وقتی عملکرد یک شرکت از نظر سودآوری، فراتر از انتظار فعالان بازار باشد، معمولا قیمت سهام آن باید رشد کند.اما این موضوع همیشه اتفاق نمی‌افتد و حتی در بسیاری از مواقع که درآمد بالاتر از انتظار توسط شرکت گزارش می‌شود، قیمت سهم افت می‌کند.سرمایه‌گذاران باید دلایل این افت و کاهش قیمت سهام را بدانند، زیرا گاهی اوقات آن دلایل شاید آشکار نباشد.

فروش گسترده سهام توسط سهامدار عمده

برخی از حقوقی‌ها که سهام یک شرکت را در اختیار دارند، یک محدوده قیمتی یا یک رویداد خاص را به عنوان یک هدف برای فروش قرار می‌دهند. مثلا ممکن است سیاست‌های سهامدار عمده این باشد که اگر سود عملیاتی آن شرکت بطور مداوم افت کرد اقدام به فروش گسترده سهام کند.

چندنکته در خصوص فروش سهام توسط سهامدار عمده وجود دارد:

• حجم خرید و فروش سهامداران عمده معمولا بالاست.

زمانی که حجم معاملات آنها نسبت به تعداد کل سهام شرکت و نسبت به میزان سهامی که در اختیار دارند کم باشد، تاثیر مثبت یا منفی آن معامله نیز کمتر خواهد بود.

• روند معاملات آن سهامدار عمده را می‌تواند با کلیک روی نام شرکت در لیست سهامداران عمده مشاهده کرد، که آیا مرتب در حال فروش است یا اینکه این فروش موقتی انجام گرفته است.
• با خرید و فروش سهامدار عمده نمی‌توان و نباید هیچ تصمیمی برای خرید و فروش گرفت.

معاملات سهامدار عمده ممکن است هزاران دلیل مختلف داشته باشد و همیشه نشان‌دهنده وجود اتفاقی خاص در یک شرکت نیست.

• گاهی اوقات پس از فروش گسترده سهام توسط سهامدار عمده و افت قیمت سهم، در صورتی که عوامل بنیادی شرکت و عملکرد آن مثل سابق باشد، معمولا قیمت سهم مجدد رشد می‌کند.

این موضوع نشان می‌دهد که افت قیمت صرفا به دلیل فروش گسترده سهم توسط سهامدار عمده بوده و وضعیت بنیادی شرکت تغییری نداشته است.

تحلیل‌ها یا اخبار منفی

گاهی اوقات یک تحلیلگر یا خبرنگار یا یک رسانه که دارای مخاطبین بسیار زیاد است، در مورد وضعیت یک شرکت یا صنعت اخبار یا تحلیل منفی منتشر می‌کند. این اطلاعات (حتی اگر کمی منفی باشد) می‌تواند روی دید سرمایه‌گذاران و خوانندگان تاثیر بگذارد، مخصوصا آنهایی که سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت انجام می‌دهند و رفتارهای احساسی‌شان بیشتر است.

هرچقدر نفوذ آن رسانه و تحلیلگر یا خبرنگار بیشتر باشد و آن محتوا به دست افراد بیشتری برسد، تاثیرگذاری آن خبر بیشتر خواهد بود.

محقق نشدن شایعات

گاهی اوقات یک شرکت مطابق پیش‌بینی‌هایی که انجام داده، سود آوری دارد ولی این سودآوری که در گزارش مالی اعلام شده، شایعاتی که وجود داشته را محقق نمی‌سازد.

شایعات می‌تواند یک تخمین غیررسمی یا شنیده شده در بازار باشد که سود یک شرکت را حدس می‌زند. این چنین شایعاتی مخصوصا اگر بطور گسترده پخش شوند، تاثیر بیشتری روی قیمت سهام می‌گذارند.معمولا یک سرمایه‌گذار معمولی نمی‌تواند کاری در برابر این شایعات انجام دهد.

عملکرد ضعیف شرکت

گاهی اوقات برای افت قیمت سهام یک دلیل بنیادی وجود دارد. سرمایه‌گذاران باید بطور محتاطانه صورت‌های مالی را بررسی کنند تا ببینند تخمین‌ها و پیش‌بینی‌های انجام گرفته محقق خواهد شد یا نه. بررسی وضعیت اقتصادی شرکت اهمیت زیادی دارد، زیرا دیر یا زود این وضعیت در قیمت سهام آن منعکس خواهد شد. مخصوصا به حاشیه سود خالص و هزینه‌های عملیاتی باید دقت شود.

این دو مورد باید در گزارش‌های سه ماهه و یک ساله در چند سال مالی بررسی شده و همچنین موجودی نقدی شرکت را در دوره‌های قبلی و فعلی بررسی نمود. در نهایت باید به بررسی نظرات مختلف تحلیلگران و رسانه‌ها در مورد سود و وضعیت اقتصادی شرکت موردنظر پرداخت. زیرا ممکن است اطلاعاتی یافت شود که توسط شما نادیده گرفته شده یا به آن دقت نشده است.

تغییر در چشم‌انداز شرکت

همه شرکت‌هایی که در بورس پذیرفته شده‌اند سالیانه باید یک مجمع عمومی برای تقسیم سود، تصویب صورت‌های مالی و… تشکیل دهند. در این مجمع باید به سخنان هیئت مدیره در خصوص آینده و چشم‌انداز شرکت دقت کرد.

سرمایه‌گذاران باید هرگونه اظهارات و پیش‌بینی‌های مثبت یا منفی که خلاف انتظار سرمایه‌گذاران است را به خاطر بسپارند، زیرا این موارد اثر خود را روی قیمت سهم خواهد گذاشت. سرمایه‌گذاران بهتر است گزارش فعالیت هیئت مدیره شرکت را پس از مجمع در سایت codal.ir یا سایت شرکت مطالعه کنند.

تقسیم سود نقدی چیست؟

شرکت‌های حاضر در بورس موظفند در پایان هر سال مالی یک مجمع سالیانه برگزار و گزارشی از عملکرد خود منتشر کنند. نماد بورسی یک یا دو روز قبل از تشکیل جلسه مجمع، متوقف می‌شود و تا زمان بازگشایی، امکان خرید و فروش سهام آن نماد وجود نخواهد داشت.

این گزارش‌ها از طریق وب‌سایت کدال در دسترس عموم خواهند بود. در مجمع سالیانه در مورد تقسیم سود هم بحث و گفت‌وگو صورت می‌گیرد. البته ممکن است هیچ‌گونه سودی وجود نداشته باشد و شرکت با زیان مواجه شده باشد.

با فرض وجود سود، دو نوع تصمیم‌گیری وجود دارد:

• تقسیم سود بیشتر برای جلب رضایت مشتریان
• نگه داشتن درصد بیشتری از سود برای توسعه دادن شرکت

رویکردی که در نهایت انتخاب می‌شود تا حدود زیادی به وضعیت، شرایط و سابقه شرکت بستگی دارد. ممکن است عملکرد شرکت در یک سال مالی موفق بوده و منجر به سود شده باشد؛ اما در نهایت تصمیم بگیرند سودی را در میان سهام‌داران تقسیم نکنند و آن مبلغ را برای توسعه طرح‌های شرکت به کار ببرند.

دو نوع کلی از شرکت‌ها در بازار بورس فعال هستند:

شرکت‌های رشدی

شرکت‌های رشدی در مسیر رشد و توسعه قرار دارند. درآمدهای این شرکت‌ها نسبت به گذشته در حال افزایش است و انتظار می‌رود روند رو به رشد خود را ادامه دهند. معمولاً شرکت‌های رشدی درصد بیشتری از سود سهام را نزد خود نگه می‌دارند تا بتوانند نقدینگی لازم را برای طرح‌ها و پروژه‌های جدید تأمین کنند و به رشد خود ادامه دهند.

شرکت‌های ارزشی

شرکت‌های ارزشی وضعیت جایگاه خود را در بازار تثبیت کرده‌اند و سودآوری مناسبی دارند. شرکت‌های ارزشی در وضعیت تثبیت‌شده‌ای هستند و سوددهی خوبی دارند. آن‌ها می‌خواهند با تقسیم سود بیشتر، سهام‌داران خود را راضی نگه دارند.

تأثیر پرداخت سود نقدی بر قیمت سهام چیست؟

اگر تصمیم مجمع مبنی بر تقسیم سود نقدی باشد، نماد شرکت موردنظر بدون محدودیت ۵ درصدی دامنه نوسان باز می‌شود؛ اما قبل از آن، مبلغ سود از قیمت هر سهم کم می‌شود. درواقع آخرین قیمت سهام را در روز قبل از مجمع در نظر می‌گیرند و سود را از آن کسر می‌کنند.

در مرحله بعدی، قیمت را میزان عرضه و تقاضا مشخص خواهد کرد و محدودیت نوسان هم وجود ندارد. هر چه تمایل به فروش بیشتر باشد، قیمت کمتر می‌شود و هر چه خریداران بیشتری وجود داشته باشند، قیمت افزایش می‌یابد.

سود نقدی سهام به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟

هر کسی که در زمان برگزاری مجمع، سهام در اختیار داشته باشد، مشمول سود خواهد شد. تفاوتی ندارد که یک روز قبل از مجمع سهم را خریده‌اید یا از مدت‌ها قبل روی سهام آن شرکت سرمایه‌گذاری کرده‌اید. سود به ازای هر سهم تقسیم می‌شود و هر شخصی که سهام بیشتری داشته باشد، سود بیشتری خواهد برد.

سود سهام چه زمانی در اختیار سهامداران قرار می‌گیرد؟

هر شرکت تا ۸ ماه پس از برگزاری مجمع فرصت دارد سود نقدی را در میان سهام‌داران تقسیم کند. اطلاعات مربوط به زمان‌بندی پرداخت و جزئیات دیگر را می‌توانید در وب سایت کدال مشاهده کنید. بدیهی است که هر چه زمان پرداخت سود کوتاه‌تر باشد، سهام‌داران راضی‌تر خواهند بود و تمایل به خرید سهم بیشتر می‌شود.

نحوه محاسبه قیمت سهم بعد از تقسیم سود نقدی سالیانه

سود تقسیمی تصویب شده در مجمع – قیمت سهم روز قبل از مجمع =  قیمت سهم در روز بازگشایی بنابراین قیمت سهم پس از بازگشایی برابر با قیمت روز قبل از مجمع منهای سود تقسیمی خواهد بود. اما قیمت سهم بعد از بازگشایی بر اثر میزان عرضه و تقاضای فروشندگان و خریداران دستخوش تغییر شده و در قیمت‌های بالاتر یا پایین‌تر مورد معامله قرار می گیرد.

در نتیجه افزایش سرمایه خوب است یا بد

تورم، شوک‌های ارزی، روند صعودی قیمت‌ها و نیز بالا بودن نرخ سود بانکی، مهم‌ترین دلایل افزایش سرمایه شرکت‌ها محسوب می‌شود. به‌طورکلی تصمیم به افزایش سرمایه، اقدامی مطلوب در راستای تأمین منافع آتی سهامداران است؛ زیرا به بهبود وضعیت یا رشد تولید و سودآوری شرکت می‌انجامد.

همان‌طور که در روش‌های مختلف اشاره شد، افزایش سرمایه به لحاظ ظاهری، دارایی سهامدار را تغییر نمی‌دهد و صرفاً باعث شکستن و کاهش قیمت می‌شود.  اما افزایش سرمایه به‌جز اثرات بنیادی، اثرات روانی نیز بر قیمت تابلو خواهد داشت.

با انتشار خبر افزایش سرمایه، اقبال به سهم افزایش می‌یابد و تا زمان ثبت افزایش سرمایه، شرکت می‌تواند موردتوجه سهامداران قرار گیرد و بازدهی قیمتی نصیب آنان کند. این اتفاق، تأییدی بر درست بودن رفتار سهامداران نیست و می‌تواند صرفاً یک رفتار هیجانی باشد.

همچنین افزایش سرمایه به‌تنهایی نمی‌تواند ملاکی برای ارزنده بودن سهام یک شرکت باشد. عاملی که در افزایش سرمایه‌ها باعث مثبت شدن یک سهم می‌شود، انتظار مثبت و اطمینان سهامداران نسبت به محقق شدن عملیات اجرایی مدنظر شرکت است. بنابراین سهامداران باید به شرایط کلی شرکت، منطق افزایش سرمایه و درصد آن توجه کنند.