• نسبت Q توسط جیمز توبین برنده جایزه نوبل رایج شد و در سال ۱۹۶۶ توسط نیکلاس کالدور اختراع شد.
• نسبت Q، همچنین به عنوان Q توبین شناخته می شود، نشان می دهد که آیا یک شرکت یا یک بازار کل نسبتاً بیش از حد یا کمتر از ارزش گذاری شده است.
• بر مفاهیم ارزش بازار و ارزش جایگزینی تکیه دارد.
• نسبت Q ساده شده ارزش بازار حقوق صاحبان سهام تقسیم بر ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام است.

.

فرمول نسبت Q

نسبت Q = ارزش بازار دارایی ها / هزینه جایگزینی سرمایه

جایی که:

• ارزش بازار دارایی ها منعکس کننده تمام ارزش بازار فعلی دارایی ها اعم از منقول یا غیر منقول است.
• هزینه جایگزینینشان می دهد که اگر دارایی ها امروز فروخته شوند، پس ارزشی که شرکت در صورت انحلال می تواند جمع آوری کند چقدر خواهد بود.

در نهایت، ارزش‌گذاران برای تعیین هزینه جایگزینی همه دارایی‌ها مشکل پیدا می‌کنند. بنابراین نسبت به شرح زیر اصلاح شد:

نسبت Q = ارزش بازار حقوق صاحبان سهام + ارزش بازار بدهی ها / ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام + ارزش بازار بدهی ها

فرمول کل بازار به شرح زیر است:

نسبت Q = ارزش بازار سهام / ارزش خالص شرکت

• ارزش بازار سهام، ارزش تمام اوراق بهادار موجود در بورس است ودارایی خالص شرکت مجموع دارایی خالص تمام شرکت های فهرست شده دربازار سهام.

مثال

ارزش دفتری دارایی ها این شرکت ۴۰ میلیون دلار است و شرکت دارای ۵ میلیون سهم است که با قیمت ۱۰ دلار به ازای هر سهم معامله می شود. نسبت Q را تعیین کنید و تجزیه و تحلیل کنید که آیا شرکت درآمد خوبی دارد و از مزایایی برخوردار است یا بر اساس محاسبات شما کمتر از ارزش گذاری شده است.

راه حل:

محاسبه نسبت Q را می توان به صورت زیر انجام داد:

• = ۵۰/۴۰
• = ۱٫۲۵

از آنجایی که این نسبت بزرگتر از ۱ است، شرکت عملکرد خوبی دارد و از حسن نیت برخوردار است.

ارزش شرکت را تعیین کنید

برای تعیین ارزش شرکت برای ارزیابی اینکه آیا اوراق بهادار هستند استفاده می شود که بیش از حد ارزش گذاری شده است یا کم ارزش شده.

ارزش گذاری شرکت یا سرقفلی

معمولاً در ارزیابی یک شرکت در صورت فروش یا جذب شرکت برای تعیین ارزش واقعی استفاده می شود. همچنین در تعیین آن استفاده می شود ارزش سرقفلیمثل اینکه این نسبت بزرگتر از ۱ باشد. این نشان می دهد که شرکت دارای سرقفلی است و به دلیل آن، شرکت درآمد خوبی دارد.

مورد استفاده در ادغام، ادغام، و ادغام زدایی

 درادغام ها،ادغام ها و ادغام ها برای تعیین ارزش شرکت برای جبران خسارت سهامداران بر اساس ارزش گذاری و نسبت Q. مفید است

• بانک ها نیز از آن برای تایید وام و تعیین ظرفیت بازپرداخت استفاده می کنند.
• مدیران تصفیه در زمان های ارزش گذاری برای تجزیه و تحلیل موقعیت و ارزش شرکت از آن استفاده می کنند.
• آژانس های رتبه بندی اعتباری نیز از آن برای تجزیه و تحلیل رتبه هایی که قرار است به شرکت داده شود استفاده می کنند.

برنامه های کاربردی

• معمولاً در ارزیابی شرکت، ارزیابی سرقفلی و غیره استفاده می شود.
• بانک ها و موسسات مالیاز این نسبت برای دانستن ارزش یک مشتری بالقوه استفاده کنید.
• برای دانستن ارزش خالص واقعی و جایگاه شرکت در بازار استفاده می شود.
• سرمایه گذاران خارجی یا بین المللی از نسبت Q بازار استفاده می کنند تا تعیین کنند که آیا سرمایه گذاری سودمند خواهد بود یا خیر.
• همچنین توسط تحلیلگران برای تجزیه و تحلیل موقعیت یک شرکت خاص یا بازار به طور کلی برای تخمین موقعیت های آینده استفاده می شود.

مزایای نسبت Q

• در ادغام، ادغام و سایر معاملات برای تعیین ارزش خالص واقعی مفید است.
• در تجزیه و تحلیل مزایای سرمایه گذاری مفید است.
• با نسبت Q می توان پتانسیل بازار را تعیین کرد.
• ابزاری موثر برای جذب سرمایه گذاری خارجی است.
• با کمک این نسبت می توان نوسانات بازار را تا حدی کنترل کرد.

معایب نسبت Q

• بر اساس ارزش بازار محاسبه می شود و بازار همیشه مشخص می شود، یعنی وضعیت بازار می تواند مثبت یا منفی تغییر کند.
• در هنگام محاسبه نسبت Q، پتانسیل واقعی شرکت نادیده گرفته می شود.
• برخی از شرکت ها به دلیل روش محاسبه با رویکرد ارزش بازار، قیمت کمتر از ارزش گذاری را دریافت کردند.
• گاهی اوقات تعیین ارزش بازار به دلیل ویژگی های منحصر به فرد یا دارایی های خود ساخته بسیار دشوار می شود.