شوک عرضه چیست؟
شوک عرضه Supply Shock
شوک عرضه اصطلاحی است که برای نشان دادن تغییر ناگهانی و پیش بینی نشده در یک کالا یا خدمات استفاده می شود. تغییر می تواند افزایش یا کاهش عرضه باشد. به طور کلی افزایش عرضه منجر به کاهش قیمت می شود و کمبود عرضه باعث افزایش قیمت می شود.
به عنوان مثال، شوک نامطلوب یا نامطلوب عرضه باعث افزایش قیمت و کاهش تولید می شود. شوک های عرضه ممکن است تأثیر کوتاه مدتی بر اقتصاد داشته باشند یا برای مدت طولانی بی ثباتی قابل توجهی ایجاد کنند.
شوک عرضه یک تغییر قابل توجه در سطح عرضه کالاهای خاص است. بر اساس رویدادی که باعث آن می شود، می تواند موقت یا دائمی باشد. محسوس ترین، هماهنگ ترین و مکرر ترین شوک های موقت با فصول مرتبط است. اختلالات عرضه و تقاضا که در بازار رخ می دهد حتی به وجود نوسانات چرخه تجاری کمک می کند.
شوک های اصلی افزایش قیمت مواد غذایی، افزایش هزینه های انرژی و افزایش قیمت انرژی است. آنها همچنین می توانند به افزایش شدید تورم کمک کنند و بر توانایی مشاغل برای ایجاد تولید ناخالص داخلی (GDP) تأثیر بگذارند زیرا شوک بر قیمت و حجم تأثیر می گذارد.
به طور خلاصه:
- شوک تامین یک رویداد غیرمنتظره است که عرضه یک محصول یا کالا را تغییر می دهد و منجر به تغییر ناگهانی قیمت می شود.
- شوک عرضه مثبت تولید را افزایش می دهد و باعث کاهش قیمت ها می شود در حالی که شوک عرضه منفی تولید را کاهش می دهد و باعث افزایش قیمت ها می شود.
- شوک های عرضه ناشی از رویدادهای پیش بینی نشده ای است که تولید را کاهش می دهد یا زنجیره تامین را قطع می کند، مانند بلایای طبیعی یا رویدادهای ژئوپلیتیک.
- نفت خام کالایی است که به دلیل نوسانات سیاسی و اجتماعی منبع خاورمیانه آن در برابر شوک های منفی عرضه آسیب پذیر تلقی می شود.
انواع شوک عرضه
دو نوع شوک تامین وجود دارد:
- شوک عرضه منفی: عرضه محصولات به شدت کاهش می یابد که منجر به افزایش قیمت محصولات می شود. عوامل مختلف کاهش عرضه شامل بلایای طبیعی یا مصنوعی، مشکلات تولید، سیاستهای دولت و رویدادهای سیاسی است.
- شوک عرضه مثبت: یک شوک عرضه مثبت زمانی اتفاق می افتد که تولید یک کالا یا کالا به سرعت افزایش یابد و بازار را سیل کند. عبور بیش از حد عرضه از تقاضا منجر به کاهش قیمت می شود. برعکس، افزایش تولید معمولاً ناشی از افزایش قیمتها، سود و هزینه کم تولید و پیشرفتهای فناوری است که یک شبه رخ میدهد و بلافاصله بازده سرمایه و بهرهوری نیروی کار را افزایش میدهد.
مثال ها
برای درک بهتر مفهوم، به مثال های شوک تامین نگاه می کنیم:
مثال 1
تراشه کم ارزش، فناوری چند دهه قدمت، از یک جزء نادیده گرفته شده در رایانه های قدرتمند به مهم ترین و پرهزینه ترین جزء در بسیاری از محصولات معاصر تبدیل شده است. این افزایش غیرمنتظره تقاضا در بخشهای خاص در طول همهگیری کووید-19 از جمله گوشیهای هوشمند و رایانهها، منجر به شوک عرضه کوتاهمدت شده است که منجر به کمبود غیرمتعارف جهانی شده است. بر اساس گزارشهای مختلف، زمانهای پیشبینی مرتبط با ثبت و تکمیل سفارش به تعداد قابل توجهی از هفتهها از سطوح عادی افزایش یافته است.
مثال 2
تنش های ژئوپلیتیکی اغلب فرآورده های نفتی را در خط آتش قرار می دهد و حمله روسیه به اوکراین در فوریه 2022 نیز از این قاعده مستثنی نبود. به عنوان مثال، نفت خام روسیه به دلیل رویداد تهاجم و محکومیت های بین المللی متعاقب آن، مشمول محدودیت های صادراتی شد. از آنجایی که روسیه دومین صادرکننده بزرگ نفت در جهان است، اختلالات عرضه باعث افزایش بیش از 40 درصدی قیمت نفت شد، از 73 دلار در هر بشکه به بیش از 105 دلار در هر بشکه در زمان تهاجم، که بر اقتصاد چندین کشور تأثیر گذاشت.
نمودار شوک تامین
در نمودار شوک تامین منفی بالا، تعادل نقطه E1 است. خروجی در محور x و قیمت در محور Y است. این نمودار نشان می دهد که چگونه یک شوک منفی منحنی عرضه را به سمت چپ، از S1 به S2 (E1 به E2) منتقل می کند. به محض کاهش تولید/عرضه کالا ، تقاضا افزایش می یابد و همزمان منجر به افزایش قیمت کالا می شود.
در نمودار شوک تامین مثبت، تعادل نقطه E1 است. خروجی در محور x و قیمت در محور Y است. این نمودار نشان میدهد که نوع مثبت چگونه بر منحنی عرضه تأثیر میگذارد تا از S1 به S2 (E1 به E2) به راست تغییر کند. به محض افزایش تولید/عرضه کالا، تقاضا کاهش می یابد و به طور همزمان منجر به کاهش قیمت کالا می شود.
اثرات شوک های عرضه
اکنون که علل شوک عرضه را می دانیم، چه اثراتی دارد؟
اثرات یک شوک عرضه منفی
وقتی اتفاقی می افتد که باعث افزایش هزینه های تولید و کاهش سود می شود، عرضه کل کاهش می یابد.
به عنوان مثال، اگر قیمت نفت افزایش یابد، بسیاری از شرکت هایی که از نفت به عنوان نهاده استفاده می کنند، تولید خود را کاهش می دهند. هنگامی که این اتفاق می افتد، منحنی SRAS به سمت چپ تغییر می کند و سطح قیمت کل افزایش می یابد. از آنجایی که تولید کند شده است، اقتصاد راکد شده است و از زمانی که قیمت ها افزایش یافته است، اقتصاد در حال تجربه است. این ترکیب از رکود و تورم به عنوان رکود تورمی شناخته می شود که بدترین سناریوهای اقتصادی است. با افزایش قیمت ها، کارگران خواهان دستمزدهای بالاتری خواهند بود که هزینه های تولید و قیمت های فروش را حتی بالاتر می برد، که باعث می شود کارگران همچنان دستمزد بیشتری را طلب کنند.
این چرخه قیمت های بالاتر و دستمزدهای بالاتر به عنوان مارپیچ دستمزد-قیمت شناخته می شود. در نهایت، با ادامه افزایش هزینه های تولید، تولیدکنندگان کارکنان خود را کاهش می دهند و بیکاری افزایش می یابد. نرخ بیکاری در نهایت توانایی کارگران برای درخواست دستمزدهای بالاتر را کاهش می دهد و مارپیچ دستمزد-قیمت پایان می یابد. با این حال، این به قیمت خروجی زیاد و تعداد زیادی شغل است.
در برخی موارد، دولت با قوانینی مانند کاهش مالیات یا بررسی محرک، برای تقویت تقاضای کل وارد عمل میشود. در حالی که این امر از اقتصاد و اشتغال حمایت می کند، اما می تواند به افزایش قیمت ها نیز منجر شود. بنابراین در حالی که این امر می تواند به بهبود تقاضای کل و القای عرضه کل بیشتر کمک کند، به قیمت افزایش قیمت تمام می شود.
اثرات یک شوک عرضه مثبت
وقتی اتفاقی می افتد که باعث کاهش هزینه های تولید و افزایش سود می شود، عرضه کل افزایش می یابد.
فرض کنید یک تولیدکننده خودرو ماشینهای جدیدی میخرد که میتوانند خودروها را سریعتر و کارآمدتر تولید کنند. در این صورت هزینه های تولید واحد کاهش می یابد، سود افزایش می یابد و خودروساز خودروهای بیشتری تولید می کند. این منحنی SRAS را به سمت راست منتقل می کند و سطح قیمت کل پایین می آید. با کاهش سطح قیمت کل، تقاضای کل افزایش می یابد که منجر به تولید بیشتر و مشاغل بیشتر می شود. اگر تقاضا و اشتغال به اندازه کافی افزایش یابد، کارگران اهرم بیشتری برای درخواست دستمزد بالاتر خواهند داشت.
با این حال، از آنجایی که سود تولیدکننده در مقابل رکود تورمی در حال افزایش است، تولیدکنندگان تمایل بیشتری به اعطای دستمزدهای بالاتر به کارگران خواهند داشت. این بهترین سناریو اقتصادی است. تولیدکنندگان سود خوبی کسب می کنند، افراد بیشتری کار می کنند و کارگران دستمزد بیشتری دریافت می کنند.
شوک تامین سودمند
شوک عرضه سودمند شوکی است که در آن تولید ناگهان افزایش مییابد، که معمولاً ناشی از افزایش بهرهوری است، اما میتواند ناشی از کاهش هزینههای ورودی نیز باشد. نمونه ای از شوک عرضه سودمند در سال 1986 بود، زمانی که اعضای اوپک بین خود در مورد کاهش یا عدم کاهش تولید نفت خام دعوا کردند. آنها تصمیم گرفتند تولید را کاهش ندهند که منجر به کاهش تقریباً نصف قیمت نفت خام از 55.83 دلار در ژوئیه 1987 به 33.06 دلار در سپتامبر 1988 شد.
این امر هزینههای تولید را برای شرکتهای ایالات متحده به میزان زیادی کاهش داد، که منجر به افزایش عرضه کل شد که با تغییر منحنی SRAS به سمت راست نشان داده شد. تولید از 3.5 درصد در سال 1986 به 4.2 درصد در سال 1988 افزایش یافت. نرخ بیکاری از 7.2% در ژوئن 1986 به 5.0% در مارس 1989 کاهش یافت.3وتورمبه طور چشمگیری از 4.0 درصد در ژانویه 1986 به 1.2 درصد در دسامبر 1986 کاهش یافت.
شوک عرضه چگونه به نظر می رسد؟
شوک تامین زمانی اتفاق میافتد که یک رویداد غیرقابل پیشبینی اتفاق میافتد که به طور ناگهانی عرضه یک محصول یا کالا را کاهش یا افزایش میدهد. اولی باعث افزایش قیمت می شود، در حالی که دومی منجر به کاهش قیمت می شود.
چه نوع رویدادهایی باعث شوک عرضه می شوند؟
آنها می توانند هر چیزی باشند، از یک فاجعه طبیعی گرفته تا رکود اقتصادی، یک بیماری همه گیر تا یک اقدام جنگی یا تروریسم. پیشرفتهای فناوری نیز میتواند عاملی باشد، مانند اقدامات سیاسی، مانند تحریم نفتی سال 1973 که توسط اوپک در پاسخ به جنگ اعراب و اسرائیل سازماندهی شد.
آیا همهگیری COVID-19 باعث شوکهای تامینی شد؟
کووید-۱۹ هم باعث شوک عرضه و هم شوک تقاضا شد. به عنوان مثال، به دلیل فاصله گذاری اجتماعی و قرنطینه، کارگران قادر به حضور در خطوط تولید نبودند، بنابراین کمبود کالا وجود داشت. و مصرف کنندگان به رستوران ها و سالن ها نمی رفتند، بنابراین شوک تقاضا در این بخش ها و سایر بخش ها وجود داشت.
شوک های عرضه چقدر طول می کشد؟
شوک های عرضه می تواند موقتی باشد، مانند شوک های ناشی از بحران مالی جهانی در سال 2009، یا دائمی، مانند معرفی فناوری فرکینگ که منجر به تبدیل شدن ایالات متحده به یک صادرکننده خالص انرژی در سال 2019 شد، اولین باری که این اتفاق پس از آن رخ داد. بر اساس گزارش بانک جهانی در سال 2020، شوک های دائمی 47 درصد از تغییرات قیمت را تشکیل می دهند و شوک های موقت تا 53 درصد افزایش می یابد.
شوک عرضه در مقابل شوک تقاضا
- شوک های عرضه به دلیل اختلال در عرضه کالا به دلیل حوادث غیرمترقبه مانند بلایای طبیعی و تحولات ژئوپلیتیکی رخ می دهد. در مقابل، شوک های تقاضا اغلب ناشی از تغییر ترجیحات مصرف کننده است. با این حال، ممکن است به تغییرات در سایر پارامترهای مرتبط با تقاضا، مانند هزینه جایگزین و کالاهای مکمل نیز نسبت داده شود.
- شوک عرضه منفی منحنی عرضه را به سمت چپ تغییر می دهد. باعث کاهش عرضه و افزایش قیمت می شود. به دلیل شوک منفی تقاضا، کالاهای کمتری مصرف می شود که متعاقباً می تواند قیمت کالاها را کاهش دهد.
- شوک عرضه مثبت ناشی از افزایش عرضه کالا و خدمات است. در مقابل، شوک های مثبت تقاضا به دلیل تغییرات در سیاست های مالی مانند محرک های مالی، کاهش مالیات، سیاست های پولی انبساطی و غیره رخ می دهد.
سوالات متداول
آیا شوک تامین منجر به تورم می شود؟
باعث تغییر در سطح قیمت ها می شود اما لزوما باعث تورم نمی شود. رکود تورمی می تواند ناشی از شوک منفی ناشی از افزایش قیمت ها و کاهش تولید باشد. علاوه بر این، یک شوک اقتصادی مثبت، منحنی عرضه کل را به سمت راست حرکت می دهد و تولید را افزایش می دهد و قیمت ها را کاهش می دهد.
چه چیزی باعث شوک عرضه مثبت می شود؟
این یک سناریو با افزایش عرضه محصول ارائه می دهد. این می تواند به دلیل افزایش تولید به دلیل هزینه پایین تولید همراه با افزایش قیمت و در نتیجه سود و نوآوری های تکنولوژیکی که باعث افزایش تولید یک کالا یا کالا می شود اتفاق بیفتد.
شوک های عرضه چه تاثیری بر قیمت دارد؟
اگر مثبت باشد، بازار مملو از عرضه است. سپس قیمت به دلیل عرضه بر تقاضا شروع به کاهش می کند. در عین حال، اگر نوع شوک منفی باشد، یعنی کمبود قابل توجهی در عرضه وجود داشته باشد، قیمت و تقاضا شروع به افزایش می کند.
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.