کاهش تورم چیست؟
کاهش تورم Disinflation
کاهش تورم یا تورم زدایی یک سناریوی اقتصادی است که در آن نرخ تورم کاهش می یابد. یعنی قیمت کالاها و خدمات در یک اقتصاد همچنان افزایش می یابد، اما سرعت نسبی نسبت به گذشته کاهش می یابد.
کاهش تورم اقتصاد را تهدید نمی کند و حتی می تواند به نفع اقشار خاصی از جامعه باشد. این می تواند نتیجه رکود اقتصادی یا رکود باشد. همچنین می تواند ناشی از یک سیاست پولی انقباضی باشد که در آن دولت قصد دارد عرضه پول را کاهش دهد، احتمالاً به دلیل نرخ های تورم بسیار بالا. سناریوی اقتصادی دیگر، تورم، مخالف کاهش تورم در نظر گرفته می شود.
به طور خلاصه:
- تورم زدایی یک کاهش موقت سرعت تورم قیمت است و برای توصیف مواردی استفاده میشود که نرخ تورم در کوتاهمدت به طور نهایی کاهش یافته است.
- بر خلاف تورم و کاهش تورم که به جهت قیمت ها اشاره دارد، تورم زدایی به نرخ تغییر در نرخ تورم اشاره دارد.
- مقدار مناسب تورم زدایی ضروری است زیرا از گرم شدن بیش از حد اقتصاد جلوگیری می کند.
- خطر تورم زدایی زمانی است که نرخ تورم مانند سال ۲۰۱۵ نزدیک به صفر می شود و شبح کاهش تورم را افزایش می دهد.
- پس از آن که تورم در سال گذشته به بالاترین حد خود در چهار دهه گذشته رسید، در سال ۲۰۲۳، کاهش تورم دوباره ظاهر شد.
درک تورم زدایی
کاهش تورم معمولا توسط فدرال رزرو (فدرال رزرو) برای توصیف دوره کاهش تورم استفاده می شود و نباید با تورم اشتباه گرفته شود که می تواند برای اقتصاد مضر باشد. بر خلاف تورم و کاهش تورم که به جهت قیمت ها اشاره دارد، کاهش تورم به نرخ تغییر در نرخ تورم اشاره دارد.
کاهش تورم، مشکلساز تلقی نمیشود، زیرا قیمتها در واقع کاهش نمییابند و کاهش تورم معمولاً نشانه شروع یک اقتصاد کند نیست . تورم به عنوان یک نرخ رشد منفی مانند -۱٪ نشان داده می شود، در حالی که کاهش تورم به عنوان تغییر در نرخ تورم، مثلاً، از ۳٪ در یک سال به ۲٪ در سال بعد نشان داده می شود. تورم زدایی برعکس تورم در نظر گرفته می شود که زمانی اتفاق می افتد که دولت با افزایش عرضه پول، اقتصاد را تحریک می کند.
مقدار مناسب تورم زدایی ضروری است زیرا نشان دهنده انقباض اقتصادی است و از گرم شدن بیش از حد اقتصاد جلوگیری می کند. به این ترتیب غیرمعمول نیست و در زمانهای سالم اقتصادی به عنوان طبیعی تلقی میشود. کاهش تورم به نفع بخش های خاصی از مردم است، مانند افرادی که تمایل دارند درآمد خود را پس انداز کنند.
عوامل
توجه به این نکته ضروری است که تورم ناشی از افزایش عرضه پول در اقتصاد است. بنابراین، کاهش سرعت عرضه پول اقتصاد از طریق سیاست پولی سختتر یکی از دلایل اصلی کاهش تورم است. در برخی موارد تورم زدایی نیز می تواند در طول رکود اقتصادی رخ دهد. به عنوان مثال، در یک رکود، مشاغل ممکن است از افزایش سطح قیمت خود برای به دست آوردن مشتریان بیشتر خودداری کنند (که باعث کاهش تورم می شود).
حال بیایید به عواملی که از افزایش قیمت ها جلوگیری می کنند نگاه کنیم. بیشتر این عوامل مشابه تورم هستند، اما متفاوت عمل می کنند. با این وجود، اجازه دهید به طور خلاصه به آنها نگاه کنیم.
- مخارج مصرف کننده: این به معنای مقداری است که مصرف کنندگان برای کالاها و خدمات خرج می کنند. بنابراین، اگر مردم بیشتر خرج کنند، تقاضا افزایش مییابد و در نتیجه قیمت را بالا میبرد. برعکس، اگر مردم کمتر خرج کنند، افزایش قیمت قبل از تغییر جهت متوقف می شود.
- عرضه پول: مقدار پولی که در یک اقتصاد در گردش است می تواند به طرق مختلف بر قیمت کالاها و خدمات تأثیر بگذارد. یکی از شناخته شده ترین روش ها، وادار کردن مصرف کنندگان به هزینه کمتر از طریق سیاست های مختلف است.
- مقررات دولتی: عرضه پول در یک اقتصاد تحت نظارت و کنترل دائمی دولت و بانک مرکزی است. این شامل یک سیاست مالی انقباضی یا انبساطی است که اولی افزایش قیمت را محدود می کند.
- اشتغال و رشد دستمزد: اینها نیز عواملی هستند که در پس تورم هستند. اما احتمال کاهش تورم نسبت به اولی بیشتر است. اما تا حدی می توانند توانایی خرید مردم را کاهش دهند و در نتیجه از افزایش قیمت جلوگیری کنند.
پیامدهای تورم زدایی
تورم زدایی پیامدهای مثبت و منفی دارد. آنها به شرح زیر است:
اثرات مثبت: این افزایش قیمت ها را که برای مصرف کنندگان بسیار مطلوب است، متوقف می کند. بنابراین، از ارزش پول آنها محافظت می کند و آنها را قادر می سازد بیشتر پس انداز کنند. علاوه بر این، مقدار معینی از کاهش تورم لازم است تا اطمینان حاصل شود که اقتصاد بیش از حد گرم نمی شود. همچنین انقباض اقتصادی را نشان می دهد که یکی دیگر از ضروریات در عملکرد یک اقتصاد است.
اثرات منفی: کاهش سرعت تورم خوب است تا زمانی که قیمت ها پایین بیایند و جهت خود را تغییر دهند که منجر به کاهش تورم شود. پس اگر هدف سیاست ها کاهش عرضه پول و کاهش نرخ تورم باشد، خوب است. اما تعادل بین کاهش تورم و کاهش تورم ضروری است. از این رو کنترل و نظارت مستمر مورد نیاز است. علاوه بر این، اگر ناشی از یک رکود اقتصادی متوسط تا شدید باشد، ممکن است برای اقتصاد خطرناک باشد.
مثال
اخبار اخیر در مورد انتظارات تورم زدایی در اینجا آمده است. ترس از تورم و رکود اقتصادی تقریباً یک سال است که در سراسر جهان شایع شده است. اما جولای و آگوست ۲۰۲۲ شاهد تغییراتی در روندهای خاص اقتصاد کلان بوده است. قیمت نفت برای اولین بار پس از جنگ روسیه و اوکراین به کمتر از ۴ دلار در هر گالن کاهش یافت. همچنین شاخص بهای تولیدکننده (PPI) هم روی کالاهای تمام شده و هم تقاضای نهایی کاهش شدیدی را نشان داد.
نمودار اینجا روند PPI را در ایالات متحده نشان می دهد و نشانه مثبتی است که از کاهش احتمالی افزایش قیمت خبر می دهد. بیکاری نیز در حال افزایش است و اقتصاددانان امیدوارند که تقاضای کمتر در بازار کار بتواند به کاهش دستمزدها و قیمت ها کمک کند. با این حال، افزایش برای افراد شاغل نیز کاهش یافته است.
CPI به عنوان معیاری برای تعیین کاهش تورم
یک معیار پرکاربرد برای سنجش تورم، شاخص قیمت مصرف کننده (CPI) نامیده می شود. CPI تغییرات در سطح قیمت کالاها و خدمات مصرفی را اندازه گیری می کند و یکی از دقیق ترین آمارهای اقتصادی در بین سرمایه گذاران و فدرال رزرو است. درصد تغییر در CPI به عنوان معیار تورم استفاده می شود.
برای مثال، CPI را به ترتیب برای سالهای ۲۰۱۶، ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ بهصورت زیر فرض کنید:
- CPI 2016: 101.7
- CPI 2017: 102.3
- CPI 2018: 102.6
اگر درصد تغییر CPI را از هر سال در نظر بگیریم، نرخ تورم سالانه را می توان تعیین کرد. با استفاده از سال ۲۰۱۶ به عنوان سال پایه، تورم برای سال ۲۰۱۷ ۰٫۶ درصد (۱۰۲٫۳/۱۰۱٫۷ – ۱) و تورم برای سال ۲۰۱۸ ۰٫۳ درصد (۱۰۲٫۵/۱۰۲٫۳ – ۱) بوده است. از آنجایی که نرخ تورم برای سالهای ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ به ترتیب ۰٫۶ و ۰٫۳ درصد بوده است، نشاندهنده دوره تورم زدایی است.
رکود تورمی در مقابل کاهش تورم
رکود تورمی پدیده ای است که در آن رکود اقتصادی و تورم همزمان رخ می دهد. از این رو افزایش قیمت ها با کندی رشد اقتصادی همراه خواهد بود. معمولا در شرایط رکود اقتصادی اتفاق می افتد. رکود تورمی می تواند به شدت خطرناک باشد و آثار زیانبار زیادی مانند رشد اقتصادی منفی، بیکاری بالا و … داشته باشد. اما برعکس این، تورم زدایی در بیشتر موارد مضر نیست و صرفاً کاهش سرعت افزایش قیمت است.
نتیجه
تورم زدایی به کاهش نرخ تورم اشاره دارد، معمولاً زمانی که در کوتاه مدت کاهش یابد. طرفداران کاهش تورم استدلال می کنند که برای جلوگیری از گرم شدن بیش از حد اقتصاد ضروری است، در حالی که مخالفان می گویند که می تواند منجر به رکود یا تورم زدایی شود زیرا نشان دهنده انقباض اقتصادی است.
تورم زدایی معمولاً از کاهش عرضه پول ناشی از افزایش نرخهای بهره ناشی میشود، اما میتواند با پیشرفت بهرهوری یا افزایش قیمتها با سرعت کمتری در طول چرخه تجاری منقبض توسط شرکتها ایجاد شود. دوره تورم زدایی در اوایل دهه ۱۹۸۰ نشان می دهد که در صورت قافیه تاریخ، اقتصاد ممکن است در چند سال آینده منقبض شود.
سوالات متداول
تفاوت بین کاهش تورم و کاهش تورم چیست؟
تورم به کاهش قیمت ها اشاره دارد. قیمتهای اقتصادی جهت خود را معکوس میکنند، در حالی که در کاهش تورم، قیمتها همچنان در حال افزایش هستند، اما نرخ افزایش کاهش مییابد. همچنین، کاهش تورم خطرناک تر در نظر گرفته می شود.
چه چیزی باعث تورم زدایی می شود؟
کند شدن سرعت افزایش قیمت ها می تواند ناشی از کند شدن رشد اقتصادی یا اعمال سیاست پولی سخت گیرانه تر برای کاهش عرضه پول در اقتصاد برای حل تورم بالاتر باشد. بنابراین کاهش هزینه های مصرف کننده یا در نتیجه کاهش تقاضا نیز می تواند دلایل مهمی باشد.
چرا تورم زدایی برای یک اقتصاد بسیار پرهزینه است؟
نظر رایج این است که هزینه کاهش تورم، صفر است که بیشتر درست است. در اغلب موارد، کاهش سرعت تورم تسکین دهنده برای اکثر مصرف کنندگان و یک شاخص مثبت از سلامت اقتصادی است. با این حال، اگر کنترل نشود، می تواند منجر به تورم زدایی شود و در نتیجه بر اقتصاد تأثیر بگذارد.
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.