اختیار فروش چیست؟
اختیار فروش Put Option
اختیار فروش یا آپشن فروش (Put Option) یکی از انواع قراردادهای آپشن (Option Contract) و ابزارهای مالی مشتقه است که به دارنده آن حق (اما نه تعهد) می‌دهد تا دارایی پایه‌ای (مانند سهام، شاخص، کالا، ارز یا سایر دارایی‌ها) را در قیمتی مشخص (قیمت اعمال یا Strike Price) و تا تاریخ معینی (تاریخ انقضا یا Expiration Date) بفروشد. این ابزار در بازارهای مالی برای مدیریت ریسک، کسب سود از کاهش قیمت دارایی، یا ایجاد استراتژی‌های سرمایه‌گذاری پیچیده استفاده می‌شود.
آپشن فروش توافقی است بین دو طرف: خریدار اختیار فروش (Holder) و فروشنده اختیار فروش (Writer). خریدار با پرداخت مبلغی به نام پرمیوم (Premium)، حقی را به دست می‌آورد که می‌تواند دارایی پایه را با قیمت اعمال مشخص تا تاریخ انقضا بفروشد. فروشنده اختیار فروش در ازای دریافت پرمیوم، متعهد می‌شود که در صورت تصمیم خریدار به اعمال اختیار، دارایی پایه را با قیمت تعیین‌شده خریداری کند.
در این مقاله، به‌صورت جامع به تعریف اختیار فروش، نحوه کارکرد، انواع، کاربردها، مزایا و معایب، عوامل مؤثر بر قیمت، استراتژی‌های مرتبط، و مثال‌های عملی می‌پردازیم.
دوره جامع معاملات آپشن، راهی ساده برای درآمد دلاری در اوقات فراغت | همین حالا کلیک کن.
ویژگی‌های اصلی اختیار فروش
| ویژگی | توضیح |
|---|---|
| دارای تاریخ انقضا | بعد از آن قابل‌استفاده نیست |
| قابل معامله در بازار | اغلب در بورس‌های آپشن قابل خرید و فروش است |
| قیمت آن نوسان دارد | بسته به نوسانات بازار و دارایی پایه، قیمت آپشن تغییر می‌کند |
| سود محدود، ریسک محدود | سود خریدار محدود به افت قیمت دارایی، ریسک او تنها پریمیوم پرداختی است |
دلایل استفاده از اختیار فروش
- بیمه کردن دارایی در برابر کاهش قیمت
- سود بردن از کاهش ارزش یک دارایی
- طراحی استراتژی‌های پیچیده برای کنترل ریسک
- مدیریت پورتفوی در شرایط نامطمئن بازار
عوامل مؤثر بر قیمت آپشن فروش
قیمت پرمیوم آپشن فروش تحت تأثیر عوامل زیر است:
- قیمت دارایی پایه: اگر قیمت دارایی پایه کاهش یابد، ارزش اختیار فروش افزایش می‌یابد، زیرا احتمال سودآوری بیشتر می‌شود.
- قیمت اعمال: فاصله بین قیمت اعمال و قیمت فعلی دارایی بر ارزش اختیار تأثیر می‌گذارد. اختیارهایی که قیمت اعمال آن‌ها نزدیک به قیمت فعلی است (At-the-Money) معمولاً گران‌تر هستند.
- زمان تا انقضا: هرچه زمان بیشتری تا انقضا باقی باشد، ارزش زمانی اختیار بیشتر است، زیرا احتمال کاهش قیمت دارایی بیشتر می‌شود.
- نوسانات بازار (Volatility): نوسانات بالاتر در قیمت دارایی پایه باعث افزایش پرمیوم می‌شود، زیرا احتمال تغییرات بزرگ در قیمت افزایش می‌یابد.
- نرخ بهره بدون ریسک: نرخ بهره بالاتر معمولاً ارزش اختیار فروش را کاهش می‌دهد، زیرا هزینه فرصت نگهداری پول نقد بیشتر می‌شود.
- سود تقسیمی (برای سهام): اگر دارایی پایه سهام باشد و سود تقسیمی پرداخت کند، ارزش اختیار فروش ممکن است افزایش یابد، زیرا قیمت سهام معمولاً پس از پرداخت سود تقسیمی افت می‌کند.
مدل‌های قیمت‌گذاری مانند مدل بلک-شولز (Black-Scholes) یا مدل دوجمله‌ای (Binomial Model) برای محاسبه دقیق پرمیوم استفاده می‌شوند. فرمول بلک-شولز برای اختیار فروش به‌صورت زیر است:
[ P = K e^{-rT} N(-d_2) – S_0 N(-d_1) ] که در آن:
-
(P): قیمت اختیار فروش
-
(S_0): قیمت فعلی دارایی پایه
-
(K): قیمت اعمال
-
(r): نرخ بهره بدون ریسک
-
(T): زمان تا انقضا
-
(N): تابع توزیع تجمعی نرمال
-
(d_1, d_2): پارامترهای محاسباتی مبتنی بر نوسانات و سایر عوامل
کاربردهای اختیار فروش
آپشن فروش در موقعیت‌های مختلف مالی استفاده می‌شود:
-
سفته‌بازی (Speculation): سرمایه‌گذاران از آپشن فروش برای کسب سود از کاهش قیمت دارایی پایه بدون نیاز به فروش مستقیم آن استفاده می‌کنند. این روش اهرم مالی بالایی فراهم می‌کند.
-
مثال: به جای فروش استقراضی 1000 سهم 100 دلاری، می‌توانید اختیار فروشی با پرمیوم 5 دلار بخرید و از کاهش قیمت سود ببرید.
-
-
مدیریت ریسک (Hedging): آپشن فروش برای محافظت از پرتفوی در برابر کاهش قیمت دارایی‌ها استفاده می‌شود. این استراتژی به نام Protective Put شناخته می‌شود.
-
مثال: اگر سهام یک شرکت را دارید و نگران کاهش قیمت هستید، می‌توانید اختیار فروش بخرید تا ضرر خود را محدود کنید.
-
-
استراتژی‌های ترکیبی: آپشن فروش در استراتژی‌هایی مانند Bear Put Spread، Straddle، یا Strangle استفاده می‌شود.
-
کنترل ریسک با سرمایه کم: آپشن فروش به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد با هزینه کم، از کاهش قیمت دارایی سود ببرند یا ریسک را مدیریت کنند.
چه کسانی از اختیار فروش استفاده می‌کنند؟
۱. سرمایه‌گذاران هج‌کننده (Hedgers): برای پوشش ریسک کاهش قیمت دارایی‌هایشان
۲. سفته‌بازان (Speculators): برای کسب سود از پیش‌بینی کاهش قیمت دارایی‌ها
۳. سرمایه‌گذاران محافظه‌کار: برای بیمه‌کردن دارایی‌های خود در برابر سقوط بازار
اجزای اصلی یک قرارداد اختیار فروش
در هر قرارداد اختیار فروش، چند مؤلفه کلیدی وجود دارد:
| اصطلاح | تعریف |
|---|---|
| دارایی پایه | دارایی‌ای که اختیار فروش بر روی آن بسته می‌شود (مثلاً سهام شرکت خاص) |
| قیمت اعمال (Strike Price) | قیمتی که فروش دارایی در آن انجام می‌شود |
| تاریخ انقضا | تاریخی که پس از آن قرارداد بی‌اعتبار می‌شود |
| پریمیوم (Premium) | مبلغی که خریدار اختیار به فروشنده می‌پردازد برای خرید این حق |
انواع اختیار فروش
آپشن فروش بر اساس زمان مجاز برای اعمال به دو نوع تقسیم می‌شود:
- اختیار فروش آمریکایی (American Put Option): خریدار می‌تواند اختیار را در هر زمان تا تاریخ انقضا اعمال کند. این نوع انعطاف‌پذیری بیشتری دارد و در بازارهای سهام رایج است.
- اختیار فروش اروپایی (European Put Option): خریدار فقط می‌تواند اختیار را در تاریخ انقضا اعمال کند. این نوع معمولاً در بازارهای شاخص یا برخی ابزارهای خاص استفاده می‌شود.
تفاوت: اختیار فروش آمریکایی به دلیل انعطاف‌پذیری بیشتر ممکن است پرمیوم بالاتری داشته باشد.
نحوه کارکرد اختیار فروش
برای درک نحوه کارکرد آپشن فروش، مراحل زیر را در نظر بگیرید:
- خرید اختیار فروش: سرمایه‌گذار با تحلیل بازار پیش‌بینی می‌کند که قیمت دارایی پایه کاهش خواهد یافت. او یک اختیار فروش با قیمت اعمال و تاریخ انقضای مشخص خریداری می‌کند و پرمیوم را به فروشنده پرداخت می‌کند.
- تغییرات قیمت دارایی پایه: اگر قیمت دارایی پایه کاهش یابد، ارزش اختیار فروش افزایش می‌یابد، زیرا خریدار می‌تواند دارایی را با قیمتی بالاتر از قیمت بازار بفروشد.
- تصمیم‌گیری در مورد اعمال: خریدار تصمیم می‌گیرد که آیا اختیار را اعمال کند (دارایی را با قیمت اعمال بفروشد) یا خیر. اگر اعمال اختیار سودآور نباشد، خریدار می‌تواند اجازه دهد اختیار منقضی شود و تنها پرمیوم را از دست بدهد.
- نقش فروشنده: اگر خریدار اختیار را اعمال کند، فروشنده موظف است دارایی پایه را با قیمت اعمال خریداری کند.
ارزش اختیار فروش
ارزش یک آپشن فروش به دو بخش تقسیم می‌شود:
- ارزش ذاتی (Intrinsic Value): تفاوت بین قیمت اعمال و قیمت فعلی دارایی پایه، اگر قیمت اعمال بالاتر از قیمت دارایی باشد. اگر قیمت دارایی بالاتر یا برابر با قیمت اعمال باشد، ارزش ذاتی صفر است. فرمول: ارزش ذاتی = max(0, قیمت اعمال – قیمت دارایی پایه)
- ارزش زمانی (Time Value): ارزش اضافی ناشی از زمان باقی‌مانده تا انقضا و احتمال کاهش قیمت دارایی پایه. این ارزش با نزدیک شدن به تاریخ انقضا کاهش می‌یابد.
مثال: اگر قیمت سهام یک شرکت 80 دلار و قیمت اعمال اختیار فروش 100 دلار باشد، ارزش ذاتی 20 دلار است. اگر پرمیوم اختیار 25 دلار باشد، ارزش زمانی 5 دلار (25 – 20) خواهد بود.
دوره جامع معاملات آپشن، راهی ساده برای درآمد دلاری در اوقات فراغت | همین حالا کلیک کن.
اختیار فروش در عمل چگونه استفاده می‌شود؟
- بیمه کردن دارایی (Protective Put): فرض کنید شما ۱۰۰ سهم دارید و می‌خواهید از آن در برابر افت بازار محافظت کنید. می‌توانید یک اختیار فروش بخرید تا اگر قیمت سهم افت کرد، بتوانید آن را با قیمت تعیین‌شده بفروشید.
- سفته‌بازی روی کاهش قیمت: اگر فکر می‌کنید قیمت بیت‌کوین یا سهام خاصی کاهش پیدا می‌کند، می‌توانید با خرید اختیار فروش، از افت قیمت سود ببرید بدون اینکه دارایی واقعی را در اختیار داشته باشید.
مثال
فرض کنید شما آپشن فروشی برای ۱۰۰ سهم شرکت X دارید، با قیمت اعمال ۵۰ هزار تومان و تاریخ انقضا ۳۰ روز دیگر.
اگر قیمت سهم X به ۴۰ هزار تومان برسد، شما می‌توانید آن را با قیمت ۵۰ هزار تومان (قیمت اعمال) بفروشید و از تفاوت قیمت سود ببرید. اگر قیمت سهم به بالای ۵۰ هزار تومان برسد، شما اختیار را اجرا نمی‌کنید و تنها پریمیوم را از دست می‌دهید.
مزایای اختیار فروش
- اهرم مالی (Leverage): با سرمایه‌گذاری مبلغ کمی (پرمیوم)، می‌توانید از کاهش بزرگ در قیمت دارایی پایه سود ببرید.
- ریسک محدود برای خریدار: حداکثر ضرر خریدار به پرمیوم پرداخت‌شده محدود است، برخلاف فروش استقراضی که ممکن است ضررهای نامحدودی به همراه داشته باشد.
- انعطاف‌پذیری: آپشن فروش امکان ایجاد استراتژی‌های متنوع برای پیش‌بینی‌های نزولی بازار را فراهم می‌کند.
- مدیریت ریسک: آپشن فروش ابزاری مؤثر برای محافظت از پرتفوی در برابر کاهش قیمت است.
معایب اختیار فروش
- ریسک برای فروشنده: فروشنده آپشن فروش ممکن است با ضررهای قابل‌توجهی مواجه شود، به‌ویژه اگر قیمت دارایی به شدت کاهش یابد.
- کاهش ارزش زمانی: ارزش زمانی آپشن فروش با نزدیک شدن به تاریخ انقضا کاهش می‌یابد، حتی اگر قیمت دارایی تغییر نکند.
- پیچیدگی: درک و استفاده از اختیار فروش نیازمند دانش مالی و تحلیل بازار است.
- هزینه پرمیوم: پرمیوم می‌تواند در بازارهای پرنوسان گران باشد و اگر پیش‌بینی اشتباه باشد، کل پرمیوم از دست می‌رود.
استراتژی‌های رایج با اختیار فروش
خرید ساده آپشن فروش (Long Put): خرید آپشن فروش برای سود بردن از کاهش قیمت دارایی پایه.
Protective Put: خرید اختیار فروش برای محافظت از سهام در برابر کاهش قیمت.
Bear Put Spread: خرید یک آپشن فروش با قیمت اعمال بالاتر و فروش یک اختیار فروش با قیمت اعمال پایین‌تر برای کاهش هزینه و محدود کردن ریسک.
Straddle: خرید همزمان آپشن فروش و اختیار خرید با همان قیمت اعمال و تاریخ انقضا برای سود بردن از تغییرات بزرگ قیمت (صعودی یا نزولی).
ریسک‌های اختیار فروش:
- از بین رفتن ارزش زمانی (Time Decay): ارزش زمانی آپشن فروش با نزدیک شدن به تاریخ انقضا کاهش می‌یابد. حتی اگر قیمت دارایی پایه ثابت بماند، ارزش اختیار فروش به مرور زمان کم می‌شود.
- نوسانات (Volatility): قیمت آپشن فروش به شدت تحت تأثیر نوسانات مورد انتظار دارایی پایه قرار دارد. افزایش نوسانات معمولاً منجر به افزایش قیمت اختیار فروش می‌شود و کاهش آن باعث کاهش قیمت می‌شود.
- ریسک برای فروشنده: فروشندگان آپشن فروش با ریسک بالقوه قابل توجهی مواجه هستند، زیرا در صورت کاهش شدید قیمت دارایی پایه به صفر، آن‌ها مجبور به خرید آن با قیمت اعمال بالاتر خواهند بود و متحمل زیان می‌شوند. حداکثر زیان برای فروشنده اختیار فروش زمانی رخ می‌دهد که قیمت دارایی پایه به صفر برسد و زیان برابر با قیمت اعمال منهای پریم دریافتی خواهد بود.
سود و زیان در آپشن فروش
- در سود (In-the-Money – ITM): یک آپشن فروش زمانی در سود است که قیمت فعلی دارایی پایه پایین‌تر از قیمت اعمال باشد. در این حالت، اعمال اختیار برای خریدار سودآور خواهد بود، زیرا می‌تواند دارایی را در بازار با قیمت پایین‌تر بخرد و با قیمت بالاتر (قیمت اعمال) به فروشنده بفروشد.
- در زیان (Out-of-the-Money – OTM): یک آپشن فروش زمانی در زیان است که قیمت فعلی دارایی پایه بالاتر از قیمت اعمال باشد. در این حالت، اعمال اختیار برای خریدار منطقی نیست، زیرا می‌تواند دارایی را در بازار با قیمت بالاتری بفروشد.
- هم‌سطح (At-the-Money – ATM): یک آپشن فروش زمانی هم‌سطح است که قیمت فعلی دارایی پایه تقریباً برابر با قیمت اعمال باشد.
برای خریدار اختیار فروش:
- سود: وقتی قیمت دارایی پایین‌تر از قیمت اعمال باشد.
- زیان: اگر قیمت دارایی بالاتر از قیمت اعمال باشد، تنها پریمیوم را از دست می‌دهد.
- حداکثر سود: قیمت اعمال منهای قیمت واقعی دارایی، منهای پریمیوم
- حداکثر زیان: فقط پریمیوم پرداختی
برای فروشنده اختیار فروش:
- سود: وقتی اختیار اعمال نمی‌شود (یعنی قیمت بازار بالاتر از قیمت اعمال است)
- زیان: اگر قیمت دارایی سقوط کند، فروشنده مجبور می‌شود دارایی را با قیمت بالاتری بخرد
- حداکثر سود: پریمیوم دریافت‌شده
- حداکثر زیان: به‌صورت تئوریک ممکن است بالا باشد (تا زمانی که قیمت دارایی صفر شود)
حداکثر سود و ضرر خریدار اختیار فروش
- حداکثر ضرر: فقط همان مبلغ پریمیوم پرداخت‌شده (۲۸۰ دلار در مثال بالا).
- حداکثر سود: اگر قیمت سهم به صفر برسد.
اکثر دارندگان اختیار که اختیارشان هنوز ارزش دارد، ترجیح می‌دهند آن را بفروشند نه اینکه اعمالش کنند؛ چون اعمال، باعث از بین رفتن ارزش زمانی و افزایش هزینه‌ها (مثل کمیسیون یا بهره مارجین) می‌شود.
کجا می‌توان اختیار فروش (Put Option) را معامله کرد؟
اختیارهای فروش، مانند بسیاری دیگر از انواع اختیار معامله، از طریق کارگزاری‌ها معامله می‌شوند. برخی کارگزاری‌ها خدمات و ویژگی‌های خاصی برای معامله‌گران اختیار معامله ارائه می‌دهند. اگر علاقه‌مند به این نوع معاملات هستید، باید کارگزاری‌ای را انتخاب کنید که با نیازهای سرمایه‌گذاری شما هم‌خوانی داشته باشد.
جایگزین‌هایی برای اعمال اختیار فروش
خریدار اختیار فروش مجبور نیست تا زمان سررسید آن را نگه دارد. با تغییر قیمت سهم پایه، قیمت اختیار هم تغییر می‌کند. بنابراین خریدار می‌تواند قبل از سررسید، اختیار خود را بفروشد و بسته به تغییر قیمت، یا سود کند یا جلوی ضرر بیشتر را بگیرد.
فروشنده‌ی اختیار هم می‌تواند همین کار را انجام دهد. اگر قیمت سهم پایه بالاتر از قیمت توافق‌شده (strike) باشد، معمولاً کاری نمی‌کند، چون این اختیار بی‌ارزش می‌شود و تمام مبلغ دریافت‌شده (پریمیوم) سود خالص فروشنده خواهد بود. اما اگر قیمت در حال نزدیک شدن یا پایین‌تر رفتن از قیمت توافقی باشد، فروشنده برای جلوگیری از ضرر، ممکن است اقدام به خرید اختیار کند و موقعیت خود را ببندد. سود یا ضرر این معامله برابر است با تفاوت بین پریمیوم دریافتی و پریمیوم پرداختی برای بستن موقعیت.
چرا افراد اختیار فروش می‌خرند؟
- انتظار کاهش قیمت: اصلی‌ترین دلیل خرید اختیار فروش، پیش‌بینی کاهش قیمت دارایی پایه است. خریدار با پرداخت مبلغ اندکی (پریم)، اهرمی ایجاد می‌کند تا در صورت تحقق پیش‌بینی‌اش، سود قابل توجهی کسب کند.
- پوشش ریسک (Hedging): سرمایه‌گذارانی که دارای دارایی پایه هستند (مانند سهام)، می‌توانند با خرید اختیار فروش، از ارزش دارایی خود در برابر کاهش احتمالی قیمت محافظت کنند. این کار مشابه خرید بیمه برای دارایی است.
- اهرم (Leverage): اختیار فروش به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد تا با سرمایه کمتری نسبت به فروش استقراضی دارایی پایه، در معرض کاهش قیمت آن قرار بگیرند. درصد سود (یا زیان) در مقایسه با سرمایه اولیه (پریم) می‌تواند بسیار بالا باشد.
- استراتژی‌های ترکیبی: اختیار فروش می‌تواند به عنوان بخشی از استراتژی‌های معاملاتی پیچیده‌تر مورد استفاده قرار گیرد، مانند اسپردها و استرادل‌ها.
چرا افراد آپشن فروش می‌فروشند؟
- انتظار عدم کاهش قیمت یا افزایش اندک: فروشندگان اختیار فروش معمولاً انتظار دارند که قیمت دارایی پایه تا تاریخ انقضا کاهش قابل توجهی نداشته باشد یا حتی افزایش یابد. در این صورت، اختیار فروش بی‌ارزش منقضی می‌شود و آن‌ها سود حاصل از پریم دریافتی را حفظ می‌کنند.
- کسب درآمد (Income Generation): فروش اختیار فروش می‌تواند راهی برای کسب درآمد اضافی از سرمایه‌گذاری‌های موجود باشد.
- استراتژی‌های ترکیبی: فروش اختیار فروش نیز می‌تواند بخشی از استراتژی‌های معاملاتی پیچیده‌تر باشد.
چه زمانی باید اختیار فروش (Put Option) خریداری کرد؟
وقتی یک اختیار فروش می‌خرید، تضمین می‌شود که بیش از مبلغی که به‌عنوان پریمیوم (حق بیمه) پرداخت کرده‌اید، ضرر نخواهید کرد. شما مبلغ کوچکی را به کسی پرداخت می‌کنید که حاضر است در آینده، سهام شما را با قیمتی مشخص از شما بخرد.
آن شخص ریسک این معامله را با دریافت همین حق بیمه پوشش می‌دهد. او می‌داند که شما می‌توانید در هر زمانی در بازه‌ی زمانی تعیین‌شده، از او بخواهید سهام را بخرد. همچنین می‌داند که ممکن است ارزش سهام در آن روز به‌مراتب کمتر از قیمت توافقی باشد. اما با این حال، او معتقد است که این کار ارزشش را دارد چون احتمال می‌دهد قیمت سهام افزایش پیدا کند. درست مثل شرکت‌های بیمه که در ازای دریافت حق بیمه، ریسک را می‌پذیرند، فروشنده‌ی اختیار فروش هم حاضر است در قبال دریافت مبلغی، این ریسک را به عهده بگیرد.
چه زمانی باید اختیار فروش را فروخت؟
وقتی اختیار فروش می‌فروشید، در واقع متعهد می‌شوید سهام را با قیمت مشخصی خریداری کنید، اگر خریدار بخواهد از حق خود استفاده کند.
اگر قیمت سهام کاهش یابد، فروشنده‌ی اختیار فروش دچار ضرر می‌شود؛ چون باید سهام را به قیمت بالاتر (قیمت توافقی یا همان قیمت اعمال) بخرد، اما در بازار آن را به قیمت پایین‌تری می‌تواند بفروشد. اگر قیمت سهام بالا برود، خریدار از اختیار خود استفاده نخواهد کرد و فروشنده، فقط مبلغ حق بیمه را برای خود نگه می‌دارد.
فروشندگان اختیار فروش معمولاً تعداد زیادی قرارداد روی سهام شرکت‌هایی می‌نویسند که فکر می‌کنند در آینده رشد خواهند کرد. آن‌ها معتقدند که مبالغی که به‌عنوان پریمیوم جمع می‌کنند، از ضررهایی که ممکن است در صورت افت قیمت سهام متحمل شوند، بیشتر خواهد بود.
آیا خرید اختیار فروش مثل فروش استقراضی است؟
هردو استراتژی نزولی‌اند، اما تفاوت‌هایی دارند:
- خرید اختیار فروش، ریسک محدود دارد (تا سقف مبلغ پرداخت‌شده).
- برای آن نیاز به حساب مارجین نیست.
- در مقابل، فروش استقراضی دارای ریسک نامحدود و هزینه‌های بالایی مثل بهره و کارمزد قرض‌گرفتن سهام است.
پس فروش استقراضی به مراتب پرریسک‌تر است.
اختیار فروش در سود یا خارج از سود؛ کدام را بخریم؟
بستگی به هدف معامله، میزان ریسک‌پذیری و سرمایه شما دارد:
- اختیارهای داخل پول (ITM) قیمت بیشتری دارند، چون حق فروش در قیمت بالاتری می‌دهند، اما احتمال سودآوری آن‌ها بیشتر است.
- اختیارهای خارج از پول (OTM) ارزان‌ترند، اما احتمال سودآوری‌شان پایین‌تر است.
اگر سرمایه کمی دارید و می‌خواهید از ریسک متوسطی محافظت کنید، OTM می‌تواند گزینه بهتری باشد.
آیا ممکن است کل مبلغ اختیار را از دست بدهم؟
بله. اگر تا زمان سررسید، قیمت سهم از قیمت اعمال پایین‌تر نیاید، اختیار بی‌ارزش خواهد شد و تمام مبلغ پرداختی از بین می‌رود.
اگر تازه‌کارم و سرمایه کمی دارم، آیا نوشتن اختیار فروش مناسب است؟
خیر. نوشتن اختیار فروش (Put Writing) استراتژی پیشرفته‌ای است که برای معامله‌گران باتجربه مناسب است و نیاز به سرمایه زیاد دارد (مثل “اختیار فروش با تضمین نقدی”). برای مبتدیان با سرمایه محدود توصیه نمی‌شود.
دوره جامع معاملات آپشن، راهی ساده برای درآمد دلاری در اوقات فراغت | همین حالا کلیک کن.
نکات مهم برای سرمایه‌گذاری در آپشن فروش
- تحلیل بازار: پیش از خرید اختیار فروش، تحلیل تکنیکال و بنیادی انجام دهید تا احتمال کاهش قیمت دارایی را ارزیابی کنید.
- مدیریت ریسک: مقدار سرمایه‌ای که می‌توانید از دست بدهید (پرمیوم) را مشخص کنید و از اهرم مالی بیش از حد اجتناب کنید.
- آموزش: با مفاهیم اختیار فروش و استراتژی‌های مرتبط از طریق کتاب‌ها، دوره‌های آنلاین، یا حساب‌های دمو آشنا شوید.
- نظارت بر بازار: اخبار شرکت‌ها، عوامل کلان اقتصادی، و نوسانات بازار را رصد کنید، زیرا این عوامل بر قیمت دارایی پایه تأثیر می‌گذارند.
- زمان‌بندی: به تاریخ انقضا توجه کنید، زیرا ارزش زمانی با نزدیک شدن به انقضا کاهش می‌یابد.
تفاوت اختیار فروش با فروش استقراضی (Short Selling)
| ویژگی‌ها | اختیار فروش (Put) | اختیار خرید (Call) |
|---|---|---|
| تعریف | قراردادی است که به دارنده حق (نه الزام) فروش یک دارایی مشخص با قیمت معین در یک تاریخ خاص را می‌دهد. | قراردادی است که به دارنده حق (نه الزام) خرید یک دارایی مشخص با قیمت معین در یک تاریخ خاص را می‌دهد. |
| هدف استفاده | حفظ سرمایه در برابر کاهش احتمالی قیمت دارایی | کسب سود از افزایش قیمت دارایی |
| مزیت برای فروشنده | فروشنده حتی در صورت افت بازار می‌تواند با قیمت توافقی دارایی را بفروشد. | خریدار می‌تواند دارایی را با قیمت پایین‌تری نسبت به بازار بخرد و سود کند. |
| زمان مناسب برای خرید | زمانی که انتظار کاهش قیمت دارید | زمانی که انتظار افزایش قیمت دارید |
جمع‌بندی
آپشن فروش (Put Option) ابزاری استراتژیک و کاربردی در بازارهای مالی است که امکان سود بردن از کاهش قیمت‌ها و محافظت از دارایی را فراهم می‌کند. چه شما سرمایه‌گذار محافظه‌کار باشید، چه معامله‌گر حرفه‌ای یا سفته‌باز، اختیار فروش می‌تواند جایگاه مهمی در جعبه‌ابزار مالی شما داشته باشد.
پیشنهاد می‌شود پیش از استفاده عملی از این ابزار، با مفاهیم پایه و استراتژی‌های ترکیبی آن آشنا شوید، زیرا هرچند ریسک محدودی دارد، اما درک نادرست می‌تواند به زیان منتهی شود.
سؤالات متداول
۱. آپشن فروش چیست؟
آپشن فروش (Put Option) قراردادی است که به خریدار آن حق می‌دهد (نه الزام) که دارایی خاصی را تا تاریخ مشخصی با قیمت توافق‌شده بفروشد.
۲. چه کسانی از آپشن فروش استفاده می‌کنند؟
سرمایه‌گذاران برای بیمه کردن دارایی، معامله‌گران برای سفته‌بازی در بازارهای نزولی، و شرکت‌ها برای مدیریت ریسک مالی از این ابزار استفاده می‌کنند.
۳. آپشن فروش در چه بازارهایی کاربرد دارد؟
در بازار سهام، ارز، طلا، کالاهای اساسی، اوراق قرضه و حتی ارزهای دیجیتال (در برخی پلتفرم‌ها).
۴. تفاوت آپشن فروش با فروش استقراضی چیست؟
در فروش استقراضی دارایی قرض گرفته می‌شود و سود/زیان نامحدود است، ولی در اختیار فروش فقط حق فروش دارایی وجود دارد و ریسک زیان محدود به پریمیوم پرداختی است.
۵. در چه شرایطی اختیار فروش سودآور است؟
زمانی که قیمت دارایی پایه از قیمت اعمال (Strike Price) پایین‌تر بیاید، اختیار فروش ارزشمند و سودآور می‌شود.
۶. فروشنده آپشن فروش چه ریسکی دارد؟
اگر قیمت دارایی به‌شدت کاهش یابد، فروشنده باید آن دارایی را با قیمتی بالاتر از بازار خریداری کند؛ بنابراین ریسک زیان او زیاد است.
۷. آیا آپشن فروش قابل معامله است؟
بله، در اکثر بازارهای مشتقه، اختیار فروش قابل خرید و فروش قبل از تاریخ انقضاست.
۸. پریمیوم در آپشن فروش چیست؟
پریمیوم، هزینه‌ای است که خریدار برای داشتن اختیار فروش به فروشنده پرداخت می‌کند.
۹. آیا می‌توان آپشن فروش را قبل از تاریخ انقضا فروخت؟
بله، در بیشتر موارد اختیار فروش را می‌توان در بازار ثانویه فروخت یا واگذار کرد.
۱۰. اگر آپشن فروش را اعمال نکنیم چه می‌شود؟
اگر قیمت بازار بالاتر از قیمت اعمال باشد، خریدار اختیار فروش را اعمال نمی‌کند و فقط پریمیوم پرداختی را از دست می‌دهد.
۱۱. چه عواملی بر قیمت آپشن فروش تأثیر می‌گذارند؟
قیمت دارایی پایه، نوسانات بازار، زمان باقی‌مانده تا سررسید، نرخ بهره و قیمت اعمال.
۱۲. آپشن فروش به چه کسانی توصیه می‌شود؟
به سرمایه‌گذارانی که قصد دارند از دارایی خود در برابر کاهش ارزش محافظت کنند یا به کاهش قیمت‌ها در آینده خوش‌بین هستند.
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.