وب ۳ (web 3) یا اینترنت نسل سوم چیست؟

وب ۳ (web 3) چیست؟

وب ۳ یا همان اینترنت نسل سوم، انقلابی در دنیا به‌پا کرده که یکی از اهداف آن، ایجاد اینترنت غیرمتمرکز است. یکی از تکنولوژی‌هایی که تاثیر بسیار زیادی در تعاملات انسان گذاشته، اینترنت است. با ورود اینترنت دنیای اطلاعات و ارتباطات شاهد تغییرات چشم‌گیری بود. یکی از شیوه‌های برقراری ارتباط در بستر اینترنت، از طریق صفحات وب است. در نسل اول وب، به مفهومی به نام تعامل پرداخته نشده بود، اما نسل دوم با معرفی برخی از شبکه‌های اجتماعی مانند فیسبوک انقلاب بزرگی در تعامل به راه انداخت.

درست زمانی که کاربران فکر می‌کردند همه چیز به اوج خود رسیده است، دروازه‌های نسل سوم وب به روی آن‌ها گشوده شد. اما یکی از مهم‌ترین اهداف وب ۳ – Web 3، به وجود آوردن یک اینترنت غیرمتمرکز است. از آنجایی که وب نسل سوم ممکن است برای افراد زیادی مفهومی جدید و ناشناخته باشد،  بر آن شدیم تا در این مقاله به معرفی این نسل جدید از وب بپردازیم. همچنین برای آموزش دوره تحلیل تکنیکال، ارزهای دیجیتال می توانید از خدمات مدرسه معین بهره مند شوید.

تاریخچه مختصری از تکامل اینترنت (نسل اول و دوم وب)

در طی دهه‌های گذشته، وبسایت‌ها و برنامه‌های وب، به طرز چشمگیری تغییر کرده‌اند. آن‌ها از سایت‌های ایستا، به سایت‌های مبتنی بر داده تکامل یافته‌اند، که کاربران می‌توانند با آن‌ها تعامل داشته و حتی آن‌ها را تغییر دهند.

اینترنت اصلی، مبتنی بر چیزی بود که اکنون با نام وب نسل اول و یا وب ۱٫۰ شناخته می‌شود. در اوایل دهه ۱۹۹۰ وبسایت‌ها با استفاده از صفحات HTML استاتیک ساخته شده بودند، که تنها توانایی نمایش اطلاعات را داشتند و عملا کاربران نمی‌توانستند هیچ تغییری در آن ایجاد کنند.

اما همه اینها در اواخر دهه ۱۹۹۰ تغییر یافت و شکل جدیدی از اینترنت مبتنی بر تعامل به وجود آمد. در نسل دوم وب یا وب ۲٫۰ کاربران می‌توانستند با استفاده از پایگاه‌های داده، پردازش سمت سرور، فرم‌ها و رسانه‌ها، با وبسایت‌ها ارتباط برقرار کنند.

این موضوع باعث شد که بستر وب از حالت ایستا به حالت پویا تغییر پیدا کند. این اصطلاح در سال ۱۹۹۹ توسط نویسنده و طراح وب به نام دارسی دینوچی (Darcy DiNucci) ابداع شد.

یکی دیگر از تغییراتی که در وب نسل دوم ایجاد شد، تاکید بیشتر بر محتوای تولید شده توسط کاربر و قابلیت همکاری بین سایت‌ها و برنامه‌های مختلف بود. به زبان ساده‌تر می‌توان گفت که مشارکت در وب نسل دوم، بر مشاهده اولویت داشت.

Web1 چیست؟

وب۱ یک پلتفرم بسیار ساده و ابتدایی و همچنین محدود بود که تنها تعداد کمی از موسسات و دانشگاه ها و همچنین مراکز تبلیغاتی از آن ها استفاده می کردند.

در وب۱ کاربران تنها حق دسترسی و استفاده از اطلاعات را داشتند، نه می توانستد آن را تغییر دهند و نه می توانستید اطلاعات جدیدی را اضافه کنند.

در وب ۲ یا Web2 دیگر این موضوعات وجود ندارد و کاربران می توانند به راحتی در آن اطلاعات اضافه کنند و ایجاد کنند تا دیگران را سهیم در محتوا های خود کنند.

Web2 چیست؟

به صورت کلی وب۲ پدیده ای است که در نحوه استفاده و همچنین کارکرد از فناوری و طراحی سایت ها در بستر اینترنت رایج شده می باشد.

خدمات اینترنتی و یا سایت هایی که امکان اشتراک بین کاربران اینترنت را فراهم می سازد و همچنین به آنها اجازه ایجاد و یا همچنین ویرایش در اطلاعات را می دهند وب۲ می گویند.

 اگر بخواهیم برایتان یک مثال بزنیم تا معنی وب۲ را بهتر درک کنید، می توانیم سایت ویکی پدیا را معرفی کنیم. شما در این سایت می توانید اطلاعات را تغییر دهید و پس از تایید اطلاعات طبق درخواست های شما بروزرسانی می شود.

وب ۳ آینده اینترنت

نگاهی به تاریخچه اینترنت نشان می‌دهد که اینترنت، در حال حرکت به سمت هوشمندتر شدن است. اگر چه در ابتدا داده‌ها بصورت ایستا به کاربران ارائه می‌شد، اما پس از گذشت مدت زمان کوتاهی، کاربران توانستند با آن داده‌ها به صورت پویا در تعامل باشند. در حال حاضر تمام این داده‌ها توسط الگوریتم‌ها برای بهبود تجربه کاربر و آشنایی بیشتر با وب استفاده می‌شوند.

وب نسل سوم یا وب ۳ – Web 3، اگر چه هنوز در حال تکامل است، اما می‌تواند در فناوری‌های همتا به همتا مانند بلاک چین، نرم افزارهای متن باز، واقعیت مجازی و حتی اینترنت اشیا (IOT)، مورد استفاده قرار بگیرد.

اگرچه هیچ‌کس به درستی نمی‌داند که نسل سوم وب دقیقا چه شکلی خواهد داشت، اما می‌توان گفت Web 3 آمده است تا فضای اینترنت را به یک پایگاه داده بزرگ تبدیل کند. از نسل وب ۳ که وب هوشمند یا مفهومی نیز خوانده می‌شود، انتظار می‌رود که بتواند منظور کاربران را به درستی درک کند و آن‌ها را در کمترین زمان ممکن، به نتایج دلخواه‌شان برساند.

مزایای وب نسل سوم

• وب ۳ غیر متمرکز است

در وب ۳ هیچ مقام مرکزی قادر به کنترل اینترنت نیست و دولت‌ها یا دیگر سازمان‌های سیاسی نمی‌‌توانند مانع از دسترسی به شبکه‌ی جهانی وب شوند. این مدل شبکه بر پایه‌ی بلاک چین اتریوم است که به‌صورت سیستمی با رمزنگاری غیر قابل نفوذ عمل می‌کند.

• مالکیت داده‌ها

وقتی وب ۳ به واقعیت تبدیل شود، شرکت‌های بزرگی مثل آمازون، فیسبوک و گوگل نمی‌توانند از سرورهای عظیم خود برای ذخیره‌سازی داده‌های کاربران استفاده کنند. در عوض کاربران اینترنت کنترل کاملی روی اطلاعات خود از جمله جزئیات مالی، جزئیات لاگین و دیگر داده‌ها خواهند داشت.

• متادیتای معنایی

یکی از مهم‌ترین اجزای وب ۳، متادیتای معنایی است. با این مکانیزم وب قادر به درک نمادها، کلمات کلیدی، متن‌ها و معنای آن‌ها است.

برای مثال شبکه می‌تواند ایموجی «خندان» قدیمی را که با دو نقطه و یک پرانتز ساخته می‌شود درک کند و آن را به عنوان لبخند انسان، علامت خوشحالی یا تأیید تفسیر کند.

این مثال تنها نمونه‌ی کوچکی بود و وب معنایی به‌طور کلی ارتباطات، تراکنش‌ها و تبادل اطلاعات آسان بین موجودیت‌ها را آسان‌ می‌سازد. طرح وب معنایی به ایده‌ی اصلی برنرز لی (دانشمند کامپیوتر که به عنوان مخترع شبکه‌ی جهانی وب شناخته می‌شود) از اینترنت بازمی‌گردد.

او آینده را به شکل دنیایی رها از بوروکراسی تصور می‌کرد که در آن ماشین‌های هوشمند به‌صورت خودکار عملیات زمان‌بر را انجام می‌دهند.

• هوش مصنوعی

هوش مصنوعی (AI) طرحی نیست که برای اولین بار در وب ۳ به آن پرداخته شده باشد. می‌دانیم هوش مصنوعی در اپلیکیشن‌های وب ۲ هم وجود دارد؛ اما هوش مصنوعی در وب ۳ دارای مکانیزم یادگیری سریعی‌ است.

هوش مصنوعی بین داده‌های خوب و بد بین افراد واقعی و ربات و مهم‌تر از هر چیز بین اخبار جعلی از گزارش‌های واقعی تمایز قائل می‌شود.

• پروتکل‌های فوق ایمن

تمام داده‌ها در وب ۳ غیر متمرکز هستند و از طریق شبکه توزیع می‌شوند؛ یعنی ارائه‌دهندگان اینترنت دیگر نمی‌توانند داده‌های کاربران را با کشورهای میزبان فعالیت خود به اشتراک بگذارند.

هکرها هم باید کل شبکه را برای یک حمله خاموش کنند. داده‌های کاربران رمزنگاری و با پروتکل‌های فوق ایمن محافظت می‌شوند. این طرح ریشه در بلاک چین‌های رمزارز دارد که در آن معامله‌گرها می‌توانند با کنترل کامل روی داده‌های خود وارد تراکنش‌های مالی شوند.

• قابلیت همکاری

در حال حاضر اغلب اپلیکیشن‌ها مبتنی بر سیستم عامل هستند. برخی اپلیکیشن‌ها تنها روی اندروید کار می‌کنند؛ درحالی‌که برخی دیگر تنها روی دستگاه‌های اپل اجرا می‌شوند. همین روند برای برنامه‌های مایکروسافت ویندوز، نرم‌افزار مک و موارد دیگر صدق می‌کند.

در وب ۳، اپلیکیشن‌ها درمورد سیستم‌های عامل و دستگاه‌ها حالتی بی‌طرفانه دارند. برای مثال می‌توان اپلیکیشن یکسانی را روی آیفون، تلویزیون هوشمند و کامپیوترهای خودرو نصب کرد.

• شبکه‌های بدون مجوز

امروزه اینترنت وب ۲ در بسیاری از نقاط نسبتا آزاد و قابل دسترس است؛ اما در برخی نقاط سیاره‌ی زمین به دلایل سیاسی و معیارهای دیگری مثل درآمد، جنسیت و حتی نژاد محدود است.

وب ۳ به لطف بلاک چین‌های بدون مجوز در هر نقطه‌ای و برای تمام افراد در دسترس قرار خواهد گرفت. تراکنش‌های بین مرزی و نقل و انتقال پول هم صرف‌ نظر از موقعیت جغرافیایی افراد درگیر تجارت امکان‌پذیر خواهد بود.

• سرویس بدون تداخل

داده‌ها در وب ۳ روی گره‌های متعدد توزیع‌شده ذخیره می‌شوند. این سیستم تضمین می‌کند که همیشه گره‌های پشتیبان کافی برای تأمین زنجیره و پیشگیری از خرابی سرور وجود دارد. به بیان ساده، اینترنت هرگز به دلیل خرابی سرور غیر فعال نخواهد شد.

• هویت‌ سه‌بعدی مجازی

وب ۳ دریچه‌ای به سمت روش‌های جدید ارتباطی و تعامل مجازی باز خواهد کرد. چت کردن، ارسال ایمیل و تماس‌ ویدئویی همچنان امکان‌پذیر خواهند بود؛ اما کاربرها می‌توانند به هویت‌ مجازی دسترسی پیدا کنند که روی وب ارائه می‌شود. این آواتارهای مجازی نمایندگان افراد در تراکنش‌های کسب‌وکار، همکاری‌های شغلی و اپلیکیشن‌های قرار ملاقات مثل کاراکترهای گیم آنلاین هستند.

• حضور فراگیر

وقتی وب ۱ منتشر شد، تنها می‌توانستید از نقاط ریموت مثل کامپیوتر خانگی یا دستگاهی در یک کافی‌نت به اینترنت دسترسی پیدا کنید. با وب ۲ اینترنت به‌سرعت به گوشی‌های هوشمند، تبلت‌ها و دیگر دستگاه‌های هوشمند قابل حمل منتقل شد.

اما وب ۳ همه جا در دسترس خواهد بود و پیاده‌سازی آن تمام ابعاد زندگی روزمره را در بر خواهد گرفت. وب ۳ روی دستگاه‌های بیشتری قابل پیاده‌سازی است؛ شبکه‌ای نامرئی از اطلاعات، پروتکل‌های ارتباطی و مکانیزم‌های تراکنشی که در تمام نقاط سیاره‌ی زمین در دسترس خواهد بود.

وب ۳ و بلاک چین

برخی از افراد به اشتباه بلاک چین را تنها پلتفرمی برای انتقال پول و ارزهای دیجیتال می‌دانند و از دیگر کاربردهای آن بدون اطلاع هستند. در حالی که Blockchain، یکی از تکنولوژی‌های موجود برای راه اندازی وب غیرمتمرکز است.

تکنولوژی بلاک چین به دلیل توان ذخیره سازی زمان و چیستی تراکنش، بهترین گزینه‌ی پیش‌رو برای تبادل اطلاعات در سیستم‌های همتا به همتا است.

قوانینی که مدیریت خدمات غیرمتمرکز را بر عهده دارند، در یک پروتکل متن باز تعریف می‌شوند. کاربران برای برقراری تعامل با این پروتکل‌ها می‌توانند از نرم افزار انتخابی خودشان با ویژگی‌های متفاوت استفاده کنند.

اتریوم و Web 3

پلتفرم اتریوم این امکان را برای توسعه‌دهندگان فراهم می‌سازد تا اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز را راه‌اندازی کنند. به عنوان مثال، کیف پول مای اتر والت – MyEtherWallet اتریوم، با ویژگی میزبانی وب غیرمتمرکز ارائه شده است.

این کیف پول متن باز از IPFS یا سیستم فایل بین برنامه‌ای استفاده می‌کند. IPFS یک سیستم توزیع فایل همتا به همتا و غیر متمرکز است و سرور مرکزی برای آن وجود ندارد. همین موضوع باعث شده که به هیچ عنوان در به اشتراک گذاری اطلاعات سانسور اتفاق نیافتد.

مهم‌ترین چیزی که این کیف پول اتریومی را از دیگر کیف پول‌های سنتی متمایز می‌سازد، این است که امکانی را برای کاربران خود فراهم کرده تا والت خود را در هر جایی که تمایل دارند، ذخیره سازی کنند. البته این فناوری هنوز در ابتدای راه قرار دارد و دارای برخی محدودیت‌ها است، که قطعا در آینده رفع خواهد شد.

وب گردی در وب ۳

اگرچه برای وب گردی در وب نسل سوم روش‌های بسیار زیادی وجود دارد، اما ما در ادامه به دو روش نسبتا رایج اشاره می‌کنیم:

1. متامسک (MetaMask) یکی از راهکارهای خوب برای وب گردی در اینترنت نسل ۳ است. متامسک یک افزونه بسیار کاربردی برای مرورگرهایی مانند کروم و فایرفاکس است. این افزونه به کاربر اجازه می‌دهد تا به کیف پول خود متصل شده و قابلیت‌های جدیدی را به مرورگر خود اضافه کنند.
2.  استفاده از مرورگر بریو – Brave است. این Browser، جدیدترین پروژه برندان آیک، موسس موزیلا و فایرفاکس است. این مرورگر در حالت پیش فرض با مسدود کردن تمام تبلیغات و شناساگرها، توانسته به یکی از سریع‌ترین بروزرها تبدیل شود. مرورگر بریو با ارز دیجیتال توکن بت – BAT، یا همان بیسیک اتنشن توکن – Basic Attention Token، کار می‌کند.

نحوه کار وب ۳.۰ چگونه خواهد بود؟

وب ۳.۰ نیز همانند هر فناوری نوظهور دیگری همچنان درحال بازنگری است. برای دسترسی به اینترنت غیرمتمرکز، افراد فقط به یک سید نیاز دارند. سید یک دارایی است که تعامل با برنامه های غیرمتمرکز و سایر خدمات را امکان پذیر می‌سازد.

افراد هم چنان از مرورگرها برای دسترسی به اینترنت استفاده خواهند کرد و از نظر بصری همانند وب ۲.۰ کاربرپسند خواهد بود.

• در ظاهر، منحنی یادگیری وب ۲.۰ به وب ۳.۰ کم شیب و آرام خواهد بود. اما فراتر از آن، چارچوبی که کاربران را به خدمات دیجیتالی متصل می‌کند بسیار متفاوت می‌باشند. تراکنش ها به طور دستی امضا و تایید می‌شوند تا از ارائه اطلاعات شخصی کاربران توسط پلتفرم ها جلوگیری شود. کاربران به جای انتخاب شدن، انتخاب می‌کنند.
• به جای گوگل درایو یا دراپ باکس، خدماتی نظیر Storj، سیاکوین، فایل کوین یا فناوری IPFS را برای توزیع و ذخیره سازی فایل ها داریم.
• به جای اسکایپ، پلتفرم هایی نظیر Experty.io را داریم.
• به جای واتس اپ و ویچت، برنامه Status را خواهیم داشت.
• به جای سیستم عامل هایی نظیر iOS و اندروید، چارچوب هایی نظیر Essentia.one و EOS را خواهیم داشت که درگاهی به اینترنت جدید می‌باشند.
• پلتفرم های آکاشا یا استیمیت نقش فیسبوک را ایفا خواهند کرد. مرورگر بریو به عنوان کروم عمل خواهد کرد و Ethlance جای Upwork را خواهد گرفت.

وب ۳ مانع از دخالت دولت‌های مستبد می‌شود وب ۳ معمولاً در برابر سانسور مقاوم است. این سیستم توسط دولت ها و کشورها قابل مسدود شدن نیست.

وب ۳ از پرداخت دوباره دارایی‌های دیجیتال جلوگیری می‌کند. این قابلیت باعث افزایش اعتماد جامعه به سیستم دیجیتال می‌شود. با هر بار امضای قراردادهای هوشمند، با هر رأی که به پلتفرم مبتنی بر بلاک چین داده می‌شود و به ازای هر معامله ارزش این اعتماد افزایش می‌یابد.

بلاک چین نیاز ما برای اعتماد را از بین نخواهد برد؛ با توجه به این‌که افراد هنوز مسئول توسعه نرم افزار و پروتکل ها هستند، تکنولوژی به تنهایی نمی‌تواند مسئله اعتماد را حل کند.

اما در این سیستم غیر متمرکز، افراد مسئول در سراسر جهان توزیع شده‌اند و محدود به یک ساختمان، جغرافیا، طبقه اجتماعی، حزب سیاسی یا سازمانی خاص نیستند.

در نتیجه در چنین سیستمی تبانی و تقلب هم بسیار سخت‌تر خواهد شد. این انقلاب منجر به حکومت کدها می‌شود، درست به همان اندازه‌ای که منجر به حکومت قانون می‌شود.

وب ۳ می‌تواند واسط رفتار درون کد شود. ما می‌توانیم جامعه را به‌گونه‌ای طراحی کنیم که نظام‌های کامل‌تر و غیرشخصی‌تری داشته باشد، نه این‌که دیوان آن شخصی باشد. در چنین سیستمی ما شاهد بازخوردهای آنی و بدون وقفه و مشکل دولت ها به وقایع و تغییرات اقتصادی خواهیم بود. برای مثال، گزارش تمام رویدادهای مالیاتی بدون هیچ‌گونه تأخیر یا مشکلی به دست دولت خواهد رسید.

امنیت و حریم خصوصی وب ۳

برنامه های کاربردی وب ۲ بارها نقض داده را تجربه می کنند . حتی وب سایت هایی وجود دارد که به دنبال این موارد هستند و به شما اطلاع می دهند که چه زمانی داده های شما به خطر افتاده است.

در وب ۲ ، شما هیچ کنترلی بر داده های خود و نحوه ذخیره آنها ندارید. در حقیقت ، شرکت ها اغلب بدون رضایت کاربران خود ، داده های کاربران را ردیابی و ذخیره می کنند. همه این داده ها متعلق به شرکت های مسئول این پلتفرم ها و کنترل آنها است.

کاربرانی که در کشورهایی زندگی می کنند که باید نگران پیامدهای منفی آزادی بیان باشند نیز در معرض خطر هستند. دولت ها اغلب سرورها را تعطیل می کنند یا حساب های بانکی را توقیف می کنند.

با سرورهای متمرکز ، دولتها به راحتی می توانند برنامه ها را به دلخواه خود دخالت ، کنترل یا تعطیل کنند. از آنجا که بانکها نیز دیجیتالی هستند و تحت کنترل متمرکز هستند ، دولتها اغلب در آنجا نیز مداخله می کنند. 

آنها می توانند دسترسی به حساب های بانکی را مسدود کرده یا دسترسی به وجوه را در مواقع بی ثباتی ، تورم شدید یا سایر ناآرامی های سیاسی محدود کنند.

هدف وب ۳ این است که بسیاری از این کاستی ها را با تجدید نظر اساسی در نحوه معماری و تعامل با برنامه ها از ابتدا حل کند.

چرا به وب ۳ نیاز داریم؟

نیاز فزاینده‌ای برای تمرکززدایی از اینترنت و تبدیل آن به سیستمی توزیع‌شده از کامپیوتر‌ها وجود دارد که به‌صورت مستقیم و ایمن با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند.

در اواسط دهه‌ی ۲۰۱۰، کسب‌وکارهای بزرگ و سازمان‌های سیاسی از داده‌های شبکه‌های اجتماعی استفاده کردند. حتی قبل از رسوایی کمبریج آنالیتیکا، صنایع بزرگی در سراسر جهان به جمع‌آوری و مبادله‌ی داده‌های شخصی کاربران اختصاص داشتند.

کاربران اینترنتی متوجه شدند اطلاعات ارزشمندشان به‌راحتی در دسترس کانال‌های شبکه‌ی اجتماعی، خرده‌فروشان آنلاین و سرویس‌های سرگرمی قرار دارند.

سازمان‌های بزرگی مثل گوگل، فیسبوک، توییتر و آمازون امروزه از داده‌های هویتی کاربران، داده‌های موتورهای جستجو، عادت‌های مرور و اطلاعات خرید برای تأثیر بر رفتار آنلاین و آفلاین کاربران استفاده می‌کنند.

جهت ورود به پیج اینستاگرام معین صادقیان کارشناس اقتصاد و مدرس بازار سرمایه کلیک کنید.