تقاضای غیر کشسان Inelastic Demand

تقاضای غیر کشش زمانی است که تغییر قیمت یک محصول یا خدمت باعث تغییر متناسب یا قابل توجهی در تقاضای آن در اقتصاد نشود. به نوعی کشش تقاضا اشاره دارد.

به بیان ساده، به تقاضایی اشاره می کند که نمی تواند تحت تأثیر تغییر قیمت ها قرار گیرد. قیمت می تواند افزایش یا کاهش یابد، اما تقاضا نسبتاً ثابت باقی می ماند. یکی از مثال های ساده برق است که افزایش قیمت آن باعث کاهش مصرف مردم نمی شود و کاهش قیمت آن باعث مصرف بیشتر مردم نمی شود.

درک تقاضای غیر کشسان

غیر کشش به این معنی است که یک درصد تغییر در قیمت یک کالا یا خدمات کمتر از یک درصد تغییر در مقدار تقاضا یا عرضه شده دارد.

به عنوان مثال، اگر قیمت یک داروی ضروری از 200 دلار به 202 دلار تغییر کند، یک درصد افزایش و تقاضا از 1000 واحد به 995 واحد تغییر کند، کمتر از 1 درصد کاهش یابد، دارو به عنوان یک کالای غیر کشسان در نظر گرفته می شود.

اگر افزایش قیمت هیچ تاثیری بر مقدار درخواستی نداشته باشد، دارو کاملاً غیر کشسان در نظر گرفته می شود. ملزومات و درمان‌های پزشکی به دلیل اینکه برای بقا مورد نیاز هستند، نسبتاً غیر قابل ارتجاع هستند، در حالی که کالاهای لوکس، مانند سفرهای دریایی و اتومبیل‌های اسپورت، تمایل به انعطاف‌پذیری نسبی دارند.

منحنی تقاضا برای یک کالای کاملا غیر کشسان به صورت یک خط عمودی در نمایش های گرافیکی نشان داده می شود زیرا مقدار تقاضا در هر قیمتی یکسان است. عرضه در مورد یک کالای منحصربه‌فرد مانند یک اثر هنری می‌تواند کاملاً غیرکشش باشد. مهم نیست که مصرف کنندگان چقدر مایل به پرداخت برای آن هستند، هرگز نمی توان بیش از یک نسخه اصلی از آن وجود داشت.

فرمول تقاضای غیر کشش

کشش = درصد تغییر در تقاضا / درصد تغییر در قیمت

برای مثال به جدول تقاضا و قیمت زیر توجه کنید:

محاسبه تغییر در وضعیت تقاضا I تا II

کشش = ((2000 – 5)/((2000+2005)/2)) / ((90-100)/((90+100)/2))

کشش = -0.0949

این عدد نشان می دهد که کاهش 1 درصدی قیمت باعث افزایش 0.0949 درصدی تقاضا خواهد شد

منحنی/نمودار تقاضای غیر کشسان

ترسیم منحنی تقاضا به درک انواع مختلف کشش تقاضا و اضافه کردن امتیاز به سناریوی تقاضای کشش در مقابل غیرکشش در مقابل تقاضای کاملاً غیرکشش کمک می کند.

• کاملا بی کشش: وقتی تقاضا علیرغم نوسانات قیمت ثابت می ماند، منحنی تقاضا را عمود بر محور x نشان می دهد که مقدار را نشان می دهد. منحنی تقاضا به شکل یک خط عمود نشان می دهد که محصول یا خدمات کاملا غیر کشش است. همچنین نشان می‌دهد که شیب صفر است زیرا منحنی تقاضای کاملاً غیرکشسانی یک خط عمودی است.
• غیر ارتجاعی: فرض کنید یک تغییر قیمت قابل توجه می تواند باعث تغییر کمی در مقدار تقاضا شود. در آن صورت منحنی تقاضا عمودی یا عمود بر هم نخواهد بود بلکه تندتر یا تقریباً عمود بر هم خواهد بود و شیب بیشتری خواهد داشت.
• الاستیک: اگر محصول کشسان باشد، تغییر قیمت نسبتاً بر مقدار تقاضا تأثیر می گذارد. منحنی تقاضا مسطح تر و شیب کمتری خواهد داشت.

بنابراین، یک منحنی تقاضای عمودی به یک محصول کاملا غیر کشش نسبت داده می شود. در عین حال، یک منحنی تندتر نشان می دهد که محصول کشش قیمتی تقاضای کمتری دارد. برعکس، منحنی مسطح تر نشان دهنده کشش قیمتی بیشتر تقاضا است.

مثال تقاضای غیر کشش

هنگامی که قیمت بنزین افزایش می یابد، معمولاً کاهش متناظر یا قابل توجهی در تعداد مایل های طی شده وجود نخواهد داشت. به دلیل ماهیت غیر ارتجاعی بنزین، مقدار گاز مصرفی مردم تاثیر منفی بر قیمت آن ندارد. همچنین توده های مردمی جایگزین زیادی برای رفت و آمد به محل کار، حمل و نقل فرزندان و … ندارند، از این رو دولت باید برای کاهش قیمت چاره ای بیندیشد تا شرایط را راحت کند.

در ایالات متحده، در مارس 2022، دولت بایدن برنامه ای را برای  آزادسازی 1 میلیون بشکه نفت  در روز از ذخایر نفتی برای افزایش تولید بنزین و کاهش افزایش قیمت آن ناشی از حمله روسیه به اوکراین اعلام کرد. زیرا افزایش عرضه یک محصول می تواند قیمت را کاهش دهد. اما افزایش عرضه و کاهش قیمت به میزان نفت آزاد شده بستگی دارد.

تقاضای الاستیک در مقابل تقاضای غیرکشسان

تقاضای الاستیک

تقاضای غیر کششی

سوالات متداول