافی‌های مطرح جهان، کاربران خود را ملزم به احراز هویت کرده و بر اساس تحریم‌های بین‌المللی، از ارائه سرویس به کاربران ایرانی خودداری می‌کنند. بنابراین مسلم است که صرافی‌های متمرکز، راه‌حل ایده‌آلی برای پذیرش عمومی ارزهای دیجیتال نیستند.

مزایای استفاده از اتمیک سواپ

•  ماهیت غیر متمرکز

اتمیک سواپ با ایجاد امکان استقلال کامل از صرافی‌های متمرکز و تراکنش‌های میان کیف پول‌ها بدون نیاز به شخصی واسط، به کاربران امکان می‌دهد که بتوانند به طور کامل به حساب کاربری و تبادلات خود، نظارت و کنترل داشته باشند.

• افزایش امنیت در مبادلات اتمیک سواپ

با توجه به اینکه در پلتفرم اتمیک سواپ، از قراردادهای HTCL استفاده شده است و این نوع قراردادها از امکاناتی همچون قفل اطلاعات و قفل بازۀ زمانی برخوردار هستند، سطح بالاتری از امنیت در این پلتفرم ایجاد شده است.

•  امکان مبادلات به صورت P2P و کاهش هزینه‌ها

اتمیک سواپ با فراهم کردن امکان مبادلات به صورت همتا به همتا یا P2P هزینه‌های عملیاتی مربوط به انجام تراکنش‌ها و همچنین کارمزدهای مبادلات را که در صرافی‌های متمرکز وجود دارد، به شدت کاهش داده است.

• افزایش انعطاف پذیری در تبادلات میان آلت کوین ها

در صرافی‌های متمرکز امکان تبادل برخی از رمزارزها با یکدیگر وجود ندارد. 

معایب اتمیک سواپ

•  پیچیدگی‌ها و شرایط

در پلتفرم اتمیک سواپ امنیت بسیار زیادی وجود دارد، اما شرایط ترید در این پلتفرم بسیار پیچیده‌تر از شرایط موجود در پلتفرم‌های مبادلاتی دیگر است.

 در پلتفرم‌های مبادلاتی دیگر و صرافی‌ها، تنها با فشردن یک گزینه می‌توانید یک سفارش خرید یا فروش انجام دهید. این در حالی است که در اتمیک سواپ کاربران باید به تبادل داده و اطلاعات به صورت توابع رمزنگاری‌شده بپردازند.

• مسائل مربوط به حریم خصوصی

ممکن است تراکنش‌ها در اتمیک سواپ با توجه به ویژگی قفل بازۀ زمانی، مدتی طول بکشد. در نتیجه در آن مدت تراکنش‌ها به صورت فعال در شبکۀ بلاکچین قرار دارند و هکرها زمان بیشتری برای مداخله در فرآیند و جمع‌آوری اطلاعات شخصی در مورد تریدرها در دست خواهند داشت.

با توجه به اینکه ناشناس ماندن کاربر و حریم خصوصی در ارزهای دیجیتال بسیار اهمیت دارد، این موضوع می‌تواند از معایب اتمیک سواپ به شمار می‌رود و سبب شکل گیری مبادلات ناهنجار و غیر قانونی شود.

• عدم وجود پلفترم متمرکز

علی‌رغم وجود معایب متعددی که در پلفترم‌ها و صرافی‌های متمرکز وجود دارد، در مبادلات اتمی (Atomic Swap)، راحتی و محیط کاربری ساده‌ای که در صرافی‌های متمرکز برای دسترسی و استفاده از پلتفرم‌های مبادلاتی متمرکز به خصوص در تبادلات مربوط به ارزهای فیات وجود دارد، دیده نمی‌شود.

اهمیت اتمیک سواپ در رشد صنعت ارز دیجیتال

مبادلات اتمی روش جدیدی را برای معامله کریپتو فراهم می‌کنند. این فناوری می‌تواند هنگامی استفاده شود که دو طرف قرارداد باید معامله OTC خیلی بزرگ یا خیلی کوچک ایجاد کنند.

تصور کنید که می خواهید ۱۰۰۰ بیت کوین (BTC) با ۵۰ هزار لایت کوین (LTC) مبادله کنید. مطمئنا شما یا از صرافی متمرکز که مستعد به هک هستند استفاده خواهید کرد و یا به یک مدیر حساب اسکرو اعتماد می‌کنید.

در این مورد با استفاده از فناوری مبادله اتمی، می‌توانید بدون اعتماد به صرافی یا خدمات حساب اسکرو ۱۰۰۰ بیت کوین (BTC) را با ۵۰ هزار لایت کوین (LTC) مبادله کنید. همچنین می توانید ۱۰۰ درصد مطمئن باشید که حتی اگر معامله موفقیت آمیز نبود، شما به دلیل فناوری مبادله اتمی ۱۰۰۰ بیت کوین (BTC) خود را از دست نخواهید داد.

اتمیک سواپ های معروف

در حال حاضر تعداد کمی مبادلات اتمی انجام شده اند که برخی از آنها عبارتند از:

• مبادله اتمی لایت کوین و دکرد (Decred) که در سپتامبر ۲۰۱۷ رخ داد.
• مبادله اتمی لایت کوین و ورت کوین که آن هم در ماه سپتامبر انجام شد و هنوز بر روی آن کار می‌کنند.

آینده اتمیک سواپ

آینده مبادلات اتمی بسیار روشن است. امیدواریم شاهد حضور خدمات یا صرافی های غیرمتمرکزی باشیم که هر دو مبادلات اتمی درون زنجیره و خارج زنجیره را با توجه به شایستگی آنها پر نفوذتر و کل اکوسیستم را ایمن‌تر کنند.

مورد دیگری که این خدمات مبادله اتمی بر روی آن تمرکز خواهد داشت، تجربه کاربر خواهد بود که درحال حاضر استفاده از آن برای افرادی که دانش فناوری را ندارند مشکل است.

اتمیک سواپ داخل زنجیره (On Chain) و خارج از زنجیره (Off Chain)

مبادلات اتمی هم بر روی زنجیره و بلاکچین اصلی و هم به صورت خارج از زنجیره انجام می شوند.

• مبادلات اتمی داخل زنجیره

مبادلات آن‌چین بر روی بلاک چین هر یک از دو ارز دیجیتال ثبت خواهد شد. برای انجام یک اتمیک سواپ آن‌چین، هر دو ارز دیجیتال میبایست شرایط زیر را دارا باشند:

● پشتیبانی از HTLC
● دارا بودن الگوریتم هش یکسان

• مبادلات اتمی خارج زنجیره

از طرف دیگر مبادلات خارج از زنجیره، امکان صورت دادن اتمیک سواپ در بیرون از زنجیره اصلی بلاک چین را ممکن میسازند.

این مبادلات در جایی صورت میگیرند که اصطلاحاً آن را لایه دوم نامگذاری میکنیم. بیت‌کوین و لایت‌کوین اولین مبادله اتمی‌خارج از بلاکچین را روی شبکه لایتنینگ در نوامبر ۲۰۱۷ اجرا کردند.

ملزومات راه‌اندازی یک کانال آف چین

• در صورتی که قصد راه‌اندازی یک کانال آف چین را دارید باید بدانید که در هنگام ایجاد این کانال بخشی از وضعیت بلاکچین براساس قراردادهای هوشمند یا تراکنش‌های چندامضایی قفل می‌شود.
• شرکت‌کنندگان با یکدیگر در تعامل هستند و نیازی به ارسال تراکنش‌ها به ماینرهای شبکه نیست.
• امکان بسته شدن کانال‌های وضعیت توسط شرکت‌کنندگان معامله در یک زمان مشخص وجود دارد. زمان بسته شدن کانال‌ها را می‌توان براساس یکی از دو روش زیر انجام داد:
  1. تعیین محدودیت زمانی: در این روش شرکت‌کنندگان پیش از راه‌اندازی کانال توافق می‌کنند که کانال ایجاد شده در یک زمان مشخص بسته شود. مثلا پس از دو ساعت از زمان راه‌اندازی، کانال بسته شود.
  2. تعیین محدودیت انتقال: در این روش زمان بسته شدن کانال با تعیین سقف ارزش تراکنش‌ها تعیین می‌شود. مثلا دو طرف معامله توافق می‌کنند که هرگاه ارزش کل تراکنش‌ها به ۲۰۰ دلار رسید، کانال بسته شود.

در نهایت معاملات انجام شده، در قالب یک تراکنش به شبکه ارسال و به بلاکچین اضافه می‌شود.

اتمیک سواپ در آغاز کار قیمت مونرو را ۲۰٪ افزایش داد

مونرو یک شیوه جدید بدون نیاز به اعتماد به منظور تبادل بین مونرو و بیت کوین راه اندازی کرده است. بعد از راه اندازی برنامه اتمیک سواپ یا مبادله اتمی (Atomic Swap) در هفته گذشته، مونرو به عنوان ارزشمندترین رمزارز حفظ حریم خصوصی، شاهد رشد ۲۰ درصدی در قیمت خود بوده است.

روز جمعه، پروژه مونرو رسما انتشار برنامه اتمیک سواپ که توسط پروتکل بلاکچینی کمیت (COMIT) توسعه داده شده است را اعلام کرد. شایان ذکر است که هدف این پروژه تسهیل ترید بین XMR و BTC است.

بعد از راه اندازی اتمیک سواپ، پرایوسی کوین XMR در یک جهش قابل توجه موفق به صعود از سطح ۲۶۵ دلار به ۳۳۱ دلار رشد.

کیف پول مبادلات اتمیک

Atomic یک کیف پول چندگانه ارز دیجیتال است که برای سیستم عاملهای ویندوز، مک و لینوکس عرضه شده است. این کیف پول از فناوری BitTorrent برای دفاتر توزیع شده و از فناوری اتمی (atomic) برای انجام تبادل بین زنجیرههای بلاک چین مختلف بدون نیاز به صرافی استفاده میکند.

• قابلیت های کیف پول اتمیک

1. قابلیت مبادله بین بلاک چینی، بین ارزهای دیجیتال بیت کوین، لایت کوین و QTUM
2. اجرای تراکنشهای همتا به همتای بلاک چین
3. انتقال سریع و امن دادهها با استفاده از دفتر کل توزیع شده Atomic
4. عدم وجود واسطه برای تبادلات بین ارزی و حذف طرف سوم معامله و نرخهای تراکنش
5. انجام انعطاف پذیر سفارشات و به روزرسانی سریع نرخ تبادل
6. ذخیره سوابق معاملات روی بلاک چین

• مدیریت دارایی ها

ارسال و دریافت بیش از ۳۰۰ ارز دیجیتال مثل: بیت کوین، اتریوم، لایت کوین، ریپل، دیجی بایت، دش، اتریوم کلاسیک، QTUM، بیت کوین کش، استلار، زیکش، مونرو و توکنهای ERC20.

• امنیت و انتقال دادهها

رمزنگاری قوی و عدم نیاز به طرف سوم برای معامله باعث افزایش امنیت میشود.

کاربرها میتوانند از کلیدهای خصوصی در فرمتهای مختلف خروجی بگیرند.

محل ذخیره کلید خصوصی کاملا شخصی است. یعنی سرمایهها توسط خود کاربران مدیریت میشود.