مظنه چیست؟

مظنه یک واژه عربی است که در زبان فارسی به معنای بها و نرخ استفاده می‌شود. این واژه در بازار طلا و جواهر اهمیت ویژه‌ای دارد، چرا که فروشندگان به طور لحظه‌ای قیمت مظنه را چک می‌کنند و محاسبات خود را بر اساس آن انجام می‌دهند. به طور خاص، مظنه به معنای قیمت “دست کسی آمدن” است و این اصطلاح به صورت خاص در ایران به کار می‌رود.

مظنه طلا چیست؟

مظنه طلا قیمت یک مثقال طلا در بازار است که معادل 4.6083 گرم طلای 17 عیار (705) می‌باشد. برای محاسبه مظنه از مثقال صیرفی استفاده می‌شود. به‌طور کلی، مظنه در بازار طلای ایران و برای طلای آب شده کاربرد دارد، در حالی که در کشورهای دیگر از واحد مثقال استفاده می‌شود. طلای آب شده، طلای دست دوم است که به‌طور خاص در معاملات سفته‌بازی و سرمایه‌گذاری مورد استفاده قرار می‌گیرد و به‌طور معمول بر اساس کیلوگرم معامله می‌شود.

مظنه طلا واحدی سنتی برای اندازه‌گیری وزن طلا است که از گذشته تا امروز در تجارت طلا کاربرد دارد. در تعریف جهانی، مظنه طلا معادل وزن طلا در یک مثقال است که برابر با ۴٫۶۸ گرم می‌باشد.

کاربرد مظنه طلا

مظنه در بازار طلا برای محاسبات اولیه استفاده می‌شود، اما خرید و فروش طلا بر اساس قیمت طلای ۱۸ عیار (خلوص ۷۵۰) انجام می‌شود. طلا فروشان برای معاملات خود به قیمت دقیق طلای ۱۸ عیار نیاز دارند. در گذشته، قیمت یک گرم طلای ۱۸ عیار از مظنه به‌دست می‌آمد و بر اساس آن محاسبات انجام می‌شد. برای مشاهده قیمت دقیق مظنه، می‌توانید از نرم‌افزار تابان گوهر استفاده کنید.

عوامل مؤثر بر قیمت مظنه طلا

برخی از عواملی که بر قیمت مظنه طلا تأثیرگذار هستند عبارت‌اند از:

• قیمت طلا در بازار جهانی: قیمت طلا در بازار جهانی براساس عرضه و تقاضا، نوسانات ارزی، شرایط سیاسی و اقتصادی، و رویدادهای طبیعی و اجتماعی تعیین می‌شود. قیمت طلا در بازار جهانی به دلار آمریکا و برای هر اونس طلا اعلام می‌شود. اونس یک واحد اندازه‌گیری وزن طلا است که برابر با ۳۱.۱۰۳ گرم طلا است. بنابراین هرچه قیمت طلا در بازار جهانی بالاتر باشد، قیمت مظنه طلا نیز بالاتر می‌رود.
• نرخ ارز: نرخ ارز نیز بر قیمت مظنه طلا تأثیرگذار است، زیرا قیمت طلا در بازار جهانی به دلار آمریکا اعلام می‌شود و برای خرید و فروش طلا در کشورهای مختلف باید به ارز ملی آن کشور تبدیل شود. بنابراین هرچه نرخ ارز بالاتر باشد، قیمت مظنه طلا نیز بالاتر خواهد رفت.
• عیار طلا: عیار طلا نیز بر قیمت مظنه طلا تأثیر دارد. هرچه عیار طلا بالاتر باشد، خلوص طلا بیشتر و در نتیجه قیمت آن نیز بیشتر است. بنابراین با افزایش عیار طلا، قیمت مظنه طلا نیز افزایش می‌یابد.
• هزینه‌های جانبی: هزینه‌های جانبی نیز بر قیمت مظنه طلا مؤثر هستند. این هزینه‌ها شامل هزینه‌های حمل و نقل، بیمه، بازاریابی، کارمزد، مالیات و سایر هزینه‌های مربوط به تولید و عرضه طلا می‌شوند. این هزینه‌ها باعث می‌شوند که قیمت مظنه طلا از قیمت طلا در بازار جهانی بیشتر باشد. بنابراین هرچه هزینه‌های جانبی بالاتر باشد، قیمت مظنه طلا نیز بیشتر خواهد شد.

چرا از مظنه استفاده می‌کنیم؟

دلیل استفاده از مظنه برای اندازه‌گیری طلا این است که طلا به‌صورت خالص یافت نمی‌شود و معمولاً با فلزات دیگر ترکیب می‌شود. این ترکیب طلا با دیگر فلزات به دلایل مختلفی انجام می‌شود که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:

•  افزایش مقاومت و سختی طلا
•  ایجاد رنگ‌های متنوع
• کاهش هزینه تولید
• افزایش قابلیت فرم‌دهی

این ترکیب طلا با دیگر فلزات باعث می‌شود که طلا دارای عیارهای مختلفی باشد. عیار طلا میزان خلوص طلا را نشان می‌دهد و به درصد طلا در مخلوط فلزی اشاره دارد. برای مثال، طلا ۱۸ عیار به این معناست که از هر ۲۴ گرم مخلوط، ۱۸ گرم آن طلا و ۶ گرم دیگر فلزات هستند.

تأثیر عیار بر مظنه

مظنه طلا برای هر عیار متفاوت است. برای مثال، مظنه طلا ۱۸ عیار برابر با وزن طلا در یک مثقال طلای ۱۸ عیار است. به‌طور کلی، هرچه عیار طلا بالاتر باشد، مظنه کمتر است زیرا وزن طلا در مثقال بیشتر و وزن فلزات دیگر کمتر است.

عیار طلا چگونه بر مظنه تأثیر می‌گذارد؟

مظنه طلا برای هر عیار متفاوت است. به‌عبارت‌دیگر، مظنه طلا برابر است با وزن طلا در یک مثقال طلا با عیار مشخص. به‌عنوان مثال، مظنه طلا ۱۸ عیار برابر با وزن طلا در یک مثقال طلا ۱۸ عیار است. بنابراین، هرچه عیار طلا بالاتر باشد، مظنه طلا کمتر است؛ زیرا در یک مثقال طلا با عیار بالا، وزن طلا بیشتر و وزن فلزات دیگر کمتر است.

فرمول محاسبه مظنه

مقدار مظنه یا مثقال با توجه به قیمت هر اونس طلا در بازار جهانی و نرخ دلار آزاد محاسبه می‌شود. فرمول محاسبه به‌صورت زیر است:

مظنه یا مثقال = 9.5742 / (قیمت هر اونس جهانی × قیمت دلار آزاد)

فرمول محاسبه قیمت مظنه طلا

با توجه به عواملی که بر قیمت مظنه طلا تأثیر می‌گذارند، می‌توان یک فرمول کلی برای محاسبه قیمت مظنه طلا ارائه داد. این فرمول به شکل زیر است:

QM=QGNEA۲۴۴.۶۸+H

که در آن:

• QM: قیمت مظنه طلا به ریال
• QG: قیمت طلا در بازار جهانی به دلار برای هر اونس
• NE: نرخ دلار به ریال
• A: عیار طلا است که می‌تواند بین ۰ تا ۲۴ باشد
• H: هزینه‌های جانبی به ریال

با استفاده از این فرمول می‌توان قیمت مظنه طلا را برای هر عیار طلا محاسبه کرد. برای مثال، اگر قیمت طلا در بازار جهانی ۱۸۰۰ دلار برای هر اونس باشد، نرخ دلار ۲۵۰۰۰ ریال و هزینه‌های جانبی ۵۰۰۰۰ ریال باشد، می‌توان با این فرمول قیمت مظنه طلا را محاسبه کرد.

نحوه تبدیل مظنه طلا به گرم طلا

گاهی اوقات ممکن است نیاز باشد مظنه طلا را به گرم طلا تبدیل کنیم یا برعکس. برای این کار می‌توان از فرمول‌های زیر استفاده کرد:

G=24M×4.68×A

M=4.68×AG×24​

که در آن:

• $G$: وزن طلا به گرم
• $M$: وزن طلا به مظنه
• $A$: عیار طلا که بین ۰ تا ۲۴ می‌تواند باشد

با استفاده از این فرمول‌ها می‌توان وزن طلا را در هر دو واحد مظنه و گرم محاسبه کرد. برای مثال، اگر وزن طلا ۱۰ مظنه با عیار ۱۸ باشد، وزن طلا به گرم به شکل زیر خواهد بود:

G=2410×4.68×18​=35.1

یعنی وزن طلا ۳۵.۱ گرم است.

نحوه محاسبه تبدیل مظنه طلا به گرم طلای ۱۸ عیار

قبل از تبدیل مظنه طلا به گرم طلای ۱۸ عیار، باید یادآوری کنیم که مظنه طلا براساس طلای ۱۷ عیار محاسبه می‌شود. برای تبدیل مظنه طلا به گرم طلای ۱۸ عیار باید ابتدا مظنه را بر عدد ۴.۶۰۸۳ (هر مثقال صیرفی برابر با ۴.۶۰۸۳ گرم است) تقسیم کنیم. عدد حاصل برابر با قیمت یک گرم طلای ۱۷ عیار خواهد بود. در مرحله بعدی، این عدد را بر ۷۰۵ (که خلوص طلای ۱۷ عیار است) تقسیم و سپس در عدد ۷۵۰ (که خلوص طلای ۱۸ عیار است) ضرب می‌کنیم. عدد نهایی برابر با قیمت یک گرم طلای ۱۸ عیار خواهد بود.

تبدیل مظنه به طلای ۱۸
مثال: اگر در حال حاضر قیمت مظنه ۱۱ میلیون تومان باشد، با تقسیم این عدد بر ۴.۶۰۸۳، عدد ۲,۳۸۶,۹۹۷ به دست می‌آید. این عدد قیمت یک گرم طلای ۱۷ عیار است. حال اگر این عدد را بر ۷۰۵ تقسیم و سپس در ۷۵۰ ضرب کنیم، عدد ۲,۵۳۹,۳۵۸ به دست می‌آید که این عدد برابر با قیمت یک گرم طلای ۱۸ عیار خواهد بود.

نحوه محاسبه مظنه در بازار طلا

قبلاً گفتیم که مظنه بر اساس قیمت یک مثقال طلای ۱۷ عیار با خلوص ۷۰۵ تعیین می‌شود. اما در معاملات رسمی بازار، قیمت یک گرم طلای ۱۸ عیار (با خلوص ۷۵۰) که به آن طلای استاندارد نیز گفته می‌شود، مبنای محاسبات است. بنابراین، هنگام خرید و فروش طلا، طلافروشان مظنه را با استفاده از یک فرمول ریاضی به قیمت یک گرم طلای ۱۸ عیار تبدیل می‌کنند. در اینجا، فرمول تبدیل مظنه به گرم طلای ۱۸ عیار را توضیح می‌دهیم تا بتوانید با داشتن مظنه طلا، قیمت یک گرم طلای ۱۸ عیار را حساب کنید.

فرمول تبدیل مظنه به گرم طلای ۱۸ عیار در بازار طلا به این صورت است:

قیمت یک گرم طلای ۱۸ عیار = مظنه×عیار ۱۸×(1عیار ۱۷​)×(1وزن یک مثقال​)

در این فرمول، برای عبارات عیار ۱۸ و عیار ۱۷، باید عدد خلوص این طلاها را وارد کنید. گفتیم که عدد خلوص طلای ۱۸ عیار ۷۵۰ و عدد خلوص طلای ۱۷ عیار ۷۰۵ است. بنابراین، فرمول بالا را می‌توان به شکل زیر نیز نوشت:

قیمت یک گرم طلای ۱۸ عیار = مظنه×۷۵۰×(۷۰۵1​)×(۴.۶۰۸۳1​)

برای مثال، اگر قیمت مثقال طلای آب شده یا همان مظنه را ۱۲,۰۷۶,۰۰۰ تومان در نظر بگیریم، با استفاده از فرمول بالا می‌توان قیمت یک گرم طلای ۱۸ عیار را به دست آورد:

۷۵۰×(۷۰۵1​)×(۴.۶۰۸۳1​)×۱۲,۰۷۶,۰۰۰=۲,۷۸۷,۷۵۴

پس، اگر مظنه یا همان قیمت مثقال طلای آب شده ۱۲,۰۷۶,۰۰۰ تومان باشد، قیمت یک گرم طلای ۱۸ عیار ۲,۷۸۷,۷۵۴ تومان خواهد بود.

عدد طلایی برای تبدیل مظنه

از آنجایی که محاسبات قبلی ممکن است کمی پیچیده باشند، پیشنهاد می‌کنیم از عدد طلایی ۴.۳۳ استفاده کنید (عدد دقیق آن ۴.۳۳۱۸۰۲ است). این عدد از محاسبات قبلی به دست آمده و کافی است عدد مظنه را بر این عدد تقسیم کنید تا قیمت یک گرم طلای ۱۸ عیار به دست آید.

برای نمونه، اگر مظنه ۱۱ میلیون تومان باشد، با تقسیم این عدد بر ۴.۳۳، قیمت ۲,۵۴۰,۴۱۵ تومان به دست می‌آید. مشاهده می‌کنید که این عدد با عدد دقیق تفاوت کمی دارد.

چگونه قیمت مظنه طلا تعیین می‌شود؟

قیمت مظنه طلا از گذشته در بازارهایی مانند سبزه میدان و پله آهنی تعیین می‌شده و فرمول خاصی ندارد. طلافروشان از بنکداران طلا خرید می‌کنند و عمده‌فروشان نیز از تامین‌کنندگان اصلی در این بازارها خریداری می‌نمایند. مظنه‌های مختلف در بازار ممکن است به دلیل تفاوت در تأمین‌کنندگان و تقاضا و عرضه متفاوت باشند. وقتی تقاضا زیاد باشد، قیمت بالا می‌رود و در صورت افزایش عرضه، قیمت کاهش می‌یابد.

هر مظنه چند گرم است؟

مظنه یک واحد اندازه‌گیری وزن طلا نیست؛ بلکه برای بیان قیمت یک مثقال (۴.۶۰۸ گرم) طلای ۱۷ عیار به کار می‌رود.

مظنه در خرید و فروش طلا چه اهمیتی دارد؟

مظنه برای مشخص کردن قیمت یک کالا یا جنس در بازار استفاده می‌شود. این اصطلاح در بازارهای دیگر مثل مسکن یا خودرو هم کاربرد دارد. مثلاً اگر کسی بخواهد زمینی را بخرد، از آشنایان می‌پرسد مظنه زمین در آن منطقه چقدر است. در بازارهم از کلمه مظنه برای دانستن قیمت روز طلا استفاده می‌شود.

طلا به عنوان فلزی گرانبها و سرمایه‌ای، همواره با نوسانات قیمتی همراه است. به همین دلیل، بدون اطلاع از آخرین قیمت طلا نمی‌توان در معاملات طلا اقدام کرد. بنابراین، اصطلاح مظنه طلا در این بازار بسیار مهم و پرکاربرد است. این اصطلاح به ویژه در بازار طلای آب شده اهمیت زیادی دارد که در ادامه به بررسی آن خواهیم پرداخت.

هر مظنه چند گرم است؟

مظنه به معنای قیمت یک مثقال (۴.۶۰۸ گرم) طلای ۱۷ عیار است، نه واحد وزن طلا.

مظنه نقدی طلا چیست؟

مظنه نقدی یعنی قیمت یک مثقال طلای ۱۷ عیار که به‌طور آنی و نقدی پرداخت و دریافت می‌شود، بدون تأخیر.

مظنه جهانی طلا چیست؟

مظنه، جهانی یعنی تبدیل قیمت جهانی طلا، (انس طلا) به گرم و سپس محاسبه آن به مثقال ۱۷ عیار.

تفاوت مظنه طلا با گرم طلا

گرم طلا یک واحد اندازه‌گیری وزن طلا است که در برخی کشورها مانند ایران استفاده می‌شود. یک گرم طلا برابر با ۱۰۰۰ میلی‌گرم یا یک میلی‌لیتر طلا است. بر خلاف مظنه طلا، گرم طلا وابسته به عیار  نیست و فقط بر اساس وزن طلا محاسبه می‌شود. بنابراین، می‌توان گفت که گرم طلا یک واحد متریک است در حالی که مظنه طلا یک واحد سنتی است.

تفاوت دیگر این است که مظنه طلا برای اندازه‌گیری وزن طلا در قالب سکه، زیورآلات و لوازم جواهرسازی به کار می‌رود، اما گرم طلا برای اندازه‌گیری وزن طلا به صورت خالص استفاده می‌شود.

تفاوت مظنه طلا و قیمت طلا

بسیاری از افراد ممکن است بین مظنه طلا و قیمت طلا تفاوت قائل نشوند، اما باید توجه داشت که مظنه طلا به قیمت یک مثقال طلای 17 عیار اشاره دارد، در حالی که قیمت طلا ممکن است به قیمت هر گرم یا هر اونس طلا اشاره داشته باشد. بنابراین، مظنه یکی از واحدهای محاسبه قیمت طلا است، اما همیشه نماینده کل بازار طلا نیست.

نتیجه‌گیری

مظنه طلا یک مفهوم کلیدی در بازار طلا است که نه تنها در تعیین قیمت‌ها نقش دارد، بلکه به سرمایه‌گذاران و خریداران کمک می‌کند تا تصمیمات آگاهانه‌تری بگیرند. این قیمت تحت تأثیر عوامل متعددی قرار می‌گیرد که از جمله آن‌ها می‌توان به قیمت جهانی طلا، نرخ ارز، تقاضای بازار و شرایط اقتصادی اشاره کرد.