تقاضای الاستیک Elastic Demand

تقاضای کشسان به مفهومی اقتصادی اشاره دارد که بیان می کند تقاضا برای یک کالا یا خدمت با نوسانات قیمت آن تغییر می کند. اگر محصولی تقاضای کشسانی داشته باشد، با کاهش قیمت، خریداران بیشتری خواهد داشت و بالعکس.

این مفهوم به اندازه گیری میزان تأثیرگذاری تقاضای یک محصول یا خدمات توسط عوامل خارجی کمک می کند. این به تصمیم گیری در مورد قیمت محصول، برنامه ریزی موجودی، استراتژی های بازاریابی و بازده مورد انتظار کمک می کند.

درک تقاضای الاستیک

تقاضای کشسان منعکس کننده تغییر در تقاضای کالا یا خدمات در برابر یک عامل تعیین کننده است. اثر قیمت بر تقاضا تحت کشش قیمتی تقاضا که به قانون تقاضا مربوط می شود مورد بررسی قرار می گیرد. قانون می گوید ثابت بودن سایر عوامل، کاهش قیمت کالا باعث افزایش تقاضای آن می شود و بالعکس.

به عنوان مثال، لباس های لوکس تحت کشش قیمتی تقاضا تقاضای کشسانی دارند. مردم معمولاً هنگام اعلام تخفیف برای خرید بیشتر به سراغ برندهای لوکس می روند. اما وقتی واقعیت را رصد می‌کنیم، متوجه می‌شویم که عوامل دیگری مانند درآمد مصرف‌کننده، کالاهای جایگزین، سلیقه شخصی و غیره نیز بر تقاضا تأثیر می‌گذارند. یک مصرف کننده ممکن است به یک برند لوکس چای معتاد شود و حتی پس از بالا رفتن قیمت آن، آن را بخرد.

برای اندازه گیری واکنش تقاضا، کشش در تصویر ظاهر می شود. کشش تقاضا متغیر یا میزان تغییر تقاضا در پاسخ به یک عامل را اندازه گیری می کند. فرمول اندازه گیری اینکه آیا تقاضا کشسان است یا نه در زیر توضیح داده شده است.

فرمول تقاضای الاستیک

برای اینکه بفهمیم یک محصول تقاضای کشسانی دارد، باید فرمول کشش تقاضا را اعمال کنیم. فرمول کشش تقاضا به شرح زیر است

کشش تقاضا = درصد تغییر در مقدار / درصد تغییر در قیمت

درصد تغییر در مقدار = تغییر در کمیت / مقدار متوسط

تغییر در کمیت را می توان با کسر کمیت قدیمی از کمیت جدید پیدا کرد.

درصد تغییر قیمت = تغییر قیمت / میانگین قیمت

تغییر قیمت را می توان با کسر قیمت قدیمی از قیمت جدید پیدا کرد.

وقتی این فرمول را اعمال می کنیم، و نتیجه بیش از 1 است، به حالت تقاضای کشسان تبدیل می شود. به عبارت دیگر، هرگاه کشش تقاضا بیش از 1 باشد، تقاضا نسبت به تغییرات حساس خواهد بود.

منحنی تقاضای الاستیک

کشش تقاضا زمانی بالاتر از یک است که نسبت به تغییر در برابر یک عامل تعیین کننده مانند قیمت واکنش بالایی وجود داشته باشد. این در نمودار نیز مشاهده خواهد شد. تحت کشش قیمتی تقاضا، نمودار تقاضای کشسان قیمت در محور y و مقدار در محور x خواهد بود. منحنی تقاضا به سمت محور x نسبتاً مسطح خواهد بود و بالا نشان می دهدحساسیت به قیمت.

زمانی که تقاضا نسبت به قیمت حساس نباشد، منجر به تقاضای بی کشش می شود. تقاضا برای کالاهای ضروری مانند شیر، برق، سوخت، دارو با افزایش قیمت کاهش نخواهد یافت، زیرا مردم بدون توجه به هر اتفاقی آنها را تا حد زیادی خریداری خواهند کرد. آنها نمونه ای از کالاهای غیر کشسان هستند و کمتر از 1 کشسانی دارند.

علاوه بر این، یک محصول در صورتی که تقاضای آن دقیقاً متناسب با درصد تغییر قیمت آن تغییر کند، کشش واحد خواهد داشت. در اینجا کشش تقاضا یکی است.

در نهایت، تحت تعریف تقاضای کاملاً کشسان، نتایج تغییر خواهد کرد. تغییر در قیمت یک کالا منجر به تغییر بی نهایت در تقاضای آن می شود. به این ترتیب، اگر قیمت پایین بیاید، تقاضا تا بی نهایت افزایش می یابد و بالعکس. در اینجا منحنی تقاضا موازی با محور x خواهد بود.

نمونه هایی از تقاضای الاستیک با محاسبات

برای درک بهتر این مفهوم، اجازه دهید شما را با دو مثال زیر آشنا کنیم:

مورد 1

ABC Electronics در ابتدا 1500 تلویزیون LED در سال را با قیمت 1000 دلار برای هر تلویزیون فروخت. قیمت تلویزیون LED به 900 دلار کاهش یافت و تقاضا به 1800 دستگاه افزایش یافت. کشش تقاضا را پیدا کنید.

درصد تغییر تقاضا =

(1800-1500) / (1500+1800/2)

= 0.125

درصد تغییر قیمت = (900-1000) / (1000+900/2)

=0.10 (علامت – را نادیده بگیرید)

کشش تقاضا یا Ed =0.125/0.10

Ed=1.25

از این رو، شرکت تقاضای کشسانی را از Ed˃1 تجربه کرد، که نشان می‌دهد تغییر تقاضا بیشتر از تغییر قیمت تلویزیون‌های LED است.

مورد 2

XYZ Beverages Ltd. قهوه تولید می کند. قیمت اولیه قهوه 80 دلار در هر کیلوگرم بودمقدار تقاضا شدهدر هر ماه 1200 کیلوگرم بود. قیمت به 100 دلار در هر کیلوگرم افزایش یافت، اما مقدار تقاضا به 1150 کیلوگرم کاهش یافت. کشش تقاضا را پیدا کنید.

درصد تغییر تقاضا =

(1150-1200) / (1200+1150/ 2)

= 0.02

درصد تغییر قیمت =

(100-80) / (80+100) /2)

= 0.11 (علامت – را نادیده بگیرید)

Ed = 0.02/0.11

Ed = 0.18

از آنجایی که، Ed˂1، تغییر در تقاضا برای تغییر در قیمت قهوه قابل توجه نیست.

سایر عوامل تعیین کننده الاستیسیته

به جز یا همراه با قیمت، عوامل مختلفی در تغییر تقاضا برای کالاها یا خدمات نقش دارند. کشش تقاضا برای بسیاری از این عوامل نیز محاسبه می شود. این عوامل در زیر بیان شده است: تقاضای کشسان

1. درآمد مصرف کننده : کاهش در درآمد مصرف کنندگان منجر به کاهش تقاضا برای یک محصول یا خدمات می شود. جان چهار بار در ماه به یک کافه سر می زد، اما به دلیل کاهش درآمد، آن را به دو کافه محدود کرد.
2. کالاهای جایگزین : کالاهایی که جایگزین دارند تقاضای نوسانی را تجربه می کنند زیرا مصرف کننده همیشه می تواند به جایگزین ها اگر قیمت محصول افزایش یابد. به عنوان مثال، اگر قیمت کره افزایش یابد، بسیاری از آنها به مارگارین روی می آورند تا بر بودجه آنها تأثیر نگذارد.
3. کالاهای مکمل: اگر قیمت کالایی افزایش یابد بر تقاضای مکمل آن نیز تاثیر می گذارد. به عنوان مثال اگر قیمت سبزیجات گران شود، قیمت غذای گیاهی نیز در رستوران ها افزایش می یابد. بر تقاضای هر دو اثر خواهد گذاشت.
4. ضرورت : حتی زمانی که قیمت کالاهای ضروری مانند آرد یا برنج بالا می رود، تقاضای آنها تفاوت چندانی ندارد. از سوی دیگر، اگر محصولات یا خدمات لوکس مانند بسته های تعطیلات سلطنتی افزایش قیمت داشته باشند، تقاضای آنها کاهش می یابد.
5. زمان : زمان یکی دیگر از عوامل ضروری است. بسیاری از اوقات، تقاضای یک محصول در آن کاهش نمی یابد. حتی پس از افزایش قیمت آن مانند برنامه های کاربردی آیفون. با این حال، مشتری می تواند برای جلوگیری از هزینه های بالای این گونه اپلیکیشن ها، در درازمدت برای تغییر تلفن همراه برنامه ریزی کند.
6. سلیقه و ترجیح مشتری : اگر مصرف کنندگان یک محصول، مثلاً یک برند خاص از لباس را ترجیح دهند، با وجود افزایش قیمت، به خرید آن ادامه می دهند.

تقاضای الاستیک در مقابل تقاضای غیرکشسان

نقطه مقابل تقاضای کشسان، تقاضای غیرکشسان است. تقاضا زمانی که کشش باشد بیشتر از قیمت تغییر می کند و زمانی که غیرکشش باشد قیمت بیشتر از تقاضا تغییر می کند. به عبارت دیگر، زمانی که مصرف کنندگان تمایل دارند قبل از اینکه رفتار خود را تغییر دهند، تغییرات بیشتری را در قیمت تحمل کنند، یک کالا تقاضای غیر کشش دارد. قیمت یک محصول با تقاضای غیرکشسان می‌تواند ناگهان افزایش یابد، اما مصرف‌کنندگان بعید به نظر می‌رسند که جایگزین‌هایی را در نظر بگیرند یا هیچ جایگزینی برای بررسی وجود ندارد.

برخی از کالاها، مانند مواد غذایی اصلی، نیز تقاضای غیر کششی دارند. اگر قیمت محصولات اصلی مانند میوه ها و سبزیجات یا گوشت و مرغ افزایش یابد، مجبور می شوید قیمت بیشتری را بپردازید.

تقاضای کشسان بیشتر در مورد کالاهای لوکس و غیر ضروری اعمال می شود، زیرا مصرف کنندگان گزینه های زیادی برای اقلام غیر ضروری دارند، مانند کالاهای غیرضروری یا بدلی – آنها همچنین این انتخاب را دارند که اصلاً چیزی را خریداری نکنند.

سوالات متداول