پیت پیهر در اواخر دهه 1960 تا اوایل دهه 1970 زمانی که مدیر حسابداری در تگزاس اینسترومنتز بود، ایده بودجه‌بندی مبتنی بر صفر را توسعه داد.

مطالعه ای از استراتژی Accenture در مورد تفکر مبتنی بر صفر که در سال 2018 منتشر شد، نشان داد که از سال 2013 تا 2017، این روش بودجه بندی به طور تصاعدی در بین 85 شرکت بزرگ جهان با نرخ 57 درصد در هر سال رشد کرده است. این شرکت ها شامل شرکت Kraft Heinz، Mondelez هستند. International Inc و Unilever PLC.

در بودجه بندی سنتی، شرکت ها با بودجه دوره قبل به عنوان یک الگو شروع می کنند و سپس بر اساس آن می سازند. معمولاً هر بودجه جدید نسبت به بودجه دوره قبل به صورت فزاینده ای افزایش می یابد و شرکت ها فقط باید هزینه های جدید را توجیه کنند.

 Zero-Based Budgeting از بودجه بندی سنتی منحرف می شود، زیرا بودجه برای هر دوره جدید از یک “پایه صفر” شروع می شود. آنها باید هر هزینه را قبل از اضافه کردن آن به بودجه جدید توجیه کنند – حتی هزینه های قدیمی و مکرر.

مزیت های اصلی آن، بودجه های انعطاف پذیر، عملیات متمرکز، هزینه های کمتر و اجرای منظم تر است. معایب آن شامل امکانات فشرده بودن منابع، دستکاری توسط مدیران باهوش و سوگیری نسبت به برنامه ریزی کوتاه مدت است.

به طور خلاصه:

مزایای بودجه ریزی مبتنی بر صفر

مزایای این روش بودجه بندی عبارتند از:

مدیران باید تمام هزینه های عملیاتی را توجیه کنند

Zero-Based Budgeting تضمین می کند که مدیران در مورد نحوه خرج کردن هر دلار، هر دوره بودجه بندی فکر می کنند. این فرآیند همچنین آنها را وادار می کند تا تمام هزینه های عملیاتی را توجیه کنند و در نظر بگیرند که کدام بخش از شرکت درآمد ایجاد می کند.

مخارج میراث را تحت کنترل نگه می دارد

در بودجه بندی سنتی، هزینه های قدیمی ممکن است سال ها مورد بررسی قرار نگیرند تا زمانی که نوعی شوک اقتصادی ایجاد شود که شرکت را مجبور به انجام اقدامات شدید کند. هزینه ها در طول زمان تمایل به افزایش دارند و هر بخش از بودجه خود در برابر کاهش محافظت می کند.

این رویکرد می‌تواند نزدیک‌بینانه باشد و به مرور زمان منجر به تخصیص نادرست منابع شود. اگر به درستی انجام شود، بودجه ریزی مبتنی بر صفر می تواند از این اتفاق جلوگیری کند. در حالی که مدیران باید تمام هزینه ها را با بودجه ریزی مبتنی بر صفر توجیه کنند، به طور کلی مهم نیست که بودجه جدید بالاتر یا کمتر از بودجه قبلی باشد.

معایب بودجه ریزی مبتنی بر صفر

همچنین چندین اشکال برای بودجه ریزی مبتنی بر صفر وجود دارد:

می تواند به تفکر کوتاه مدت پاداش دهد

یکی از کاستی‌های عمده بودجه‌ریزی مبتنی بر صفر این است که می‌تواند تفکر کوتاه‌مدت را با انتقال منابع به سمت حوزه‌هایی از شرکت‌ها که در سال تقویمی آینده یا دوره بودجه‌ریزی درآمد ایجاد می‌کنند، پاداش دهد. در نتیجه، برخی از حوزه‌های شرکت‌هایی که معمولاً به عنوان سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت تلقی می‌شوند که مستقیماً به درآمد وابسته نیستند، مانند تحقیق و توسعه یا آموزش کارگران، ممکن است با بودجه‌های کمتری نسبت به نیاز واقعی خود باقی بمانند. این احتمالاً می تواند به یک شرکت آسیب برساند زیرا اگرچه این مناطق در کوتاه مدت درآمدزایی نمی کنند، اما اغلب کلیدهای رقابتی ماندن در دراز مدت هستند.

منابع فشرده

بودجه ریزی مبتنی بر صفر نیز نیازمند منابع است. بررسی دقیق و توجیه هر عنصر بودجه به جای اصلاح بودجه موجود و بررسی فقط عناصر جدید، زمان و تلاش بسیار بیشتری می طلبد. به همین دلیل، برخی از منتقدان استدلال می کنند که مزایای بودجه ریزی مبتنی بر صفر هزینه زمانی آن را توجیه نمی کند.

دستکاری توسط مدیران زرنگ بودجه ریزی مبتنی بر صفر

علاوه بر این، این فرآیند می تواند توسط مدیران باهوش بازی شود تا منابع بیشتری را به بخش های خود وارد کنند. اگر این اتفاق بیفتد، می‌تواند منجر به تغییر فرهنگ شود که در آن روحیه همکاری در شرکت کاهش یافته است، زیرا کارگران احساس می‌کنند مصرف‌کننده هستند.