ضرب سکه های 1386

از سال ۱۳۵۸ به پیشنهاد وزارت اقتصاد و دارایی، و به مناسبت پیروزی انقلاب اسلامی، ضرب سکه در انواع مختلف آغاز شد و تا امروز ادامه دارد. یکی از این سکه‌ها، “سکه تمام” بود که تا سال ۱۳۷۰ به نام “سکه تمام بهار آزادی” شناخته می‌شد.

از سال ۱۳۷۰ به بعد، طراحی این سکه تغییر کرد و سکه جدیدی با طرح جدید به بازار آمد. به سکه‌های ضرب‌شده بین سال‌های ۱۳۵۸ تا ۱۳۷۰ که به طرح قدیم معروفند، “سکه بهار آزادی” یا “سکه طرح قدیم” گفته می‌شود.

این دو نوع سکه از نظر وزن و عیار مشابه هستند و هر دو با عیار ۹۰۰ از هزار و وزن ۸.۱۳ گرم ضرب شده‌اند. با این حال، در عمل، سکه امامی معمولاً قیمت بالاتری نسبت به سکه طرح قدیم دارد.

چرا سکه‌هایی که اکنون در بازار وجود دارد، با تاریخ‌های سال ۱۳۸۶ یا قبل از آن است؟ 

مدیر اداره بررسی‌ها و سیاست‌های اقتصادی بانک مرکزی توضیح داد که از سال ۱۳۸۶ به بعد، سکه‌ها با تاریخ همان سال ضرب می‌شوند. دلیل این تصمیم جلوگیری از خرید و فروش سکه‌های با تاریخ‌های قدیمی‌تر و نرخ‌های پایین‌تر در بازار بوده است. پیمان قربانی، معاون اقتصادی بانک مرکزی، تأکید کرد که ضرب سکه همچنان ادامه دارد و هرگز متوقف نخواهد شد.

به این ترتیب، سکه‌هایی که در سال‌های بعد مانند ۱۳۸۷، ۱۳۸۸، ۱۳۸۹، ۱۳۹۰ و ۱۳۹۱ ضرب شده‌اند، با تاریخ ۱۳۸۶ منتشر شده‌اند.

دلیل این سیاست چیست؟

مدیر اداره بررسی‌ها و سیاست‌های اقتصادی بانک مرکزی توضیح داد که سکه‌فروشان بازار بر اساس سال ضرب سکه‌ها نرخ‌گذاری می‌کردند. برای جلوگیری از این وضعیت، بانک مرکزی تصمیم گرفت که از سال ۱۳۸۶ به بعد، تاریخ ضرب سکه‌ها را تغییر ندهد. این اقدام برای جلوگیری از خرید و فروش سکه‌های با تاریخ‌های مختلف و قیمت‌های متفاوت انجام شده است. به همین دلیل، در بازار سکه‌هایی با تاریخ‌های سال‌های بعد از ۱۳۸۶ وجود ندارد و سکه‌های با تاریخ‌های قدیمی‌تر معمولاً با نرخ‌های پایین‌تر خرید و فروش می‌شوند.

در سال ۱۳۷۰، به پاس بزرگداشت امام خمینی (ره)، بانک مرکزی و وزارت امور اقتصادی و دارایی تصمیم به تغییر طرح سکه‌ها گرفتند و تصویری از امام بر روی یکی از طرف‌های سکه‌ها نقش بست. به این ترتیب، سکه‌هایی که از آن زمان تا امروز ضرب شده‌اند، به نام “سکه امامی” یا “طرح جدید” شناخته می‌شوند.

همچنین، تمام سکه‌هایی که در سال‌های ۱۳۸۷ تا ۱۳۸۹ و بعد از آن ضرب شده‌اند، تاریخ ضرب سال ۱۳۸۶ را دارند. بانک مرکزی این کار را برای جلوگیری از اختلاف قیمت بین سکه‌های با تاریخ‌های مختلف انجام داده است. با این حال، در بازار، سکه‌های طرح جدید و قدیم با وجود مشابهت در اندازه و عیار، معمولاً تفاوت قیمتی دارند و سکه طرح قدیم معمولاً ارزان‌تر است.

نرخ سکه تمام، به عنوان معیاری برای قیمت‌گذاری انواع سکه، همیشه به دو شکل طرح جدید (سکه امامی) و طرح قدیم (سکه بهار آزادی) در بازار وجود داشته است. نرخ سکه تمام طرح جدید به طور کلی معیار اصلی برای ارزیابی وضعیت بازار سکه و نوسانات آن است و سایر سکه‌ها، مانند نیم، ربع و گرمی، تحت تأثیر قیمت این سکه قرار دارند.

تفاوت ضرب سکه سال ۸۶ با سال‌های قبل از آن

امروزه، حفظ و افزایش سرمایه برای بسیاری از افراد اهمیت زیادی دارد و به همین دلیل، خرید طلا و سکه به یکی از روش‌های محبوب سرمایه‌گذاری تبدیل شده است. تاریخ ضرب سکه‌های مدرن در ایران به دوره پهلوی برمی‌گردد، و از سال ۱۳۵۸ به مناسبت پیروزی انقلاب اسلامی، ضرب سکه‌های مختلف آغاز شد و تا امروز ادامه دارد. در این دوران، سکه “تمام بهار آزادی” تولید می‌شد که از سال ۱۳۵۸ تا ۱۳۷۰ در گردش بود. از سال ۱۳۷۰ به بعد، طراحی سکه‌ها تغییر کرد و سکه‌های جدید با نام “سکه امامی” وارد بازار شد.

از سال ۱۳۵۸ تا ۱۳۸۶، هر سکه‌ای که ضرب می‌شد، تاریخ همان سال را داشت. اما از سال ۱۳۸۶ به بعد، تمامی سکه‌ها با تاریخ ۱۳۸۶ ضرب می‌شوند. سکه‌های امروزی، که به عنوان شاخص قیمت در بازار سکه ایران استفاده می‌شوند، همان سکه‌های امامی سال ۸۶ هستند.

تفاوت ضرب سکه سال ۸۶ با سال‌های بعد از آن

شایعاتی درباره تفاوت وزنی بین سکه‌های ضرب‌شده قبل و بعد از سال ۱۳۸۶ وجود دارد، اما این ادعا نادرست است. هیچ تفاوتی از نظر وزن بین این دو نوع سکه وجود ندارد و بانک مرکزی تمامی استانداردها را رعایت کرده است. اختلاف قیمت بین سکه‌های قبل و بعد از سال ۱۳۸۶ بیشتر به مسائل بازار و تقاضا مربوط می‌شود. سکه‌های جدیدتر معمولاً ارزش بیشتری دارند، چرا که مردم ترجیح می‌دهند سکه‌های با تاریخ روز را خریداری کنند و سکه‌های قدیمی‌تر ممکن است آسیب‌دیده و کمتر مورد توجه باشند.

قیمت سکه‌های قبل از سال ۱۳۸۶ معمولاً کمتر از سکه‌های بعد از آن است. این تفاوت به دلیل تمایل خریداران به داشتن سکه‌های جدیدتر و نگرانی از وضعیت سکه‌های قدیمی است. همچنین، برخی افراد اشتباهاً تصور می‌کنند که وزن سکه‌های قدیمی‌تر با سکه‌های جدید تفاوت دارد، که این موضوع نیز بر قیمت تأثیر می‌گذارد. سکه‌های سال ۱۳۸۶ معمولاً قیمتی بالاتر دارند و ممکن است به دلیل افزایش تقاضا برای این سکه‌ها، قیمت آنها بالاتر برود.

تفاوت بین سکه امامی ۸۶ و سکه بهار آزادی

سکه بهار آزادی که از سال ۱۳۵۸ تا ۱۳۷۰ تولید می‌شد، به نام “سکه طرح قدیم” نیز شناخته می‌شود و طرح آن شامل نام حضرت علی (ع) و بارگاه امام رضا (ع) است. در مقابل، سکه امامی که از سال ۱۳۸۶ ضرب می‌شود، با تصویر امام خمینی (ره) و بارگاه امام رضا (ع) طراحی شده است.

از نظر قیمت، معمولاً سکه امامی ۸۶ گران‌تر از سکه بهار آزادی است، که این اختلاف به وجود حباب قیمتی در سکه‌های سال ۸۶ برمی‌گردد. از نظر وزن و عیار، هر دو نوع سکه مشابه هستند و با وزن ۸.۱۳۶ گرم و عیار ۹۰۰ در هزار ضرب می‌شوند، بنابراین از نظر فنی تفاوتی بین آنها وجود ندارد.

نتیجه‌گیری 

سکه‌های جدید ایران معمولاً با تاریخ 1386 ضرب می‌شوند، حتی اگر در سال‌های بعد از 1386 تولید شده باشند. این موضوع به چند دلیل می‌تواند اتفاق بیفتد:

1. حفظ یکپارچگی در تولید: استفاده از یک تاریخ مشخص برای تمامی سکه‌ها، تولید و مدیریت آن‌ها را ساده‌تر می‌کند و نیازی به تغییر تاریخ هر سال ندارد.
2. کاهش هزینه‌های تولید: تغییر قالب‌ها و دستگاه‌های ضرب سکه برای هر سال، هزینه‌بر و زمان‌بر است. با استفاده از یک تاریخ ثابت، این هزینه‌ها کاهش می‌یابد.
3. تصمیمات اقتصادی و سیاسی: ممکن است این تصمیم بر اساس سیاست‌های اقتصادی و تصمیمات دولت وقت گرفته شده باشد. برخی کشورها برای جلوگیری از سردرگمی در بازار و تثبیت قیمت‌ها، از تاریخ ثابت برای ضرب سکه‌ها استفاده می‌کنند.
4. فرهنگ و سنت: در برخی موارد، استفاده از یک تاریخ ثابت می‌تواند به دلایل فرهنگی و تاریخی باشد، مثلاً تاریخ شروع یک دوره اقتصادی جدید یا یک رویداد مهم در تاریخ کشور.

در نهایت، استفاده از تاریخ 1386 بر روی سکه‌ها، روشی عملی برای مدیریت بهتر تولید، کاهش هزینه‌ها و حفظ یکپارچگی در سیستم پولی کشور است.