مارجین در قراردادهای آپشن 

در معاملات آپشن، که یکی از ابزارهای مالی مشتقه هستند، مارجین به وجه تضمینی اشاره دارد که از طرف فروشنده آپشن (Option Writer) در حساب معاملاتی نزد بورس یا کارگزار نگهداری می‌شود تا تضمین کند که او توانایی اجرای تعهدات خود را در صورت اعمال قرارداد توسط خریدار آپشن دارد. در بورس ایران، مارجین به‌ویژه برای فروشندگان آپشن الزامی است، زیرا آن‌ها در معرض ریسک بالاتری نسبت به خریداران قرار دارند.

مارجین در معاملات آپشن، مبلغی است که فروشنده آپشن (چه در اختیار خرید یا اختیار فروش) باید به‌عنوان وجه تضمین در حساب عملیاتی خود نزد اتاق بورس یا کارگزار واریز کند. این وجه تضمین برای پوشش ریسک ناشی از نوسانات قیمت دارایی پایه و اطمینان از انجام تعهدات فروشنده در صورت اعمال آپشن توسط خریدار استفاده می‌شود.

تفاوت مارجین برای خریدار و فروشنده

• خریدار آپشن: خریدار آپشن نیازی به واریز مارجین ندارد، زیرا تنها تعهد او پرداخت پریمیوم (Premium) است و ریسک او محدود به همین مبلغ است.
• فروشنده آپشن: فروشنده آپشن، به دلیل تعهد به اجرای قرارداد در صورت درخواست خریدار، باید مارجین واریز کند. این مارجین به‌عنوان تضمین عمل می‌کند تا در صورت افزایش یا کاهش قیمت دارایی پایه، فروشنده بتواند تعهد خود را اجرا کند.

این مقاله به بررسی مفهوم مارجین، نحوه کارکرد آن، محاسبه، و نقش آن در معاملات آپشن در بورس ایران می‌پردازد.

دوره جامع معاملات آپشن، راهی ساده برای درآمد دلاری در اوقات فراغت | همین حالا کلیک کن.

مارجین در بورس ایران

در بورس ایران، مارجین در معاملات آپشن و قراردادهای آتی توسط سازمان بورس و اوراق بهادار و بورس کالا تعیین و مدیریت می‌شود. این مارجین از طریق اتاق پایاپای بورس تسویه می‌شود تا ریسک نکول (عدم اجرای تعهدات) کاهش یابد.

ویژگی‌های مارجین در ایران

• محاسبه پویا: مارجین بر اساس نوسانات قیمت دارایی پایه، ارزش قرارداد و ریسک‌های بازار به‌صورت روزانه محاسبه و به‌روزرسانی می‌شود.
• وجه تضمین: مارجین به‌عنوان وجه تضمین عمل می‌کند و معمولاً به‌صورت نقدی یا اوراق بهادار قابل قبول (مانند اوراق مشارکت) واریز می‌شود.
• مدیریت توسط اتاق پایاپای: اتاق پایاپای بورس اطمینان می‌دهد که مارجین کافی در حساب فروشنده وجود دارد و در صورت نیاز، اخطار Margin Call صادر می‌کند.
• عدم نیاز برای خریدار: همان‌طور که اشاره شد، خریداران آپشن در ایران نیازی به واریز مارجین ندارند.

کاربردهای مارجین در معاملات آپشن

• تضمین اجرای تعهدات: مارجین اطمینان می‌دهد که فروشنده آپشن توانایی اجرای قرارداد را در صورت اعمال توسط خریدار دارد.
• مدیریت ریسک سیستماتیک: مارجین ریسک نکول را برای بورس و خریداران کاهش می‌دهد.
• کنترل اهرم مالی: مارجین به‌عنوان ابزاری برای کنترل استفاده بیش‌ازحد از اهرم مالی عمل می‌کند.
• تسهیل معاملات: با تضمین مالی، مارجین اعتماد معامله‌گران به بازار مشتقه را افزایش می‌دهد.

عوامل مؤثر بر میزان مارجین در آپشن

• نوع آپشن (Call/Put)
• دارایی پایه (سهام پرنوسان مارجین بیشتری می‌خواهد).
• نوسان‌پذیری بازار (Volatility)
• مدت زمان تا انقضا
• قوانین کارگزاری و بورس

انواع مارجین در قراردادهای آپشن

در بازار مشتقه، به‌ویژه در معاملات آپشن، انواع مختلفی از مارجین وجود دارد. مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

۱. مارجین اولیه (Initial Margin)

مقدار وجه تضمینی که فروشنده باید هنگام باز کردن موقعیت فروش پرداخت کند.
این مبلغ معمولاً توسط بورس یا کارگزار و با فرمول مشخصی تعیین می‌شود.

۲. مارجین نگهداری (Maintenance Margin)

حداقل مبلغی که باید در حساب فروشنده باقی بماند تا موقعیت باز او حفظ شود.
اگر ارزش حساب زیر این مقدار بیفتد، “اخطار مارجین” صادر می‌شود.

۳. مارجین متغیر (Variation Margin)

تفاوت روزانه‌ای که بر اساس نوسانات بازار محاسبه شده و ممکن است از حساب دریافت یا به آن اضافه شود.

مارجین در قراردادهای پوشش‌دار (Covered) و بدون پوشش (Naked)

نوع موقعیتی که فروشنده اختیار اتخاذ می‌کند، در مقدار مارجین تأثیر دارد.

۱. موقعیت پوشش‌دار (Covered Call / Put)

در این حالت، فروشنده اختیار خرید، سهام پایه را هم در اختیار دارد. این حالت کم‌ریسک‌تر است، چون فروشنده اگر مجبور به فروش شود، دارایی لازم را دارد. در این حالت مارجین کمتری نیاز است.

۲. موقعیت بدون پوشش (Naked Call / Put)

در این حالت، فروشنده دارایی پایه را ندارد. این موقعیت بسیار پرریسک است، چون در صورت حرکت شدید بازار ممکن است فروشنده مجبور به خرید یا فروش با قیمت‌های نامطلوب شود. مارجین این حالت بسیار بالاتر است.

فرمول کلی مارجین

در بورس ایران، فرمول دقیق مارجین توسط سازمان بورس و بر اساس مدل‌های ریسک مانند مدل SPAN (Standard Portfolio Analysis of Risk) تعیین می‌شود. به‌طور کلی، مارجین اولیه برای فروشنده آپشن ممکن است به‌صورت زیر محاسبه شود:

مارجین اولیه = (درصد مشخصی از ارزش دارایی پایه) + (پریمیوم دریافتی) ± (ریسک نوسانات قیمت)

• درصد مشخص: معمولاً بین 10 تا 20 درصد ارزش دارایی پایه.
• ریسک نوسانات: با استفاده از مدل‌های ریسک و داده‌های تاریخی بازار محاسبه می‌شود.

نحوه محاسبه مارجین

محاسبه مارجین در معاملات آپشن پیچیده است و به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:

1. نوع آپشن: اختیار خرید (Call Option) یا اختیار فروش (Put Option).
2. قیمت دارایی پایه: قیمت فعلی سهام، کالا یا قرارداد آتی.
3. قیمت اعمال (Strike Price): قیمتی که در قرارداد آپشن برای خرید یا فروش دارایی پایه تعیین شده است.
4. نوسانات بازار (Volatility): میزان نوسانات قیمت دارایی پایه که ریسک قرارداد را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
5. زمان باقی‌مانده تا سررسید: ارزش زمانی آپشن (Time Value) بر مارجین تأثیر می‌گذارد.
6. اندازه قرارداد: تعداد واحدهای دارایی پایه در هر قرارداد (مثلاً 1000 سهم برای آپشن سهام).

مثال محاسبه مارجین

فرض کنید فروشنده‌ای یک قرارداد اختیار خرید (Call Option) روی سهام شرکت فولاد مبارکه با قیمت اعمال 5000 ریال و پریمیوم 200 ریال می‌فروشد. هر قرارداد شامل 1000 سهم است و بورس مارجین اولیه را 15% ارزش دارایی پایه تعیین کرده است.

• ارزش دارایی پایه: 5000 × 1000 = 5,000,000 ریال
• مارجین اولیه: 15% × 5,000,000 = 750,000 ریال
• پریمیوم دریافتی: 200 × 1000 = 200,000 ریال
• مارجین کل مورد نیاز: 750,000 – 200,000 = 550,000 ریال (با فرض کسر پریمیوم)

اگر قیمت سهام افزایش یابد، ممکن است مارجین اضافی (Variation Margin) مورد نیاز باشد.

محاسبه مارجین در معاملات آپشن 

فرمول‌های محاسبه مارجین بسته به بازار، نوع قرارداد، میزان نوسان و استراتژی متفاوت است.
در بورس‌های رسمی (مانند بورس کالای ایران، CME یا Eurex)، دستورالعمل‌های مشخصی برای محاسبه مارجین توسط نهادهای تسویه حساب تدوین می‌شود.

اما معمولاً برای فروشنده‌ی اختیار خرید، مارجین طبق فرمولی مشابه زیر محاسبه می‌شود:

مثال ساده: اگر سهمی ۵۰۰۰ تومان باشد و اختیار خریدی با پرمیوم ۳۰۰ تومان فروخته شود، ممکن است بورس بگوید:

مارجین اولیه = بیشتر از (۲۰٪ × ۵۰۰۰) یا (۱۰٪ × قیمت اعمال) + ۳۰۰

دوره جامع معاملات آپشن، راهی ساده برای درآمد دلاری در اوقات فراغت | همین حالا کلیک کن.

 اصول اولیه مارجین اختیار معامله

الزامات مارجین در اختیار معامله بسیار پیچیده‌تر از مارجین در معاملات سهام یا قراردادهای آتی است.
در معاملات سهام و آتی، مارجین به‌عنوان اهرم (Leverage) برای افزایش قدرت خرید استفاده می‌شود، اما در اختیار معامله، مارجین به‌عنوان وثیقه برای تضمین موقعیت فروشنده در نظر گرفته می‌شود.

• حداقل الزامات مارجین برای انواع مختلف دارایی پایه، توسط نهاد نظارتی FINRA و بورس‌های اختیار معامله تعیین می‌شود.
• کارگزاری‌ها ممکن است الزامات بیشتری نسبت به حداقل‌های قانونی تعیین کنند.
• برخی استراتژی‌ها مانند فروش پوشش‌دار (Covered Call) یا خرید پوشش‌دار (Covered Put) نیازی به مارجین ندارند چون خودِ سهم پایه به عنوان وثیقه استفاده می‌شود.

 برای انجام معاملات اختیار، معامله‌گر باید در زمان افتتاح حساب، مجوز معامله در بازار آپشن را درخواست کند.
کارگزاری‌ها معمولاً سطح دسترسی را بر اساس استراتژی‌ها تعیین می‌کنند:

• خرید ساده‌ی قراردادهای اختیار (مثل خرید اختیار خرید یا فروش) معمولاً در سطح ۱ قرار دارد و نیازی به مارجین ندارد.
• استراتژی‌های پیچیده‌تر مثل فروش اختیار فروش (Naked Put) نیاز به سطح ۲ و داشتن حساب مارجین دارد.
• حساب‌های سطح ۳ و ۴ معمولاً دسترسی به استراتژی‌های ترکیبی دارند و ممکن است مارجین کمتری نیاز داشته باشند.

 میزان مارجین موردنیاز می‌تواند تأثیر زیادی بر سودآوری معامله داشته باشد، چون باعث مسدود شدن بخشی از سرمایه می‌شود.
در استراتژی‌های پیچیده‌ای مثل استرادل (Straddle) یا استرنگل (Strangle)، ممکن است نیاز به محاسبه چند نوع مارجین باشد.
بنابراین، معامله‌گر باید قبل از ورود به معامله، الزامات مارجین را بداند و مطمئن باشد که در صورت حرکت بازار برخلاف پیش‌بینی، می‌تواند نیاز را پوشش دهد.

مزایای مارجین در معاملات آپشن

• کاهش ریسک نکول: مارجین تضمین می‌کند که فروشنده آپشن توانایی اجرای تعهدات خود را دارد، که اعتماد به بازار را افزایش می‌دهد.
• مدیریت ریسک بازار: با به‌روزرسانی روزانه مارجین، بورس می‌تواند ریسک‌های ناشی از نوسانات بازار را کنترل کند.
• حفاظت از خریداران: مارجین از خریداران آپشن در برابر عدم اجرای تعهدات توسط فروشنده محافظت می‌کند.
• شفافیت: محاسبه و مدیریت مارجین توسط اتاق پایاپای بورس، شفافیت و استانداردسازی را در معاملات تضمین می‌کند.

معایب و چالش‌های مارجین

• نیاز به سرمایه بالا برای فروشندگان: فروشندگان آپشن باید مارجین قابل توجهی واریز کنند، که ممکن است برای معامله‌گران با سرمایه محدود چالش‌برانگیز باشد.
• اخطار Margin Call: اگر ارزش حساب فروشنده به زیر سطح مارجین نگهداری برسد، او باید وجه اضافی واریز کند، که می‌تواند فشار مالی ایجاد کند.
• پیچیدگی محاسبه: محاسبه مارجین به عوامل متعددی بستگی دارد و برای معامله‌گران مبتدی ممکن است پیچیده باشد.
• ریسک مسدود شدن سرمایه: مارجین واریزی تا پایان قرارداد یا بستن موقعیت در حساب مسدود می‌ماند، که می‌تواند نقدینگی معامله‌گر را کاهش دهد.
• تأثیر نوسانات بازار: در بازارهای پرنوسان، مارجین مورد نیاز ممکن است به‌سرعت افزایش یابد، که می‌تواند منجر به زیان یا اجبار به بستن موقعیت شود.

ریسک‌های معاملات مارجین در آپشن

• کال مارجین (Margin Call): اگر حساب به زیر سطح Maintenance برسد.
• ریسک تسویه نقدی: در صورت عدم توانایی پر کردن مارجین، موقعیت شما به اجبار بسته می‌شود.
• ریسک تغییرات ناگهانی قیمت: ممکن است قبل از کال مارجین، ضررهای بزرگی اتفاق بیفتد.

مارجین در استراتژی‌های مختلف آپشن

میزان مارجین مورد نیاز برای استراتژی‌های مختلف آپشن متفاوت است. به طور کلی:

• فروش آپشن‌های Naked (بدون پوشش): بالاترین میزان مارجین مورد نیاز را دارند زیرا ریسک بالقوه برای فروشنده نامحدود یا بسیار زیاد است.
• استراتژی‌های پوششی (Covered Strategies): مانند فروش آپشن خرید همراه با داشتن سهام پایه (Covered Call) یا فروش آپشن فروش همراه با داشتن وجه نقد کافی برای خرید سهام (Cash-Secured Put)، معمولاً مارجین کمتری نیاز دارند زیرا ریسک فروشنده محدودتر است.
• استراتژی‌های اسپرد (Spread Strategies): که شامل خرید و فروش همزمان آپشن‌های مشابه با قیمت‌های اعمال یا تاریخ‌های انقضای متفاوت هستند، اغلب مارجین کمتری نسبت به فروش آپشن‌های Naked نیاز دارند زیرا ریسک کلی موقعیت محدودتر است.

اهمیت مدیریت مارجین در معاملات آپشن

مدیریت صحیح مارجین برای فروشندگان آپشن از اهمیت بالایی برخوردار است. عدم توجه به سطح مارجین می‌تواند منجر به مشکلات جدی شود:

• Margin Call: دریافت اخطار افزایش وجه تضمین می‌تواند استرس‌زا و پرهزینه باشد، به ویژه اگر معامله‌گر مجبور شود در شرایط نامطلوب بازار اقدام به واریز وجه یا بستن موقعیت کند.
• بسته شدن اجباری موقعیت‌ها (Liquidation): اگر معامله‌گر نتواند مارجین مورد نیاز را تامین کند، کارگزاری ممکن است موقعیت‌های او را با قیمت‌های نامطلوب ببندد و منجر به زیان‌های ناخواسته شود.
• از دست دادن فرصت‌ها: کمبود مارجین می‌تواند مانع از بهره‌گیری معامله‌گر از فرصت‌های معاملاتی سودآور شود.

راهکارهای مدیریت مارجین

• درک کامل قوانین مارجین کارگزاری: معامله‌گران باید به طور دقیق با قوانین و فرمول‌های مارجین کارگزاری خود آشنا باشند.
• نظارت مستمر بر سطح مارجین: معامله‌گران باید به طور منظم سطح مارجین حساب خود را بررسی کنند و از کافی بودن آن اطمینان حاصل کنند.
• استفاده از استراتژی‌های با ریسک محدود: در صورت تمایل به فروش آپشن، استفاده از استراتژی‌های پوششی یا اسپرد می‌تواند ریسک و در نتیجه مارجین مورد نیاز را کاهش دهد.
• داشتن وجه نقد کافی: معامله‌گران باید همواره مبلغی وجه نقد اضافی در حساب خود داشته باشند تا در صورت بروز Margin Call بتوانند آن را تامین کنند.
• اجتناب از اهرم بیش از حد: استفاده از اهرم بیش از حد می‌تواند ریسک Margin Call را افزایش دهد.

درخواست افزایش وجه تضمین (Margin Call)

اگر ارزش خالص حساب یک فروشنده آپشن (مجموع وجه نقد و ارزش موقعیت‌های باز) به زیر سطح مارجین نگهداری برسد، کارگزاری یک اخطار (Margin Call) صادر می‌کند و از مشتری می‌خواهد تا مبلغ کافی به حساب خود واریز کند یا بخشی از موقعیت‌های خود را ببندد تا سطح مارجین به حد مورد نیاز برسد.

اگر مشتری در مهلت تعیین شده اقدام به تامین مارجین نکند، کارگزاری حق دارد بدون اطلاع قبلی، برخی یا تمام موقعیت‌های باز مشتری را به منظور جبران کمبود مارجین ببندد. این امر می‌تواند منجر به زیان‌های قابل توجهی برای مشتری شود.

چرا مارجین برای فروشندگان آپشن ضروری است؟

خریداران آپشن با پرداخت پریمیوم، حق (اما نه الزام) خرید یا فروش دارایی پایه را در قیمت اعمال مشخص و تا تاریخ انقضای معین به دست می‌آورند. حداکثر زیان آن‌ها محدود به مبلغ پریمیوم پرداختی است.

در مقابل، فروشندگان آپشن با دریافت پریمیوم، متعهد می‌شوند که در صورت درخواست خریدار، معامله را با شرایط تعیین‌شده انجام دهند. این تعهد می‌تواند در شرایط نامطلوب بازار برای فروشنده، منجر به زیان‌های قابل توجهی شود. به عنوان مثال:

• فروش آپشن خرید (Call Option): اگر قیمت دارایی پایه به شدت افزایش یابد، خریدار آپشن ممکن است آن را اعمال کند و فروشنده مجبور شود دارایی پایه را با قیمت بازار بالاتر خریداری کرده و با قیمت اعمال پایین‌تر به خریدار بفروشد. زیان فروشنده در این حالت می‌تواند نامحدود باشد.
• فروش آپشن فروش (Put Option): اگر قیمت دارایی پایه به شدت کاهش یابد، خریدار آپشن ممکن است آن را اعمال کند و فروشنده مجبور شود دارایی پایه را با قیمت اعمال بالاتر از قیمت بازار خریداری کند. زیان فروشنده در این حالت می‌تواند تا صفر شدن قیمت دارایی پایه (منهای پریمیوم دریافتی) باشد.

به منظور پوشش این ریسک‌های بالقوه و اطمینان از اینکه فروشندگان قادر به ایفای تعهدات خود هستند، کارگزاری‌ها از آن‌ها مبلغی را به عنوان مارجین دریافت می‌کنند. این وجه تضمین به عنوان سپرده‌ای عمل می‌کند که در صورت بروز زیان، از آن برای جبران خسارت استفاده می‌شود.

چه کسانی در معاملات آپشن باید مارجین بپردازند؟

در بازار آپشن، دو طرف معامله وجود دارد: خریدار آپشن و فروشنده آپشن.

۱. خریدار آپشن

خریدار تنها مبلغ پرمیوم (قیمت قرارداد) را پرداخت می‌کند و نیازی به مارجین ندارد.
چرا؟ چون زیان خریدار محدود به همان پرمیوم است. یعنی حتی اگر قرارداد کاملاً بی‌ارزش شود، بیش از مبلغ پرداختی از دست نمی‌دهد.

مثال: اگر پرمیوم یک اختیار خرید ۱۰۰ هزار تومان باشد، خریدار همین مقدار را می‌پردازد و حتی اگر بازار کاملاً برخلاف انتظار او حرکت کند، فقط همین مبلغ را از دست می‌دهد.

۲. فروشنده آپشن

اما فروشنده آپشن باید مارجین بپردازد. چرا؟
چون تعهدی سنگین پذیرفته: اگر خریدار تصمیم به اجرای قرارداد بگیرد، فروشنده موظف است معامله را انجام دهد، حتی اگر بازار به‌شدت علیه او باشد.

زیان فروشنده آپشن می‌تواند نامحدود باشد (در اختیار خرید) یا بسیار زیاد (در اختیار فروش). بنابراین بورس یا کارگزار باید مطمئن شود که فروشنده توان جبران این تعهد را دارد.

چگونه از الزامات مارجین در معاملات اختیار اجتناب کنیم؟

برخی موقعیت‌ها در اختیار معامله، نیاز به مارجین ندارند. برای مثال:

• خرید قراردادهای اختیار خرید یا فروش (Long Call / Put) نیاز به هیچ مارجینی ندارد، چون بیشینه ضرر از قبل مشخص است.
• برخی استراتژی‌ها نیز به‌گونه‌ای طراحی می‌شوند که نیازی به مارجین نداشته باشند، از جمله:

 استراتژی‌های بدون نیاز به مارجین:

1. فروش پوشش‌دار (Covered Call) یا خرید پوشش‌دار (Covered Put):
   در این روش، معامله‌گر دارایی پایه را در اختیار دارد و آن را به عنوان وثیقه ارائه می‌دهد.
   مثال: اگر شما ۵۰۰ سهم QQQ داشته باشید، می‌توانید بدون نیاز به مارجین، ۵ قرارداد اختیار خرید آن را بفروشید.

2. اسپرد بدهی (Debit Spread):
   این روش شامل خرید یک قرارداد اختیار در قیمت اعمال مناسب‌تر (in-the-money) و فروش یک قرارداد دیگر در قیمت اعمال بدتر (out-of-the-money) است.
   چون حق استفاده از اختیار در قیمت بهتر وجود دارد، فروش در قیمت بدتر به نوعی جبران می‌شود و نیاز به مارجین ندارد.

دوره جامع معاملات آپشن، راهی ساده برای درآمد دلاری در اوقات فراغت | همین حالا کلیک کن.

نکات مهم برای معامله‌گران

• مدیریت سرمایه: فروشندگان آپشن باید سرمایه کافی برای پوشش مارجین و پاسخ به Margin Call داشته باشند.
• رصد بازار: نوسانات قیمت دارایی پایه می‌تواند مارجین مورد نیاز را تغییر دهد، بنابراین رصد مداوم بازار ضروری است.
• آموزش: درک مفاهیم مارجین و نحوه محاسبه آن برای موفقیت در معاملات آپشن حیاتی است.
• استفاده از کارگزاران معتبر: کارگزارانی مانند آگاه، مفید یا حافظ می‌توانند در مدیریت مارجین و ارائه اخطارهای به‌موقع کمک کنند.
• استراتژی‌های کم‌ریسک: برای کاهش نیاز به مارجین بالا، می‌توان از استراتژی‌هایی مانند Covered Call استفاده کرد که ریسک کمتری دارند.

نکات مهم در مدیریت مارجین در معاملات آپشن

• ۱. برنامه‌ریزی برای نوسانات بازار: اگر بازار نوسان زیادی دارد، مارجین شما ممکن است به‌سرعت کاهش پیدا کند. برای جلوگیری از کال مارجین، همیشه بخشی از سرمایه را آزاد نگه دارید.
• استفاده از موقعیت‌های پوشش‌دار: اگر قصد فروش اختیار دارید، بهتر است دارایی پایه را نیز داشته باشید تا مارجین کمتری نیاز باشد.
• نظارت روزانه بر موقعیت‌ها: تغییرات قیمت‌ها، نزدیکی به تاریخ سررسید، یا افزایش نوسان ضمنی می‌تواند مارجین موردنیاز را تغییر دهد.
• آگاهی از قوانین بورس یا کارگزار: در هر بازار ممکن است قواعد متفاوتی برای مارجین تعیین شود. قبل از ورود به معامله، این قواعد را به‌دقت مطالعه کنید.

سوالات متداول 

مارجین در معاملات آپشن دقیقاً چیست؟

مارجین مبلغی است که فروشنده آپشن باید به‌عنوان وجه تضمین نزد کارگزاری یا بورس نگه دارد تا اطمینان حاصل شود که در صورت ضرر، توانایی انجام تعهد خود را دارد.

آیا خریدار آپشن هم باید مارجین پرداخت کند؟

خیر. خریدار تنها مبلغ پرمیوم را پرداخت می‌کند و نیازی به پرداخت مارجین ندارد، زیرا زیان او محدود به همان پرمیوم است.

چرا فروشنده آپشن باید مارجین بپردازد؟

چون فروشنده تعهد داده که اگر خریدار بخواهد، باید دارایی پایه را با قیمت توافقی معامله کند. این تعهد می‌تواند در شرایطی منجر به زیان قابل‌توجه شود. به همین دلیل، بورس برای تضمین این تعهد از او مارجین می‌گیرد.

مارجین اولیه و مارجین نگهداری چه تفاوتی دارند؟

مارجین اولیه، مبلغی است که هنگام باز کردن موقعیت فروش باید پرداخت شود. مارجین نگهداری، حداقلی است که باید در حساب باقی بماند. اگر حساب کمتر از آن شود، اخطار مارجین صادر می‌شود.

در چه حالتی مارجین کاهش پیدا می‌کند؟

اگر فروشنده آپشن موقعیت پوشش‌دار داشته باشد (مثلاً در فروش اختیار خرید، دارایی پایه را هم در اختیار داشته باشد)، مارجین کمتری نیاز دارد. همچنین کاهش نوسانات بازار هم ممکن است باعث کاهش مارجین موردنیاز شود.

اگر مارجین کافی نداشته باشم، چه اتفاقی می‌افتد؟

در صورت کمبود مارجین، اخطار مارجین (Margin Call) دریافت می‌کنید. اگر وجه موردنیاز را تأمین نکنید، کارگزاری ممکن است موقعیت شما را ببندد.

آیا در معاملات آپشن در بازار ایران هم مارجین اعمال می‌شود؟

بله. در بازار مشتقه بورس اوراق بهادار تهران یا بورس کالا، برای فروشندگان اختیار معامله، وجه تضمین یا مارجین به‌صورت روزانه محاسبه و دریافت می‌شود.

آیا فروش آپشن بدون مارجین ممکن است؟

فقط در صورتی که موقعیت فروش، پوشش‌دار باشد و شرایط لازم را داشته باشید، ممکن است نیازی به مارجین سنگین نداشته باشید. در غیر این صورت، فروش آپشن بدون پرداخت مارجین امکان‌پذیر نیست.

چطور می‌توانم بفهمم چه مقدار مارجین باید بپردازم؟

بورس یا کارگزار شما معمولاً فرمول مشخصی دارد و مقدار مارجین موردنیاز را به‌صورت خودکار در سامانه معاملاتی نشان می‌دهد. همچنین می‌توانید از دستورالعمل‌های مارجین‌گیری در سایت بورس مطالعه کنید.

آیا مارجین تضمینی برای سودآوری است؟

خیر. مارجین فقط تضمینی برای ایفای تعهد فروشنده است و ارتباطی با سود یا زیان مستقیم معامله ندارد. حتی اگر مارجین بالا پرداخت کرده باشید، همچنان ممکن است زیان کنید. مارجین در معاملات آپشن