گره معاملاتی در بورس

گره معاملاتی در بورس:

• یک نماد معاملاتی با وجود برخورداری از صف خرید یا فروش در پایان جلسه معاملاتی حداقل به مدت ۵ جلسه معاملاتی مورد معامله قرار نگیرد.
• یا متوسط معاملات روزانه آن در این دوره کمتر از ۵% حجم مبنا باشد.
• کلیه معاملات در ۵ جلسه معاملاتی متوالی در سقف دامنه نوسان روزانه قیمت باشد.
• کلیه معاملات در ۵ جلسه معاملاتی متوالی در کف دامنه نوسان روزانه قیمت باشد.
• مقررات گره معاملاتی در مورد سهام شرکت‌هایی با تعداد سهام کمتر از ۱۵۰ میلیون سهم با تشخیص مدیرعامل بورس می‌تواند اعمال نشود.

رفع گره معاملاتی در بورس

رفع گره معاملاتی ویژه نمادهایی است که فقط در بورس معامله می‌شوند. نمادهای فرابورسی به دلیل حجم مبنای یک، شامل رفع گره معاملاتی نمی‌شوند.

ماده ۲۲ دستورالعمل اجرایی نحوۀ انجام معاملات در بورس اوراق بهادار تهران

بازگشایی نماد معاملاتی از طریق حراج ناپیوسته

در بازه ۳۰ دقیقه‌ای با اعمال یک مرحله پیش گشایش، شروع می شود با اجرای حراج ناپیوسته پایان می‌یابد. پس‌ازاین مرحله، معاملات از طریق حراج پیوسته در زمان باقیمانده تا پایان جلسه معاملاتی و در دامنه نوسان مجاز روزانه قیمت انجام می‌شود. قیمت مرجع در دوره حراج پیوسته، قیمت کشف‌شده از طریق حراج ناپیوسته است.

تبصره۱

در صورتی‌که در دورۀ حراج ناپیوسته معامله‌ای صورت نپذیرد یا معاملات انجام‌شده در دوره حراج ناپیوسته توسط بورس تأیید نگردد، به تشخیص بورس و پس از اطلاع‌رسانی، حراج ناپیوسته موضوع این ماده برای یک‌بار دیگر در همان جلسه معاملاتی یا در ۹۰ دقیقه ابتدایی جلسه معاملاتی بعد قابل تکرار است. به هر ترتیب در صورت عدم کشف قیمت، آخرین قیمت پایانی نماد معاملاتی، قیمت مرجع در دوره حراج پیوسته خواهد بود.

تبصره ۲

در خصوص قیمت‌گذاری حق تقدم سهام برای اولین بار پس از افزایش سرمایه و در زمان عرضه حق تقدم استفاده‌ نشده در صورت عدم کشف قیمت پس از دو نوبت حراج ناپیوسته، حراج ناپیوسته تا کشف قیمت تکرار می‌شود. در زمان عرضه‌ی حق تقدم استفاده‌نشده، مدت‌زمان حراج ناپیوسته از شروع عملیات حراج آغاز و تا پایان جلسه‌ی معاملاتی ادامه خواهد داشت.

تبصره ۳

در تمامی مواد این دستورالعمل، حراج ناپیوسته بدون محدودیت دامنه نوسان صورت می‌گیرد، مگر اینکه نوع محدودیت به‌صورت صریح بیان شده باشد.

معرفی شرکت‌های مشمول دستورالعمل رفع گره معاملاتی در بورس

نمادهایی که قرار است در روز معاملاتی پیش روی خود، رفع گره معاملاتی شوند. از طریق پیام ناظر بورس در سایت «TSETMC» و همچنین سایت رسمی اطلاع رسانی بورس انتشار خواهند یافت.

بازنگری در دستورالعمل گره معاملاتی و افزایش دامنه نوسان

در سال‌های گذشته، مقرراتی برای از بین بردن صف‌های خرید و فروش وضع شد تا با کنار گذاشتن دامنه نوسان و حجم مبنا، نقدشوندگی سهم‌هایی که در آنها صف تشکیل شده، افزایش یابد و این صف‌ها از بین بروند.

برای به تعادل رسیدن قیمت‌ها و جلوگیری از تشکیل صف‌های خریدوفروش، می‌توان این مقررات را مورد بازنگری قرار داد. حجم مبنا و دامنه نوسان خود دلیل کاهش نقدشوگی و ایجاد گره معاملاتی هستند. بنابراین افزایش و حذف دامنه نوسان می‌تواند از ایجاد گره معاملاتی جلوگیری کند.

بورس اوراق بهادار

بر همین اساس هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار مصوب کرد دامنه نوسان قیمت‌ها به بازه منفی ۳ تا مثبت ۶ درصد تغییر کند. رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار اعلام کرد دستورالعمل گره معاملاتی به‌صورتی بازنگری شده که امکان نقدشوندگی افزایش یابد. البته دامنه نوسان در گره معاملاتی همان دو برابر باقی ماند، اما حجم مبنا در روز گره، معادل یک سهم در نظر گرفته می شود.

بازار بورس

در بازار بورس، با توجه به اینکه برای دامنه مجاز نوسان قیمت، محدودیت وجود دارد، احتمال ایجاد صف خرید یا فروش‌های سنگین برای نمادهای معاملاتی با حجم نقدینگی پایین وجود دارد. این امر موجب کند شدن روند معاملات این نمادها می‌شود.

در این شرایط با توجه به پایین بودن حجم معاملات و حجم مبنا، قیمت پایانی نسبت به روز قبل تغییر محسوسی نخواهد داشت. درصورتی‌که شرایط توضیح داده‌شده، در چند جلسه معاملاتی ادامه پیدا کند و نماد روی صف‌های خرید یا فروش قفل باشد، گره معاملاتی اتفاق افتاده است.

دستورالعمل رفع گره معاملاتی در بازار بورس

بر اساس دستورالعملی که هیئت مدیره سازمان بورس در سال ۱۳۸۹ تصویب کرد، شرکت‌هایی که با مشکل صف خرید یا صف فروش‌ های سنگین و قفل شده روبه‌رو هستند مشمول دستورالعمل رفع گره معاملاتی می‌شوند. این دستورالعمل با هدف روان‌تر کردن معاملات سهامی که با صف خرید یا فروش قفل شده روبه‌رو هستند طراحی شده است.

دامنه نوسان در رفع گره معاملاتی

نمادهای معاملاتی که بر اساس اعلام بورس مشمول دستورالعمل رفع گره معاملاتی می‌شوند، در ابتدای روز معاملاتی بعد و در مرحله گشایش با دو برابر دامنه نوسان روزانه قیمت عادی آن نماد انجام می شوند. سپس در حراج پیوسته، معاملات در دامنه نوسان روزانه قیمت انجام می‌شوند. قیمت مرجع در دوره حراج پیوسته، قیمت کشف شده از طریق حراج ناپیوسته است.