درآمد ناخالص ملی GNI

درآمد ناخالص ملی (Gross National Income) شاخصی است که کل درآمد سالانه افراد شاغل یک کشور را اندازه‌گیری می‌کند و به عنوان معیاری برای ارزیابی ثروت ملی به کار می‌رود. این شاخص شامل تمام درآمدهای داخلی و خارجی است که افراد مقیم یک کشور کسب می‌کنند. GNI به طور سالانه محاسبه می‌شود و تصویر کلی‌تری از وضعیت اقتصادی کشور ارائه می‌دهد.

GNI از تولید ناخالص داخلی (GDP) به‌علاوه درآمدهایی که از منابع خارجی به دست می‌آید تشکیل می‌شود. در حالی که GDP فقط ارزش کالاها و خدمات تولیدشده در داخل کشور را در یک دوره زمانی معین، معمولاً یک سال، تخمین می‌زند، GNI فراتر رفته و درآمدهای خارجی را نیز لحاظ می‌کند. این درآمدها شامل حواله‌های ارسالی، سود سرمایه‌گذاری‌های خارجی و هرگونه درآمد بین‌المللی است.

در برخی کشورها، GNI نسبت به GDP معیار دقیق‌تری برای سنجش ثروت ملی به حساب می‌آید. به ویژه در کشورهایی که فعالیت‌های اقتصادی خارجی و سرمایه‌گذاری‌های بین‌المللی قابل‌توجهی دارند، تفاوت بین GDP و GNI محسوس است. این شاخص می‌تواند به درک بهتر از توزیع و استفاده از درآمدهای خارجی در اقتصاد کشور کمک کند.

GNI علاوه بر اندازه‌گیری درآمد، ابزار مهمی برای ارزیابی توزیع عادلانه درآمد در میان جمعیت یک کشور است. این شاخص به سیاست‌گذاران و اقتصاددانان کمک می‌کند تا به استاندارد زندگی مردم پی ببرند و تحلیل کنند که چگونه درآمد میان اقشار مختلف توزیع می‌شود. همچنین، برای محاسبه ارزش خالص محصولات تولیدشده در طول یک سال مالی نیز از GNI استفاده می‌شود.

نکات کلیدی

• محاسبه GNI از طریق افزودن درآمد حاصل از منابع خارجی به تولید ناخالص داخلی (GDP) انجام می‌شود.
• در کشورهایی با حضور گسترده شرکت‌ها و سرمایه‌گذاری‌های خارجی، تفاوت قابل‌توجهی بین GDP و GNI مشاهده می‌شود.
• درآمد ناخالص ملی (GNI) کل درآمدی است که توسط مردم و مشاغل یک کشور کسب می‌شود، بدون توجه به این که این درآمد در کجا به دست آمده است.
• GNI به عنوان جایگزینی برای تولید ناخالص داخلی (GDP) به عنوان معیاری برای سنجش ثروت استفاده می‌شود و به جای تولید، درآمد را محاسبه می‌کند.
• برای بسیاری از کشورها، تفاوت کمی بین GNI و GDP وجود دارد.

درآمد ناخالص ملی چه چیزی را نشان می‌دهد؟

درآمد ناخالص ملی (GNI) نشان‌دهنده میزان کل ثروت تولید شده توسط افراد و شرکت‌های یک کشور است. این شاخص به‌عنوان جایگزینی برای تولید ناخالص داخلی (GDP) به کار می‌رود و در برخی کشورها معیاری دقیق‌تر برای ارزیابی میزان ثروت محسوب می‌شود.

در آمریکا، دفتر امور اقتصادی (BEA) معمولاً از شاخص GDP برای ارزیابی وضعیت اقتصادی کشور استفاده می‌کند. در تولید ناخالص داخلی (GDP)، فقط کالاها و خدماتی که در داخل مرزهای یک کشور تولید شده‌اند، در نظر گرفته می‌شوند. این شاخص به‌طور خاص بر فعالیت‌های اقتصادی داخلی تمرکز دارد و درآمدهای حاصل از سرمایه‌گذاری‌ها یا فعالیت‌های خارجی را شامل نمی‌شود.

چه زمانی GNI مفید است؟

برای کشورهایی مانند ایالات متحده، تفاوت میان تولید ناخالص داخلی (GDP) و درآمد ناخالص ملی (GNI) ناچیز است. این به این دلیل است که اختلاف بین درآمدهای دریافتی و پرداخت‌های خارجی چندان قابل‌توجه نیست. بنابراین، در این کشورها GDP و GNI تقریباً یکسان هستند.

با این حال، در برخی کشورها تفاوت میان GDP و GNI قابل‌ملاحظه است. اگر کشوری مقادیر زیادی کمک خارجی دریافت کند، مانند تیمور شرقی، GNI آن ممکن است بسیار بیشتر از GDP باشد. در چنین مواردی، GNI شاخص دقیق‌تری از درآمد ملی است.

از سوی دیگر، در کشورهایی که تولیدات آن‌ها بیشتر تحت کنترل شرکت‌های خارجی است، GNI ممکن است بسیار کمتر از GDP باشد. برای مثال، ایرلند به دلیل نرخ مالیات پایین، محل استقرار شرکت‌های چندملیتی است و این امر باعث می‌شود تولید ناخالص داخلی آن بالاتر از درآمد ناخالص ملی باشد.

کاربرد درآمد ناخالص ملی

در تئوری اقتصادی، رفاه فرد یا جامعه با استفاده از توابع مطلوبیت بررسی می‌شود، اما چون مطلوبیت یک مفهوم ذهنی و غیرقابل اندازه‌گیری است، اقتصاددانان به جای آن از معیارهای قابل اندازه‌گیری مانند تولید و درآمد استفاده می‌کنند.

در اقتصاد کلان، تولید ناخالص ملی (GNP) یا درآمد ناخالص ملی (GNI) به عنوان شاخص‌های اصلی برای سنجش سطح رفاه جامعه به کار می‌روند. این شاخص‌ها بازتاب‌دهنده میزان ثروتی هستند که جامعه تولید می‌کند یا به دست می‌آورد و می‌توانند به عنوان معیارهای قابل‌اعتمادی برای ارزیابی استاندارد زندگی و رفاه اقتصادی مردم استفاده شوند.

بنابراین، هرچه تولید و درآمد یک کشور بیشتر باشد، در کل می‌توان انتظار داشت که سطح رفاه افراد جامعه نیز بالاتر باشد، اگرچه توزیع این ثروت نیز از عوامل مهمی در ارزیابی نهایی رفاه است.

محاسبه درآمد ناخالص ملی

برای محاسبه درآمد ناخالص ملی (GNI)، ابتدا تولید ناخالص داخلی (GDP) را در نظر می‌گیریم. سپس درآمد حاصل از منابع خارجی که توسط افراد و شرکت‌های مقیم کشور به دست آمده را به آن اضافه کرده و در نهایت، درآمد افرادی که در داخل کشور فعالیت می‌کنند اما ساکن کشورهای دیگر هستند، از آن کم می‌شود.

فرمول محاسبه GNI به این شکل است:

GNI = GDP + (EXFS – IMFS)

در آمد ناخالص = تولید ناخالص داخلی + ( پولی که به کشور های داخلی می رود – پول به دست آمده از خارج کشور )

این فرمول میزان کل درآمدی را که توسط ساکنان یک کشور به دست می‌آید، چه در داخل و چه در خارج از کشور، نشان می‌دهد. برای درک بهتر نحوه محاسبه درآمد ناخالص ملی (GNI)، به نکات زیر توجه کنید:

پول به دست آمده از خارج:

اگر یک ایرانی درآمدی از سرمایه‌گذاری در آمریکا داشته باشد و آن را به ایران منتقل کند، این مبلغ به GNI اضافه می‌شود.

پول خروجی به کشورهای خارجی:

اگر یک فرد خارجی که در ایران ساکن است، درآمدش را به کشور خود منتقل کند، این مبلغ از GNI کسر می‌شود.

مالیات بر واردات و یارانه‌ها:

مالیات بر واردات که در تولید ناخالص داخلی (GDP) محاسبه نشده است، به GNI افزوده می‌شود. همچنین، یارانه‌ها یا سوبسیدها که به برخی صنایع یا کالاها پرداخت می‌شود، از GNI کسر می‌شوند.

این فرایند به شفاف‌تر شدن تفاوت‌های GNI و GDP کمک می‌کند، زیرا GNI نه تنها تولید داخلی را در نظر می‌گیرد، بلکه به جریان‌های مالی بین‌المللی نیز توجه می‌کند.

روش‌های عملی محاسبه

محاسبه درآمد ملی به‌طور کلی از سه روش زیر صورت می‌گیرد:

روش درآمد:

در این روش، مجموع درآمدهای کسب شده از فعالیت‌های اقتصادی در یک بازه زمانی مشخص محاسبه می‌شود. این درآمدها نشان‌دهنده تقسیم درآمد میان عوامل مختلف تولید هستند؛ از جمله حقوق و دستمزد برای نیروی کار، سود و بهره برای سرمایه‌گذاران و کارآفرینان، و اجاره برای مالکان زمین. به دلیل اینکه این روش متکی به اظهارنامه‌های مالیاتی است، در بسیاری از کشورها، از جمله ایران که اظهارنامه‌های مالیاتی به‌طور کامل و دقیق ارائه نمی‌شوند، نتایج دقیقی به دست نمی‌دهد.

روش هزینه:

در این روش، میزان مصرف و پس‌انداز کل اقتصاد برآورد می‌شود. در این روش باید به تفاوت بین هزینه‌های مصرفی و هزینه‌های سرمایه‌گذاری توجه شود.

روش تولید:

این روش با محاسبه تولید کالا و ارائه خدمات در تمام بخش‌های اقتصادی کشور طی یک دوره معین انجام می‌شود. در اینجا، ارزش افزوده هر بخش (که تفاوت بین ارزش تولید شده و هزینه‌های واسطه‌ای است) به‌عنوان مبنای محاسبات در نظر گرفته می‌شود.

بررسی چند مثال از درآمد ناخالص ملی

در این مثال‌ها، تفاوت میان درآمد ناخالص ملی (GNI) و تولید ناخالص داخلی (GDP) به وضوح تأثیرات جریان‌های مالی بین‌المللی را در اقتصاد کشورهای مختلف نشان می‌دهد:

ایالات متحده آمریکا (2022):

• GNI    تریلیون دلار  25.9
• GDP    تریلیون دلار  25.4

تفاوت اندک بین این دو شاخص نشان می‌دهد که جریان‌های درآمد خارجی به داخل و خارج از آمریکا تقریباً در توازن هستند. این کشور درآمد قابل‌توجهی از سرمایه‌گذاری‌ها و فعالیت‌های بین‌المللی خود دریافت می‌کند، اما به همان اندازه نیز درآمدهای خارجی به سایر کشورها منتقل می‌شود.

بنگلادش (2021):

• GNI    میلیارد دلار  438
• GDP   میلیارد دلار  416

این تفاوت نشان می‌دهد که بنگلادش درآمد خالص قابل توجهی از منابع خارجی به دست می‌آورد. این ممکن است به دلیل سرمایه‌گذاری‌های خارجی، درآمدهای کارگران بنگلادشی که در خارج از کشور کار می‌کنند، و دیگر جریان‌های درآمدی از خارج باشد.

ایرلند (2021):

• GNI   میلیارد دلار  382
• GDP   میلیارد دلار  504

در ایرلند،  GDPبسیار بیشتر از GNI است. این تفاوت بزرگ به دلیل حضور گسترده شرکت‌های چندملیتی در ایرلند است. این شرکت‌ها در داخل ایرلند تولیدات زیادی انجام می‌دهند و بخش عمده‌ای از سود حاصل را به کشورهای خود منتقل می‌کنند، که موجب می‌شود GNI پایین‌تر از GDP باشد. ایرلند به دلیل سیاست‌های مالیاتی جذاب خود میزبان بسیاری از شرکت‌های خارجی است که باعث افزایش تولید داخلی (GDP) شده، اما درآمد خالص ملی (GNI) پایین‌تر است.

این مثال‌ها نشان می‌دهند که تفاوت بین GNI و GDP می‌تواند به میزان سرمایه‌گذاری‌ها و جریان‌های درآمد خارجی یک کشور وابسته باشد.

نمونه های واقعی از درآمد ناخالص ملی GNI

در بسیاری از کشورها تفاوت میان تولید ناخالص داخلی (GDP) و درآمد ناخالص ملی (GNI) بسیار کم است، زیرا حجم خالص جریان‌های مالی ورودی و خروجی (مانند درآمد از سرمایه‌گذاری‌های خارجی) ناچیز است. در زیر نمونه‌هایی از کشورهای مختلف و تفاوت GNI و GDP آنها ارائه شده است:

1. ایالات متحده (2020):

   • GNI: 21.3 تریلیون دلار
   • GDP: 20.9 تریلیون دلار

در اینجا تفاوت حدود 400 میلیارد دلار است که به دلیل سرمایه‌گذاری‌های خارجی و جریان درآمدهای بین‌المللی است، اما تفاوت چندان زیادی ندارد.

1. تیمور شرقی (East Timor) (2020):

   • GNI: 2.4 میلیارد دلار
   • GDP: 1.8 میلیارد دلار

تفاوت قابل‌توجه بین این دو شاخص نشان‌دهنده نقش کمک‌های خارجی و دریافت‌های بین‌المللی است که باعث افزایش GNI نسبت به GDP می‌شود.

1. ایرلند (2020):

   • GNI: 308.4 میلیارد دلار
   • GDP: 418.6 میلیارد دلار

در ایرلند، GNI بسیار کمتر از GDP است. این تفاوت بزرگ به دلیل این است که بخش زیادی از فعالیت‌های اقتصادی و تولیدات کشور توسط شرکت‌های چندملیتی کنترل می‌شود، که سود حاصل از این فعالیت‌ها به خارج از کشور منتقل می‌شود. بنابراین، GDP بالا است اما درآمد خالص ملی به‌مراتب پایین‌تر است. این تفاوت‌ها بستگی به جریان‌های اقتصادی بین‌المللی دارد؛ کشورهایی که سرمایه‌گذاری‌های خارجی بالایی دارند یا کمک‌های خارجی دریافت می‌کنند، معمولاً تفاوت‌هایی بین GNI و GDP خود مشاهده می‌کنند.

داده‌های GNI در سال 2023

از آنجایی که مقررات GNI هنوز برای بریتانیا قابل اجراست، این کشور به ارائه داده‌های مربوط به منابع GNI برای سال‌های مالی تا 2020 ادامه می‌دهد و به‌طور کامل در چرخه راستی‌آزمایی چندساله GNI 2020-2024 گنجانده شده است. اطلاعات دقیق‌تری در مورد روابط با بریتانیا در زمینه GNI OR در دسترس است.

لازم به ذکر است که داده‌های GNI برای منابع مالی با داده‌های GNI منتشر شده در پایگاه داده یورواستات متفاوت است. از یک سو، GNI برای منابع مالی برای سال‌های 2013 و قبل‌تر هنوز بر اساس نظام حسابداری ملی اروپا (ESA 95) جمع‌آوری می‌شود، در حالی که سری‌های منتشرشده از ESA 2010 استفاده می‌کنند.

علاوه بر این، طبق قوانین منابع مالی، تنها می‌توان اصلاحاتی در داده‌های چهار سال گذشته انجام داد، مگر اینکه این اصلاحات در زمینه کار برای رفع ذخایر مربوط به جنبه‌های مختلف محاسبات GNI صورت گیرد. به عنوان مثال، اصلاحات ناشی از منابع آماری بهبود یافته که در سال 2022 معرفی شده‌اند، فقط باید برای داده‌های GNI منابع مالی سال‌های 2018 تا 2021 اعمال شوند، مگر اینکه موضوع تحت ذخیره باشد، در حالی که این اصلاحات می‌توانند برای سال‌های گذشته نیز در سری‌های منتشرشده لحاظ شوند.

درآمد ناخالص ملی ایران چقدر است؟

در حال حاضر، اطلاعات دقیقی درباره درآمد ناخالص ملی (GNI) ایران برای سال 1403 (2024) در دسترس نیست، زیرا معمولاً این آمارها با تأخیر منتشر می‌شوند و بستگی به تحولات اقتصادی و سیاسی دارد. برای دستیابی به ارقام به‌روزتر، پیشنهاد می‌کنم به منابع معتبر مانند بانک جهانی، صندوق بین‌المللی پول (IMF) یا مرکز آمار ایران مراجعه کنید. این منابع معمولاً جدیدترین اطلاعات اقتصادی را ارائه می‌دهند.

درآمد ناخالص ملی (GNI) ایران در سال 2022 برابر با 412.88 میلیارد دلار گزارش شده است، که نشان‌دهنده تولید و درآمد کلی کشور است. همچنین، تولید ناخالص داخلی (GDP) ایران معادل 413.5 میلیارد دلار بوده است. این اعداد نشان‌دهنده تفاوت اندک بین GNI و GDP است، که به عواملی مانند صادرات و واردات، و همچنین وضعیت اقتصادی داخلی وابسته است. با توجه به تحولات اقتصادی و سیاسی، ممکن است این ارقام در سال‌های آینده تغییر کنند، بنابراین پیگیری اطلاعات به‌روز اهمیت زیادی دارد. در حال حاضر، ایران با چالش‌هایی نظیر تحریم‌ها و محدودیت‌های اقتصادی روبه‌روست که بر این متغیرها تأثیر می‌گذارد.

درآمد ناخالص ملی کشوری

درآمد ناخالص ملی (GNI) یک کشور را می‌توان از دو طریق بررسی کرد: مقایسه درآمد به صورت سالیانه و بررسی درآمد در یک لحظه.

مقایسه درآمد به صورت سالیانه

محاسبه GNI برای هر کشور و مقایسه آن در طول چند سال، نشان‌دهنده رشد یا پسرفت اقتصادی آن کشور است. این روش به ارزیابی توانایی کشور در حفظ ثبات تولید کالاها و خدمات و حداقل استانداردهای تولید کمک می‌کند. به عبارت دیگر، بررسی سالیانه GNI نشان می‌دهد که یک کشور تا چه حد می‌تواند تولید خود را پایدار نگه دارد.

«بانک جهانی» به عنوان یک نهاد مالی معتبر، داده‌های اقتصادی GNI را برای تمامی کشورهای جهان گردآوری می‌کند. برای تسهیل مقایسه، این داده‌ها به دلار آمریکا تبدیل می‌شوند. به‌جای استفاده از نرخ ارز، بانک جهانی از شاخص «قدرت خرید» (Purchasing Power Parity | PPP) استفاده می‌کند. این شاخص کالاهای یکسان را در کشورهای مختلف مقایسه می‌کند و محاسبه می‌کند که تهیه آن کالاها در هر کشور چه مقدار دلار آمریکا نیاز دارد.

بررسی درآمد در یک لحظه

در مقایسه با سایر شاخص‌های درآمدی مانند GDP، درآمد ناخالص ملی تفاوت‌هایی دارد. در محاسبه GNI، خالص درآمد حاصل از منابع خارجی نیز در نظر گرفته می‌شود. این درآمد خارجی می‌تواند بخش قابل‌توجهی از کل درآمد کشور را تشکیل دهد. بنابراین، GNI تصویر دقیق‌تری از درآمد واقعی کشورها، به‌ویژه برای آنهایی که دریافت‌کننده کمک‌ها و سرمایه‌های خارجی هستند، ارائه می‌دهد.

درآمد ناخالص ملی سرانه

طبق ماده 2(2) مقررات GNI، کشورها موظفند تا 1 اکتبر هر سال، ارقام GNI و اجزای آن را برای سال گذشته به یورواستات ارائه کنند. این ارقام شامل هرگونه تغییرات در سال‌های قبلی نیز می‌شود. ماده 2(3) همچنین بیان می‌کند که کشورهای عضو باید گزارشی درباره کیفیت داده‌های GNI نیز ارسال کنند.

هدف اصلی گزارش‌های کیفیت، ارائه اطلاعاتی درباره تغییرات مهم در منابع و روش‌های به‌کار رفته در محاسبه GNI است. این گزارش‌ها به‌طور خلاصه، به‌روزرسانی‌های مربوط به روش‌شناسی و نتایج را ارائه می‌دهند. ساختار و قالب این پرسشنامه‌ها هر سال توسط گروه کارشناسان GNI تأیید می‌شود.

یورواستات با استفاده از یک چک‌لیست، داده‌های ارسالی را از نظر صحت فرمی و عددی، و همچنین تطابق آن‌ها با حساب‌های ملی بررسی می‌کند. اصلاحات شرح داده‌شده در گزارش کیفیت از لحاظ قابل‌قبول بودن و کیفیت منابع نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد. کشورهای عضو ممکن است برای ارائه توضیحات بیشتر درخواست شوند.

ماده 5 مقررات GNI مقرر می‌کند که کمیسیون هر سال داده‌های ارسالی را بررسی کند. این بررسی با همکاری گروه کارشناسان GNI انجام می‌شود تا در مورد مناسب بودن داده‌ها برای منابع مالی خود نظر دهد. سندی شامل داده‌های ارسالی و گزارش‌های کیفیت به گروه کارشناسان ارائه می‌شود.

راستی‌آزمایی چندساله منابع آماری و روش‌های محاسبه GNI

راستی‌آزمایی منابع آماری و روش‌های محاسبه GNI در کشورهای عضو اتحادیه اروپا به‌صورت هماهنگ و در چرخه‌های چندساله (چهار تا پنج ساله) انجام می‌شود. این چرخه‌ها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که ساختاری منظم و همگرا برای بررسی‌ها ایجاد کنند و از چارچوب اسناد مشخصی پیروی می‌کنند که به “اسناد چارچوبی” معروف هستند.

چرخه ESA 95 منجر به ثبت بیش از 400 مورد ابهام در داده‌های GNI کشورهای عضو شد که اکثر آن‌ها تا پایان سال 2016 برطرف شدند. آخرین مورد از این ابهامات در سال 2019 رفع شد. چرخه بعدی، یعنی 2016-2019، با معرفی سیستم حساب‌های اروپایی ESA 2010 در سال 2014 همراه بود و شامل یک رویکرد پیشرفته برای ارزیابی ریسک بود. این چرخه منجر به ثبت حدود 300 مورد ابهام در داده‌های GNI شد.

چرخه راستی‌آزمایی 2020-2024 بر اساس چارچوب بهبود‌یافته‌ای که در چرخه قبلی ایجاد شد، توسعه یافته است. این چرخه مبتنی بر اصول بازبینی همتایان و ارزیابی هزینه-اثربخشی است. کشورهای عضو در این چرخه نقش فعالی دارند و از طریق گروه کارشناسی GNI و بازدیدهای اطلاعاتی GNI در فرآیند ارزیابی و بهبود داده‌ها شرکت می‌کنند.

فهرست‌های GNI

مطابق با ماده 3 مقررات GNI، کشورهای عضو موظف‌اند فهرستی از منابع و روش‌های مورد استفاده برای تولید داده‌های GNI و اجزای آن به یورواستات ارائه دهند. این فهرست‌ها یا “موجودی‌ها” اساس ارزیابی یورواستات از کیفیت داده‌های GNI از نظر مقایسه‌پذیری، قابلیت اطمینان و جامعیت هستند. فهرست‌های GNI مرجع اصلی در تمامی مراحل فرآیند راستی‌آزمایی، از جمله ارزیابی ریسک، بررسی‌های دفترکاری، مقایسه‌های میان‌کشوری و بازدیدهای اطلاعاتی GNI، محسوب می‌شوند.

فهرست‌ها شامل جداول فرآیندی هستند که اطلاعات عددی در مورد نتایج مراحل مختلف تولید GNI را نشان می‌دهند. از منابع آماری تا تنظیمات مختلف و داده‌های نهایی حساب‌های ملی در این جداول آورده شده است. مقررات اجرایی اتحادیه اروپا شماره 2020/1546 ساختار مورد نیاز این فهرست‌ها و جداول را تعیین کرده است تا محتوای آن‌ها کاملاً قابل مقایسه باشد.

از آنجا که منابع و روش‌های تهیه داده‌های GDP و GNI به‌طور عمده در بازه‌های طولانی و با بازنگری‌های عمده تغییر می‌کنند، نیازی به بازنویسی سالانه این فهرست‌ها نیست. با این حال، طبق مقررات، فهرست GNI باید حداقل هر پنج سال یک‌بار یا پس از هرگونه تغییر عمده در منابع یا روش‌های محاسبه به‌روزرسانی و به یورواستات ارسال شود. تغییرات در ارقام GNI و روش‌های استفاده‌شده در گزارش‌های سالانه GNI ارائه می‌شود.

ارزیابی ریسک

مرحله اول در چرخه راستی‌آزمایی GNI، پس از تهیه اسناد چارچوبی و ارسال فهرست‌ها، ارزیابی ریسک مرتبط با تهیه GNI در کشورهای عضو است. این ارزیابی در دو مرحله انجام می‌شود تا فرآیند راستی‌آزمایی GNI را ساختاربندی و مسائل پرریسک را برای همه کشورهای عضو شناسایی کند. همچنین، مناطقی از تهیه GNI در کشورهای خاص مشخص می‌شوند که باید برای راستی‌آزمایی مستقیم مورد توجه قرار گیرند.

بررسی‌های دفترکاری

یورواستات فهرست‌ها و جداول فرآیندی GNI را با استفاده از پرسش‌نامه ارزیابی فهرست‌های GNI (GIAQ) بررسی می‌کند. هدف این پرسش‌نامه، اطمینان از ارزیابی منظم، سازگار و منصفانه کیفیت برآوردهای GDP و GNI است. این بررسی‌ها با تطبیق منابع و روش‌های اعلام شده با الزامات ESA 2010 و دستورالعمل‌های مرتبط انجام می‌شود.

مقایسه‌های میان‌کشوری مسائل پرریسک

برخی از بخش‌های حساب‌های ملی به‌عنوان پرریسک برای همه کشورهای عضو در نظر گرفته می‌شوند و نیاز به تحلیل مقایسه‌ای دقیق دارند. این مسائل از طریق مقایسه‌های میان‌کشوری برای تمامی کشورها به‌صورت افقی بررسی می‌شوند و ممکن است نیاز به توافق بر مفاهیم در گروه کارشناسی GNI داشته باشند.

بازدیدهای اطلاعاتی GNI

مطابق ماده 6 مقررات GNI، بازدیدهای مشترک از کشورهای عضو برای جمع‌آوری اطلاعات و بررسی کیفیت داده‌های GNI انجام می‌شود. در این بازدیدها، کارشناسان حساب‌های ملی از دیگر کشورهای عضو نیز دعوت می‌شوند تا شفافیت و بازبینی توسط همتایان تضمین شود. این بازدیدها ممکن است شامل راستی‌آزمایی مستقیم نیز باشند.

گزارش‌های مأموریت و نکات اجرایی

نتیجه بازدیدهای اطلاعاتی GNI یک گزارش است که شامل نکات اجرایی برای کشور مورد نظر می‌باشد. این نکات ممکن است شامل اصلاحات روش‌شناسی، رفع خطاهای محاسباتی یا توضیحات بیشتر درباره فهرست GNI باشد. گزارش‌ها با جدول زمانی اجرایی بین یورواستات و کشورهای بازدید شده توافق می‌شود و به گروه کارشناسی GNI ارائه می‌گردد.

رزروها

اگر در فرآیند راستی‌آزمایی، مشکلاتی درباره دقت یا جامعیت برآوردهای GNI مشاهده شود، کمیسیون اتحادیه اروپا با اعلام رزرو به کشور عضو، خواستار اصلاح این مشکلات می‌شود. این رزروها به‌عنوان اقدامی حفاظتی برای جلوگیری از انقضای زمان اصلاح داده‌ها قرار می‌گیرند و در صورت عدم رفع، از نقاط اجرایی تبدیل می‌شوند.

بررسی کنترل‌های کمیسیون توسط دیوان محاسبات اروپا

کار کمیسیون در کنترل و راستی‌آزمایی داده‌های GNI کشورهای عضو به‌طور سالانه توسط دیوان محاسبات اروپا به‌دقت بررسی می‌شود. گزارش‌های سالانه دیوان در مورد اجرای بودجه شامل جزئیات مربوط به منابع GNI هستند.

تفاوت درآمد ناخالص ملی و درآمد خالص ملی

تفاوت اصلی بین درآمد ناخالص ملی (GNI) و درآمد خالص ملی (NNI) در نحوه محاسبه آن‌هاست.

• درآمد ناخالص ملی (GNI):

  • این شاخص کل درآمدی است که ساکنان و کسب‌وکارهای یک کشور به دست می‌آورند، صرف‌نظر از اینکه درآمد در داخل کشور تولید شده یا در خارج. GNI شامل تمام درآمدهای حاصل از فعالیت‌های اقتصادی داخلی و خارجی است.

• درآمد خالص ملی (NNI):

  • این شاخص از کسر استهلاک دارایی‌های ثابت سرمایه‌ای (مانند ساختمان‌ها، زمین‌ها، ماشین‌آلات، و زیرساخت‌های فیزیکی) از GNI به دست می‌آید. استهلاک به معنای کاهش ارزش این دارایی‌ها به دلیل استفاده، فرسودگی، یا کاهش عمر مفید است.

• فرمول محاسبه GNI با کمک NNI:

استهلاک – NNI = GNI

در نتیجه، NNI نشان‌دهنده درآمد خالص واقعی یک کشور بعد از در نظر گرفتن هزینه‌های نگهداری و جایگزینی دارایی‌های سرمایه‌ای است.

تفاوت میان GDP، GNI و GNP

تفاوت میان این شاخص ها در نحوه محاسبه و ارزیابی ثروت یک کشور است.

GDP تولید ناخالص داخلی

تولید ناخالص داخلی نشان‌دهنده ارزش پولی تمام کالاها و خدماتی است که در داخل مرزهای یک کشور در یک دوره زمانی مشخص (معمولاً یک سال) تولید می‌شوند. این شاخص تنها به فعالیت‌های اقتصادی داخلی توجه دارد و درآمدهای خارجی را لحاظ نمی‌کند.

GNI درآمد ناخالص ملی

درآمد ناخالص ملی کل درآمدی است که توسط ساکنان و کسب‌وکارهای یک کشور به دست می‌آید، صرف‌نظر از اینکه این درآمد در داخل کشور یا خارج از آن تولید شده باشد. GNI همچنین درآمدهای خارجی را که به کشور منتقل می‌شود، به GDP اضافه می‌کند و درآمد خارجیانی که در داخل کشور به دست آمده و به خارج از کشور منتقل شده است را از آن کم می‌کند.

GNP تولید ناخالص ملی

تولید ناخالص ملی ارزش تمام کالاها و خدمات تولید شده توسط ساکنان و مشاغل یک کشور را، چه در داخل مرزهای کشور و چه در خارج از آن، محاسبه می‌کند. این شاخص شامل درآمدهایی می‌شود که افراد و شرکت‌های یک کشور از فعالیت‌های خود در خارج از کشور به دست می‌آورند.

تفاوت‌های اصلی:

• GDP: ارزش همه تولیدات و خدمات در داخل مرزهای یک کشور را اندازه می‌گیرد.
• GNP: علاوه بر تولیدات داخلی (GDP)، درآمدهای کسب‌شده توسط شهروندان و شرکت‌های کشور در خارج را نیز شامل می‌شود.
• GNI: مشابه GDP است اما با این تفاوت که درآمدهای خارجی کسب‌شده توسط ساکنان کشور به آن اضافه شده و درآمدهای خارجی که به کشورهای دیگر منتقل می‌شود، از آن کسر می‌شود.

درک تفاوت میان GDP و GNI

برای بسیاری از کشورها اندک است. این به دلیل این است که تفاوت میان درآمدهای دریافتی از سایر کشورها و پرداخت‌های انجام‌شده به جهان خارج معمولاً قابل‌توجه نیست. به عبارتی، جابجایی مالی بین‌المللی چندان زیاد نیست که تغییرات بزرگی ایجاد کند.

به عنوان مثال، در سال 2018، GNI ایالات متحده مطابق با گزارش بانک جهانی برابر با 20.7 میلیارد دلار بود. در حالی که تولید ناخالص داخلی این کشور طبق گزارش دفتر آمار اقتصادی، 20.5 میلیارد دلار بود. این اختلاف کوچک نشان‌دهنده شباهت قابل‌توجه میان این دو شاخص برای بسیاری از اقتصادهای توسعه‌یافته است.

با این حال، در برخی کشورها تفاوت میان GDP و GNI بسیار چشمگیر است. اگر کشوری کمک‌های خارجی قابل‌توجهی دریافت کند، GNI آن بیشتر از GDP خواهد بود. برعکس، اگر بخش بزرگی از تولید کشور توسط سرمایه‌گذاران خارجی کنترل شود، GNI کمتر از GDP خواهد بود. این اختلافات معمولاً در اقتصادهای در حال توسعه یا کشورهایی با وابستگی زیاد به سرمایه‌گذاری خارجی دیده می‌شود.

تبدیل تولید ناخالص داخلی به درآمد ناخالص ملی

برای تبدیل تولید ناخالص داخلی (GDP) به درآمد ناخالص ملی (GNI) ، باید سه عامل زیر به تولید ناخالص داخلی اضافه شوند:

درآمد خارجی پرداختی به کارکنان مقیم کشور:

درآمدهایی که کارکنان مقیم از فعالیت‌های خارج از کشور به دست می‌آورند و به کشور منتقل می‌کنند.

درآمد خارجی سرمایه‌گذاران و صاحبان املاک:

درآمدهایی که سرمایه‌گذاران و مالکان املاک مقیم کشور از سرمایه‌گذاری‌ها یا املاک خود در خارج از کشور به دست می‌آورند.

خالص مالیات و یارانه‌های واردات و تولید:

مالیات‌های دریافت‌شده بر واردات و تولید که قبلاً در GDP محاسبه نشده‌اند به  GDP اضافه می‌شود، در حالی که یارانه‌هایی که دولت برای تولید یا واردات پرداخت می‌کند، از آن کسر می‌شود.

این عوامل درآمدهای خارج از کشور را به GDP اضافه کرده و در نهایت GNI را تشکیل می‌دهند.

نتیجه‌گیری

درآمد ناخالص ملی (GNI) کل درآمدی است که توسط مردم و کسب‌وکارهای یک کشور، حتی در خارج از کشور، کسب می‌شود. GNI به عنوان معیاری برای سنجش ثروت ملی می‌تواند جایگزینی برای تولید ناخالص داخلی (GDP) باشد. برای محاسبه GNI، درآمدهای خارجی را به GDP کشور اضافه می‌کنند.

در بسیاری از کشورها، تفاوت چندانی بین GNI و GDP وجود ندارد. اما اگر کشوری سرمایه‌گذاری خارجی یا کمک‌های خارجی قابل‌توجهی دریافت کند، GNI می‌تواند بسیار بالاتر از GDP باشد.

سوالات متداول

تعریف درآمد ناخالص ملی (GNI) چیست؟

درآمد ناخالص ملی (GNI) کل درآمد کسب‌شده توسط مردم و مشاغل یک کشور را اندازه‌گیری می‌کند. این شاخص شامل درآمد حاصل از منابع خارجی نیز می‌شود که توسط افراد مقیم کشور کسب شده است.

تفاوت تولید ناخالص داخلی (GDP) و درآمد ناخالص ملی (GNI) چیست؟

تولید ناخالص داخلی (GDP) ارزش پولی تمامی کالاها و خدمات تولیدشده در داخل مرزهای یک کشور طی یک بازه زمانی مشخص است. درآمد ناخالص ملی (GNI) شامل تولید ناخالص داخلی به‌علاوه درآمد حاصل از منابع خارجی و کسر درآمد افراد خارجی مقیم کشور است. معمولاً تفاوت عددی این دو شاخص کم است.

شاخص درآمد ناخالص ملی بیشتر در چه سازمان‌هایی استفاده می‌شود؟

شاخص GNI در سازمان‌هایی مانند بانک جهانی و اتحادیه اروپا برای ارزیابی و تحلیل اقتصادی کشورهای مختلف استفاده می‌شود.

چطور می‌توان درآمد ناخالص ملی کشورهای جهان را مشاهده کرد؟

برای مشاهده درآمد ناخالص ملی (GNI) کشورهای مختلف، می‌توانید به وبسایت رسمی بانک جهانی مراجعه کنید. این سازمان داده‌های مربوط به GNI را برای تمامی کشورهای جهان به‌روز و منتشر می‌کند.

برای مشاهده مقالات کلیک کنید.

پیج اینستاگرام معین صادقیان کارشناس اقتصاد و مدرس بازار سرمایه